روانشناسی بازار فارکس

اهمیت روانشناسی در معاملات بازار بورس

ادعا می‌شود که در زندگی فردی هوش (IQ) به‌تنهایی لازمه موفقیت محسوب نمی‌شود و هوش دیگری به نام هوش هیجانی از اهمیت بیشتری برخوردار است. در معاملات نیز تحلیلگری به‌تنهایی موجب موفقیت در بازار بورس نمی‌شود، بلکه تحلیلگری به همراه رعایت اصول روانشناسی بازار بورس و معامله گری باعث موفقیت فرد در بازارهای مالی می‌شود.

چرا معامله گران در بازار نسبت به طرح خود پایبند نیستند؟

در بازارهای مالی یکی از عمده ویژگی‌هایی که افراد در انجام خرید و فروش دارند این است که به طرح خود پایبند نیستند. دلیل این امر این است که اکثر روانشناسی بازار فارکس معامله گران در زمان معاملاتی بازار، طرح خرید خود را می‌نویسند و این ازلحاظ معاملاتی کاملاً اشتباه است؛ زیرا در این زمان، ذهن هیجانی کاملاً بر ذهن منطقی غلبه دارد.

بهترین رفتار معاملاتی این است که تحلیل و طرح خود را در شب قبل از بازار بنویسید. به این دلیل که در این زمان معامله ای انجام نمی‌شود و ذهن منطقی شما کاملاً بر ذهن هیجانی مسلط است. این باعث می‌شود با تمرکز کافی سهام را تحلیل کنید یا سهام مناسبی برای خرید انتخاب نمایید.

در زمان معاملاتی بازار با بررسی طرح معاملاتی خود که شب قبل آماده کردید هیچ‌گونه هیجانی نمی‌تواند شمارا تحت تأثیر قرار دهد و درنتیجه بهترین عملکرد را خواهید داشت.

به چند دلیل ممکن است ذهن معامله گر آشفته شود:

1. خوش‌بینی یا بدبینی افراطی نسبت به بازار
2. داشتن چند استراتژی تحلیلگری (استفاده معامله گر از چند روش تحلیل گری)
3. ترس و طمع

۱-خوش‌بینی یا بدبینی افراطی نسبت به بازار:

یکی از دلایلی که ذهن معامله گر دچار آشفتگی می‌شود و نمی‌تواند معاملات صحیحی انجام دهد، انتظارات غلط از بازار است؛ یعنی وقتی معامله گر سهمی را خریداری می‌کند، نسبت به آن سهم خوش‌بین می‌شود و مطمئن است که آن سهم رشد خواهد کرد.

این اطمینان و خوش‌بینی افراطی باعث می‌شود که معامله گر حتی در زمانی که سهام وی در روند نزولی قرار می‌گیرد، سهم را نفروشد و این خوش‌بینی و امید واهی نسبت به سهم ممکن است منجر به زیان شدید معامله گر ‌شود. بالعکس زمانی که معامله گر سهمی را تحلیل می‌کند و می‌داند که با توجه به تحلیلی که انجام داده سهم خوبی است، اما دریافت اخبار نادرست منجر به بدبینی فرد نسبت به آن سهم می‌شود. در این زمان از خرید آن سهم منصرف می‌شود و باعث می‌شود که سهم مناسب را با بدبینی ناشی از اخبار نادرست از دست بدهد.

در بازارهای مالی به چند نکته معامله گری باید توجه کرد:

1. بازار نه دوست ما است و نه دشمن ما.
2. بازار کاملاً غیرقابل‌پیش‌بینی است و باید انتظار هر اتفاقی از بازار را داشته باشیم.
3. معامله گری کاملاً یک امر فردی است و هیچ‌کس جز خود فرد نمی‌تواند نسبت به خرید یا فروش سهمی به شما اطمینان خاطر دهد.
4. خریدهای ناشی از ذهن هیجانی و بدون طرح و تحلیل، حتی در صورت رشد سهم، امری کاملاً اشتباه است؛ زیرا باعث می‌شود که نسبت به تحلیل های خودتان بدبین شوید. (شانس نمی‌تواند در درازمدت موجب موفقیت معاملات بورسی شما شود.)

۲- استفاده معامله گر از چند روش تحلیل گری:

یکی از پراهمیت‌ترین آیتم‌های معامله گری این است که نسبت به تحلیل خود پایبند باشید؛ زیرا زمانی که بازار دچار روند نزولی می‌شود، تمام تحلیل‌ها ضعیف عمل می‌کنند.

زمانی‌که در بازار نزولی، معامله گر سهمی را تحلیل کند و روند سهم بر خلاف تحلیل وی باشد؛ او گمان می‌کند که تحلیلش دارای نقص بوده است.در این موقعیت معامله گر ممکن است از روش تحلیلی دیگری استفاده کند و اگر به‌صورت اتفاقی آن سهم جدید بازدهی مناسبی داشته باشد، او نسبت به تحلیل اولیه بدبین می‌شود. معامله گر به تحلیل دوم که ممکن است حتی ضعیف‌تر از تحلیل اول باشد، جذب می‌شود. بعد از مدتی و انجام چند خرید با تحلیل دوم سهم ها بازدهی موردنظر را ندارد. ذهن معامله گر مجدد آشفته می‌شود و پی‌درپی تحلیل خود را تغییر می‌دهد و این باعث می‌شود در بازار شکست‌خورده و ایراد را از بازار بداند!

