اختیار خرید (Call option)

دکتر احمد یزدان پناه
اقتصاددان و استاد دانشگاه

اختیار معامله،اختیار