نسبت به طرح خودتان پایبند باشید و برآیند معاملاتتان را در چند ماه با تحلیلی که دارید بسنجید.

۳- ترس و طمع معامله گران:

در بازار بورس ترس و طمع زمانی ایجاد می‌شود که شما سهمی را در یک قیمت خریداری کردید و پس از خرید دچار افت قیمت شده است. در روانشناسی بازار فارکس این زمان ذهن معامله گر این دستور را می‌دهد که سرمایه شما دارد از بین می‌رود و این باعث می‌شود که خارج از طرح و بر اساس هیجانات ناشی از بازار تصمیم درستی نگیرید و معاملات اشتباهی را انجام دهید.

راه مقابله با هیجان ناشی از ترس معامله گر:

تنها راه مقابله و برخورد با آن داشتن یک طرح معاملاتی است. اگر معامله گر قبل از خرید یک سهم، از همه جهات سهم را بررسی کرده باشد و از همان ابتدا به‌صورت دقیق، نقطه ورود و خروج از سهم را مشخص کرده باشد، باعث می‌شود در بازار با افت‌وخیز قیمت دچار ترس و هیجان نشود و فقط به طرح معاملاتی خود متمرکز شود.

طمع چه زمانی به وجود می‌آید؟

طمع زمانی به وجود می‌آید که معامله گر سهمی را خریده باشد و قیمت سهم با رشد قیمتی خوب مواجه شود. با این‌حال که همه تحلیل‌ها نشان می‌دهد که موقع فروش سهم روانشناسی بازار فارکس است و جایی برای رشد بیشتر قیمتی نیست اما ذهن معامله گر براثر جو روانی، طمع می‌کند و سهم را باوجوداینکه طرح، به نقطه خروج رسیده است، سهم را نمی‌فروشد و می‌خواهد بیشتر سود کند و ممکن است سهم وارد روند نزولی ‌شود و درنهایت سبب می‌شود که معامله گر سود زیادی را از دست بدهد یا حتی دچار زیان شود.

اخبار چه تأثیری بر معاملات ما دارند؟

یکی از عواملی که باعث می‌شود ذهن معامله گر آشفته شود و نسبت به تحلیلات خود پایبند نباشد، وجود اخبار نادرست و نامرتبط است. بسیار بودن حجم اخبار و اطلاعات منتشرشده از سرویس‌های خبری، ممکن است معامله گر را دچار سردرگمی کند و حتی برداشت او از تأثیر این اخبار بر روی روند سهام را دچار اشتباه کند. در کنار این مطلب وجود اخبار نادرست و کذب که از طریق افرادی سودجو با هدف‌های مختلف منتشر می‌شود ممکن است تحلیل معامله گران را دچار سوءبرداشت کند و آن‌ها زیان‌آورترین معاملات را انجام ‌دهند.

در بازار بدون درکی از اخبار درست و غلط و فقط با استفاده از تحلیل صحیح می‌توان روند را پیش‌بینی کرد. به گفته نیکلاس دارواس که از معروف‌ترین معامله گران بازار مالی است: یکی از بزرگ‌ترین دشمنان در بازار گوش‌های معامله گر است.

نتیجه‌گیری:

تحلیلگری تنها ۲۰ درصد از مسیر موفقیت در بازار است ۸۰ درصد دیگر بحث معامله گری است؛ زیرا در بازار هیجانات و مسائلی وجود دارد که باعث می‌شود شما به تحلیلات خود عمل نکنید؛ بنابراین یک ذهن آماده و منظم در بازار باعث می‌شود تصمیمات درستی بگیرد و یک معامله صحیح انجام شود.

jafari

نوشته‌های مرتبط

اندیکاتور ZigZag : بهترین مسیر برای یافتن نقاط کلیدی

در واقع اندیکاتور ZigZag یک فیلتر گرافیکی برای ساده نشان دادن یک تصویر بصری از حرکت قیمت است. این اندیکاتور داده های قیمت را تغییر نمی دهد، حداقل محاسبات ریاضی را انجام می دهد و یک ابزار برای تجزیه و تحلیل روند بازار محسوب می شود.

آشنایی با حق تقدم سهام

آشنایی با حق تقدم سهام افرادی که به تازگی وارد عرصه سرمایه گذاری در بورس شده اند، ممکن است با مفهوم سرمایه حق تقدم سهام آشنایی نداشته باشند. اگر به مفاهیم دنیای سرمایه گذاری و بورس روانشناسی بازار فارکس علاقه مند هستید با ما همراه باشید تا با این مفهوم به زبان ساده آشنا شوید. قبل از توضیح […]

وارن بافت کیست+مستند زندگی پولدار ترین مرد دنیا

وارن بافت کیست+مستند زندگی پولدار ترین مرد دنیا وارن ادوارد بافت در ۳۰ آگوست سال ۱۹۳۰ از مادری به نام لیلا و پدری به نام هاوارد که کارگزار بورس و نماینده‌ی کنگره بود متولد شد. او که دومین فرزند بزرگ خانواده بود، دو خواهر داشت و در سنین بسیار پایین، استعداد شگفت انگیزی را در […]

الگوهای قیمتی در تحلیل تکنیکال

الگوهای قیمتی در تحلیل تکنیکال بخشی از آموزش های مربوط به تحلیل تکنیکال کلاسیک، مبحث الگوهای نموداری یا الگوهای قیمتی در روند سهام هست. توصیه می شود حتی اگر تمایلی به یادگیری تحلیل گری پیشرفته بازار سرمایه ندارید، اما حداقل به عنوان معامله گر به این الگوها توجه کنید و آن ها را یاد بگیرید […]

معرفی کتاب: راهنمای بازارهای مالی

معرفی کتاب: راهنمای بازارهای مالی چرا این بازارها به وجود می آیند و چگونه عمل می کنند؟ یادگیری و دانش اندوزی پیرامون اقتصاد و عملکرد بازار های مالی پیش از ورود به آغاز معامله گری در هر بازارمالی لازم و اجتناب ناپذیر است. بنابراین الزام، به معرفی کتاب راهنمای بازار های مالی اثر مارک لوینسون […]

دسته: روانشناسی معاملاتی و بازار

تایم فریم چه تاثیری بر معاملات و روحیه شما دارد؟

انتخاب تایم فریم مناسب جهت معامله و ورود و خروج از یک پوزیشن همواره برای افراد تازه‌کار یک دغدغه بوده است که در تاپ تریدرز امروز راهکارهایی برای حل این…

آیا با نوسانات شاخص دلار آمریکا آشنا هستید؟

حتما شما هم به این مسئله توجه کرده‌اید که اکثر نمادهای معاملاتی اصلی در بازار فارکس و کالا با دلار قیمت گذاری و محاسبه میشوند. قیمت اونس طلا بر اساس…

جملات انگیزشی معامله گران کدام است؟

افکار ما تاثیر فوری بر مسیر زندگیمان می گذارند. تمامی مربیان و سخنرانان انگیزشی بر تاثیر تکرار سخنان مثبت و انگیزشی تاکید دارند. به این مسئله به دقت فکر کنید.…

ترتیب اهمیت اخبار در فارکس چگونه است؟

هر فردی که برای مدتی هرچند کوتاه در بازار فارکس کار کرده باشد به خوبی به اهمیت اخبار و قدرت تاثیرگذاری آن بر قیمت انواع ارز آگاه شده و اگر…

هفت دام ذهنی معامله گری چیست؟

در حرفه معامله گری با دشمنان زیادی مواجه خواهید شد. مثل اطلاعات جعلی، وعده های عجیب و غریب ثروتمند شدن، ریسکهای مالی و غیره. معامله گری که از تهدیدات آگاهی…

قوانین ریچارد رودز برای معامله

امروز در تاپ تریدرز با قوانین یکی دیگر از بزرگان بازار، آقای ریچارد رودز (Richard Rhodes) برای نخوه معامله صحیح در بازارهای مالی و سهام را برای شما آماده کرده‌ایم…

بی رحم‌ترین شغل دنیا

حرفه بی رحم ، شاید با خواندن این تیتر ناخودآگاه شغل قصابی یا حرفه‌های مشابه به ذهنتان خطور کند ولی باید بدانید که حرفه بی رحم همینجاست. همین شغلی که…

قوانین مرتبط با ریسک در سرمایه گذاری

مدیریت ریسک چیست؟ شاید همگی شنیده باشیم که می‌‌گویند ۹۰ درصد افرادی که وارد بازارهای مالی میشوند شکست میخورند و تنها ده درصد برنده از میدان خارج میشوند. آیا به…

روانشناسی معاملات فارکس

اکثر مردم با انتظارات غیرواقعی وارد بازار می‌شوند، مانند این که فکر می‌کنند پس از یک ماه معامله شغل پیشین خود را ترک نموده یا که در عرض چند ماه آینده 100$ را به 100.000$ تبدیل می‌کنند.

این انتظارات غیرواقعی باعث تقویت ذهنیت معاملاتی تخریب کننده در بیشتر معامله‌گران می‌شود، زیرا آنها احساس فشار بیش از حد یا “نیاز” به کسب درآمد در بازارها می‌کنند.

هنگامی که با روانشناسی بازار فارکس این “نیاز” یا فشار برای کسب درآمد معامله می‌کنید، در واقع به معامله هیجانی می‌پردازید که ریسک بسیار زیادی در جهت از دست دادن سرمایه به همراه دارد.

هنگام معامله‌گری باید به کدامین احساسات خود توجه کنیم؟

به جهت درک بهتر مفهوم “معاملات هیجانی”، برخی از رایج‌ترین اشتباهات معاملاتی هیجانی که معامله‌گران مرتکب می‌شوند را مرور می‌کنیم:

معامله‌گران تازه‌کار هنگامی که سود نمی‌کنند حریص می‌شوند، چرا که فکر می‌کنند معامله باید همیشه به نفع آن‌ها پیش رود.

یکی دیگر از کارهایی که معامله‌گران حریص انجام می‌دهند این است که پوزیشن خود را فقط به این دلیل که بازار به نفع آن‌ها حرکت کرده است افزایش می‌دهند، اگر این کار را با دلایل منطقی مبتنی بر پرایس‌اکشن انجام دهید، می‌توانید معاملات خود را افزایش دهید، اما نباید این عمل را فقط به این دلیل که بازار در جهت پوزیشن شما حرکت کرده است انجام دهید.

بدیهی است که ریسک بیش از حد در یک معامله از همان ابتدا نیز کاری حریصانه است.

باید بسیار مراقب احساس حرص و طمع در خود باشیم، چرا که این احساسات می‌توانند به طور مخفیانه در ما رسوخ کرده و به سرعت حساب معاملاتی ما را از بین ببرند.

معامله‌گران تازه‌کار معمولاً از ورود به بازار معاملات می‌ترسند و هنوز استراتژی معاملاتی موثر مانند معاملات برمبنای پرایس‌اکشن را فرا نگرفته‌اند.

(در این صورت آن‌ها باید ابتدا با حساب مجازی تمرین کرده و سریعا وارد معامله با پول حقیقی نشوند).

ترس همچنین می‌تواند در معامله‌گران بعد از انجام یک سری معاملات از دست رفته یا پس از متحمل شدن ضرر بزرگتر از آنچه که از نظر احساسی و تجربی قادر به جذب آن هستند، ایجاد شود.

برای غلبه بر ترس از بازار، در درجه اول باید اطمینان حاصل کنید که هرگز سرمایه‌ی خود را در معرض ریسک “غیر ضروری” نمی‌گذارید.

اگر با از دست دادن مقدار پولی که در معرض ریسک گذاشته‌اید کاملاً موافق باشید، نباید از هیچ چیز بترسید.

ترس می‌تواند یک احساس محدود کننده برای معامله‌گر باشد، زیرا ممکن است باعث از دست رفتن فرصت‌های معاملاتی خوبی شود.

انتقام

وقتی معامله‌گران در معامله‌ای با شکست مواجه شوند که “مطمئن بودند” در آن به نتیجه‌ی مطلوب می‌رسند، با احساس “انتقام” از بازار روبرو می‌شوند.

نکته اینجاست که هیچ چیز کاملا “مطمئن” در معاملات وجود ندارد.

همچنین اگر پول زیادی را در یک معامله در معرض ریسک قرار دادید و در نهایت این پول از دست رفت، به احتمال زیاد می‌خواهید تلاش کنید و دوباره به معامله بپردازید.

تلاش همراه با روانشناسی بازار فارکس انتقام برای بازگشت پول معمولاً منجر به ضرر دیگری (و گاهی حتی بزرگتر) می‌شود، چرا که شما فقط دوباره هیجانی معامله خواهید کرد.

خوش‌بینی

در حالی که احساس خوش‌بینی معمولاً چیز خوبی است، اما می‌تواند آسیب زیادی به حساب یک معامله‌گر بعد از تعدادی معامله‌ی سودآور وارد کند.

معامله‌گران پس از سودآوری در چند معامله ممکن است بیش از حد اعتماد به نفس پیدا کنند، به همین دلیل اکثر معامله‌گران، بزرگترین دوره ضرر خود را پس از یک دوره سودآوری در بازار تجربه می‌کنند.

این بسیار وسوسه‌برانگیز است که پس از داشتن 5 معامله‌ی سودآور متوالی دوباره به بازار برگردید.

اما باید بدانید که خطی باریک میان ثبات قدم و این تصور غلط که انجام هر فعالیتی در بازار درست است، وجود دارد.

بسیاری از معامله‌گران پس از چند معامله‌ی سودآور پیاپی وارد معاملات هیجانی می‌شوند.

دلیل این اتفاق این است که آنها با احساس اعتماد به نفس و خوش‌بینی بیش از حد، ریسک‌های واقعی بازار را فراموش می‌کنند.

نکته‌ای که باید در اینجا به خاطر بسپارید این است که معاملات، یک بازه‌ی طولانی مدت با احتمالات مختلف است.

اگر شما دارای یک معامله با پتانسیل بالا هستید، در نهایت با فرض اینکه با نظم و انضباط از معاملات خود محافظت می‌کنید، در درازمدت درآمد کسب خواهید کرد.

اما حتی اگر سوددهی شما در طول زمان 70% باشد، باز هم به 30% معاملات متضرر برخورد کرده‌اید.

بنابراین این واقعیت را در نظر داشته باشید که هرگز به طور دقیق نمی‌دانیم کدام معاملات سودده خواهند بود و کدام زیان‌بار.

نحوه‌ی به یادگیری و حفظ ذهنیت معاملاتی موثر

به دست آوردن و حفظ یک طرز فکر موثر در معاملات فارکس نتیجه انجام صحیح و اصولی بسیاری از امور است. معمولاً برای انجام این کار، به تلاش آگاهانه‌ی بسیاری از سمت معامله‌گر نیاز است.

دستیابی به آن لزوماً دشوار نیست، اما اگر می‌خواهید یک ذهنیت معاملاتی موثر ایجاد کنید، باید برخی از حقایق مربوط به معاملات را بپذیرید و سپس با در نظر گرفتن این حقایق معامله کنید.

باید بدانید که مزیت استراتژی معاملاتی شما چیست و بر آن مسلط شوید.

این نتیجه‌ی ارزشمند تنها با مطالعه و تجربه در زمینه‌ی شرایط مختلف بازار حاصل می‌شود.

باید ریسک خود را به درستی مدیریت کنید.

اگر ریسک خود را در هر معامله واحد کنترل نکنید، درهای معاملات هیجانی را به روی خود باز می‌کنید و چنانچه در مسیر این شیب لغزنده قرار بگیرید، متوقف کردن آن ممکن است بسیار دشوار باشد.

شما می‌توانید تا حد زیادی امکان تبدیل شدن به یک معامله‌گر هیجانی را با ریسک کردن مبلغی در ازای هر معامله که 100% از دست دادن آن را می‌پذیرید، تا حد زیادی حذف کنید.

باید انتظار داشته باشید که در هر معامله‌ای ممکن است متضرر شوید، به این ترتیب شما همیشه به هنگام مدیریت ریسک معاملات بسیار واقع‌بین خواهید بود.

نباید بیش از حد معامله کنید.

بیشتر معامله‌گران بیش از حد معامله می‌کنند.

شروع معامله فقط به این دلیل که “احساس می‌کنید” یا به این دلیل که “به نوعی” نقطه معاملات خود را می بینید یک تصمیم هیجانی است که متوقف کردن آن ممکن است بسیار دشوار باشد.

درباره فرهاد یزدی

علاقه زیادی به مدیریت پروژه داشتم اما از روی حس کنجکاوی، فعالیت توی همه صنفی رو تجربه کردم و در آخر فهمیدم علاوه بر علاقه انگیزه ای خاصی از فعالیت در بازارهای مالی دارم که از همان زمان (سال 2013) رفتم واسه آموزش و کسب تجربه در این بازار.

تقلید از استاد یا استاد نما؟ | روانشناسی بازار فارکس

آیا می دونستید یکی از عواملی که باعث شکست معامله گران در بازار می‌شود تقلید کورکورانه از افراد بی تجربه است؟ خیلی از افراد فکر می کنند که با یک جزوه تحلیل تکنیکال و گذراندن یک دوره تحلیل تکنیکال در حقیقت می توانند در روانشناسی بازار فارکس این بازار به راحتی کار کنند و به کسب سود برسد در واقع صرفاً یک جزوه تحلیل تکنیکالی به شما معامله گری یاد نمیده .

شما تصور کنید در وسط یک جنگل بزرگ قرار دارید که پر از جاده های پر پیچ و خم است که هیچ اطلاعی از این راه ها ندارید و می خواهید از این جنگل خارج بشید ، هر ۲۰ قدم که به جلو می روید به یک دوراهی و یا یک چهار راهی می رسید که نمیدونید از کدام طرف باید برید .خوب در این بین افرادی هم هستند که به شما نقشه راه را نشان می دهند تا شما بتونید از این جنگل خارج بشید . خوب طبیعتا نقشه بعضی از این افراد هم اشتباه هست یعنی اگر شما از این نقشه استفاده کنید پس از چند روز پیاده روی دوباره برمی گردید به جای اول خودتان . شما باید اول خودتون مطمئن باشید ایا اون شخص که به شما نقشه رو نشون میده خودش تونسته با این نقشه از این جنگل خارج بشه یا نه ؟ بعد باید به این فکر بیفتید که از آن شخص کمک بگیرید و این نقشه را از آن شخص بگیرید .مگر میشه کسی که مکانیکی بلد نیست به شما مکانیک شدن رو یاد بده یا کسی که طبابت بلد نیست بیاد به شما پزشک شدن رو یاد بده . به همین ترتیب اگر کسی خودش نتونه به خوبی معامله بکنه و روانشناسی بازار فارکس رو بلد نباشه چطور میتونه به شما معامله گری و سود کردن در این بازار و یاد بده . برای موفق شدن در این بازار حتماً باید از افرادی که در این بازار موفق شدند کمک بگیریم.

با کلیک بر روی اینجا در بروکر پیشنهادی سایت گوگل فارکس ثبتنام کنید و 25 درصد شارژ هدیه ی اضافی دریافت نمایید.

بنابراین اگر می خواهیم از شخصی به عنوان استاد خود پیروی کنیم ابتدا می بایست مطمئن شویم که آن شخص دارای رزومه ، تجربه و اعتبار کافی است. مشاهده کنیم آن شخص دارای هیستوری و پیش زمینه لازم در بازارهای مالی است. برای ما مشخص شود که آن شخص به سودآوری مستمر در بازارهای مالی رسیده است.

روانشناسی بازار بورس

مطلبی که پیش روی شماست، یکی از ارکان اساسی و حیاتی برای موفقیت شما در بازار بورس است. اینکه شما یک تحلیلگر حرفه‎ای باشید، لزوما به معنای این نیست که می‎توانید سود کنید. در هر بازاری سه رکن مهم برای موفقیت وجود دارد:

• تحلیل
• مدیریت سرمایه
• مدیریت هیجانات

این سه مورد در کنار روانشناسی بازار مربوطه تا حد مطلوبی شما را به بقا و سودکردن در آن بازار نزدیک می‎کند. در واقع فرق یک تحلیلگر با یک معامله‎گر در مدیریت سرمایه و مدیریت هیجانات است. در این نوشتار به بررسی روانشناسی بازار بورس می‎پردازیم.

در بازار بورس علاوه برما، افراد بسیاری در آن فعالیت دارند. پس بخشی از روانشناسی بورس مربوط به روانشناسی خودمان و بخش دیگر مربوط به روانشناسی سایرین، تصمیماتشان و جو حاکم بر بازار است. این موارد را در قالب نکته‎هایی با هم بررسی خواهیم کرد.

بورس، سود و ضرر

در ابتدا لازم است یادآوری کنیم که هر بازاری دارای ریسک است. اینکه روانشناسی بازار فارکس بورس در یک الی دو سال اخیر سود خوبی برای سرمایه‎گذاران به همراه داشته به این معنی نیست که شما می‎توانید با خیال راحت خانه و ماشین خودتان را بفروشید و آن را در بورس سرمایه‎گذاری کنید. درست است که یک سوی قضیه طعم شیرین سود قرار دارد، اما طرف دیگر این قضیه از دست دادن سرمایه‎ای است که با تلاش بسیار آن را به دست آورده اید. پس با پولی در بازارهای مالی از جمله بورس فعالیت داشته باشید که در صورت از دست دادن بخشی از آن متحمل فشار روانی و شرایط سختی در زندگی خود نشوید. این اتفاق در سال ۹۹ برای بسیاری از افراد با سودای یک شبه پولدار شدن رخ داد. زمانی که شما مقداری پول را وارد بازار می‎کنید باید ذهن شما ظرفیت سود حاصل از آن را داشته باشد. فرض کنید شما خانه‎تان را به مبلغ ۵ میلیارد فروخته‎اید و ۴ میلیارد آن را وارد بورس کرده‎اید. اگر شما روی کل این مبلغ ۱۰% سود کنید، می‎شود ۴۰۰ میلیون تومان. اگر درآمد شما ماهی ۵ میلیون تومان و حساب بانکیتان قبل از فروش خانه، ۱۰۰ میلیون تومان بوده باشد، ذهن شما ظرفیت این مقدار عظیم سود را ندارد و شما از پس مدیریت این شرایط برنخواهید آمد. پس به جای قمار کردن روی سرمایه خود، بخشی از سرمایه و پول مازاد خود را وارد بازار کنید.

در مورد سود و ضرر در بورس، چیزی که مهم است این است که برآیند معاملات شما مثبت باشد. حتی بزرگترین معامله‎گران تاریخ هم در معاملات خود ضرر می‎کنند. پس دلیلی ندارد که بعد از ۳ بار سود کردن از معاملات، با یک بار ضرر کردن آشفته شویم. ضرر کردن هم بخشی از ریسک حضور در بازارهای مالی است.

دائم پورتفوی خود را چک نکنید!

این کار بر احساسات شما تاثیر می‎گذارد. فرضا سهمی را خریده‎اید و تا حد خوبی مطمئن هستید که روند این سهم در ۶ ماه آینده صعودی است. اما چند روز بعد از خرید می‎بینید که سهم از نقطه ورود شما ۱۰% وارد ضرر شده است. اینجاست که به خودتان شک می‎کنید. این شک کردن به تحلیل، باعث ایجاد استرس می‎شود. استرس نیز بر تفکرات روانشناسی بازار فارکس شما تاثیر گذاشته و اقدام به فروش سهم می‎کنید. طبق یک قانون نوشته در بازارهای مالی، از همان جایی که شما سهم خود را فروخته‎اید، روند صعودی سهم آغاز می‎شود! تا زمانی که شما سهام خریداری شده را نفروشید، سود و ضرری برای شما وجود ندارد.

ترس از جا ماندن از روند صعودی

یکی از دلایل ضرر کردن در بازارهای مالی، ترس از جا ماندن از روند صعودی است. بازارهای مالی همواره مملو از فرصت هستند. اگر سهمی را زیر نظر داشتید و به هر دلیلی نتوانستید در ابتدای روند صعودی به آن وارد شوید، دیگر در انتهای یک روند و یا زمانی که ۳۰% در بازار منفی یا در بازار مثبت ۶۰% رشد کرده است، به آن وارد نشوید. از طرفی تا زمانی که سیگنال حرکت صعودی صادر نشده است و طبق تحلیلی که دارید سهم هنوز در نقطه ورود مناسبی نیست، به آن معامله وارد نشوید. به جای آن به دنبال سهم‎های مناسب‎تری باشید.

در صف نروید!

زمانی‎ که یک سهم صف خرید می‎شود، بهتر است وارد آن صف نشوید. اینکه به محض صف خرید شدن یک سهم، شما اقدام به خرید آن می‎کنید ریشه در مورد بالا دارد که می‎ترسید از روند صعودی جا بمانید. در حالیکه اگر شما به جای وارد شدن به صف خرید یک سهم و خرید آن در بالاترین قیمت ممکن، کمی بیشتر بازار را بررسی کنید می‎توانید سهمی را بیابید که در شرایط مناسبی قرار دارد و آماده صعود است.

اسیر کانال‎ها و پیج‎های بورسی نشوید!

با وجود اینکه بعضی از این کانال‎ها و پیج‎ها فعالیت صادقانه‎ای دارند، اما بسیاری از آن‎ها تنها به شما ضرر می‎رسانند. حضور در این فضاها بر ذهن شما و تصمیماتتان تاثیر می‎گذارد و قوه تفکر و تجزیه و تحلیل شما را از کار می‎اندازد. از طرفی برخی از این‎ها با داشتن مخاطبان قابل توجه، سهم‎هایی را معرفی می‎کنند که به اصطلاح قصد انداختن آنها را به شما دارند! تنها در کانال‎ها و پیج‎هایی باشید که مطالب آموزشی یا اطلاعیه‎ها و اخبار مرتبط را به مخاطبان خود ارائه می‎دهند.

تعصب نداشته باشید!

قیمت هیچ سهمی با تعصب و اصرار شما بالا نمی‎رود. اینکه یک سهمی را خریده باشید و انتظار داشته روانشناسی بازار فارکس باشید حتما آن سودی را که در ابتدا تعیین کرده‌اید به شما بدهد، تفکر خطرناکی است که حتی می‎تواند سود شما را تبدیل به ضرر کند. بازارهای مالی پویا هستند و شما باید خودتان را با شرایط آنها وفق دهید. اگر اعتقاد دارید که طبق تحلیل شما قیمت سهم X طی ۶ ماه آینده ۵۰ درصد صعود می‎کند، طی این ۶ ماه تحلیل خود را مرور و به روزرسانی کنید. وقتی یک سهمی که خریده‎اید در شرایط خوبی قرار ندارد و احتمال می‎دهید در ادامه روند نزولی داشته باشد یا برای زمانی در یک محدوده قیمت نوسان کند، اصراری بر نگه داشتنش نداشته باشید. با این کار تنها متحمل ضرر بیشتری شده و فرصت‎های خوب دیگر را از دست می‎دهید.

به استراتژی معاملاتی خود پایبند باشید

یکی از علل عمده ضرر کردن در بورس، عدم پایبندی به استراتژی معاملاتی است. یک استراتژی معاملاتی مشخص می‎کند که شما در چه نقطه‎ای وارد سهم شوید، در چه قیمتی خارج شوید، با چه حجمی از سرمایه خود وارد معامله شوید، آیا همه را یکجا خرید کنید یا ورود پله‎ای داشته باشید، نسبت حد سود و حد ضرر منطقی برای شما چه میزان است، در صورت رسیدن قیمت به حد ضرر پله بزنید یا خارج شوید و در کل برنامه شما برای تمام شرایط ممکن در بازار توسط استراتژی معاملاتی مشخص می‎شود. اگر به حد ضرر خود پایبند نباشید و یا به حد سود قانع نباشید، قطعا دچار مشکل خواهید شد و سرمایه خود را از دست می‎دهید.

ذکر این نکته هم خالی از لطف نیست که هر استراتژی یک نرخ پیروزی یا win rate دارد. به عنوان مثال ممکن است با استراتژی شکست کانال و معامله در پولبک، از ۱۰ معامله شما در ۶ معامله سود و در ۴ معامله متحمل ضرر شوید. گاهی اوقات شرایطی پیش می‎آید که شما ۴ بار پشت سر هم یا حتی بیشتر، ضرر می‎کنید. یکی دیگر مشکلات و اشتباهات این است که مدام استراتژی معاملاتی خود را تغییر دهید. کار بهتر آن است که استراتژی خود را بازبینی و آن را بهینه کنید نه اینکه کامل آن را تغییر دهید. شرایطی نیز ممکن است در بازار به وجود آید که مشکل از استراتژی شما نبوده و بازار به هر دلیلی خلاف جهت تحلیل شما حرکت کند. زمانی که شرایط بازار تغییر می‎کند، بهتر است استراتژی خود را با آن وفق دهید و سپس به معامله بپردازید.

تفاوت دید بزرگان و سرمایه‎داران خرد به روند بازار

زمانی که شاخص کل بورس به محدوده ۲ میلیون رسیده بود، جو حاکم بر بازار انتظار صعود شاخص را داشت. همین اتفاق هم افتاد و شاخص به بالای ۲ میلیون رسید. اینجا بود که کسانی که در محدوده مذکور انتظار سقوط شاخص را داشتند مانند سایرین در فکر ادامه روند صعودی بودند و بسیاری از کانال‎های تلگرامی و پیج‎های اینستاگرامی با خوشحالی بسیار وعده شاخص ۳٫۵ و حتی ۵ میلیونی را می‎دادند! اما اتفاقی که افتاد این بود که بازار قرمز شد و بسیاری نیز وارد ضرر شدند یا سودهایشان را از دست داند. تجربه نشان داده است که بازار جایی می‎ریزد که هیچ کس فکرش را نمی‎کند و همچنین بازار از جایی برمی‎گردد که افراد انتظارش را ندارند. زمانی که شاخص به محدوده ۲ میلیونی می‎رسید ضعف در روند صعودی مشهود بود اما کسی توجهی به آن نداشت زیرا همه تصور ادامه روند را داشتند. در همین حین بزرگان بازار و حقوقی‎ها سهم هایشان را در بالاترین قیمت به دیگر فعالان بازار فروختند و بعد از مدتی روند صعودی بازار تبدیل به روند نزولی شد. در واقع بزرگان بازار که حجم زیادی سهام دارند، برای فروش آنها نیاز به یک جو روانی دارند که همه ولع خرید داشته باشند تا سهم‎هایشان به فروش رسد. در عین حال در روند نزولی نیز به تدریج سهم‎های فروخته شده را در قیمت‎های پایین‎تر از همان‎ افرادی که سودای شاخص ۳٫۵ میلیونی را داشتند، خریداری می‎کنند. پس همواره حرکات حقوقی‎ها، کد به کد‎های انجام شده و حجم معاملات را در نظر داشته باشید. نکته مهم دیگر بررسی تغییرات و تحرکات سهامداران عمده است که لیست و تغییرات مربوط به سهامداران عمده یک سهم را می‎توانید در سایت www.tsetmc.com مشاهده کنید.

• مسئولیت سود و ضرر معاملات تنها بر عهده خودتان است

اگر شما سود می‎کنید به دلیل تحلیل و رفتار درست شما بوده و اگر ضرر می‎کنید آن هم به دلیل تحلیل و یا رفتار غلط شما بوده است. شما باید ریسک حضور در بازارهای مالی بپذیرید و زمانی که آن را پذیرفتید، تمام سود و زیانی که می‎کنید متوجه شماست. اینکه شما بگویید حقوقی‎ها بازار را خالی کردند یا افراد و نهادهای دیگری سوءاستفاده کردند، تا حدودی درست است اما اگر اصول معامله و سرمایه‏گذاری را رعایت کنید، هیچ‎گاه به سرنوشت بسیاری از افراد دچار نمی‎شوید. زمانی که در یک معامله ضرر می‎کنید در واقع شما یک فرصت برای بهینه کردن استراتژی خود دارید. شاید این حرف کلیشه‎ای به نظر برسد، اما این یک واقعیت است و اگر شما از این اشتباه خود درس نگیرید، در آینده مجددا مرتکب آن خواهید شد.

اگر فردی سال ۹۸ وارد بازار بورس شده و امروز به عنوان مثال روی کل سرمایه‎اش ۴۰۰ درصد سود کرده است، دلیل نمی‎شود که الان شما هم با همین دید وارد بازار شوید. هر فرد باید استراتژی خاص خودش روانشناسی بازار فارکس را داشته و به آن پایبند باشد. این تقلید در مقیاس بزرگ می‎شود رفتار گله‎ای. اتفاقی که در سال ۹۹ افتاد. دلیل تشکیل صف‎های خرید و فروش سنگین هم ریشه در این همرنگ جماعت شدن دارد و حقوقی‎ها و بزرگان سهم که از این رفتار سرمایه‎گذاران خرد و کم تجربه آگاهی دارند با گذاشتن سفارش‎هایی با حجم‎های سنگین، مسیر سهم را به سمتی که می‎خواهند پیش می‎برند.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد انسجام ذهنی و تفکر موفق در بازارهای مالی می‎توانید کتاب “معامله‎گر منضبط” نوشته مارک داگلاس را مطالعه کنید. برای افرادی که قصد دارند به حرفه معامله‎گری روی بیاورند، مطالعه این کتاب اکیدا توصیه می‎شود.

بازارهای مالی، بازارهایی بی‎رحم هستند و می‎توان آن را به یک اقیانوس تشبیه کرد که ماهی‎های بزرگ ماهی‎های کوچکتر را شکار می‎کنند. برای شکار نشدن، باید بر روان و تصمیمات خود مسلط باشید. باید به استراتژی‎های خود پایبند باشید. نباید احساسات خود را در معامله کردن دخیل کنید. با ضرر کردن نباید شروع به سرزنش خود کنید. به هنگام معامله کردن سعی کنید از محیط‎های پر تنش دوری کنید. در آخر هم این جمله طلایی از وارن بافت را به خاطر داشته باشید:

“بورس محل انتقال ثروت از افراد عجول، به افراد صبور است.“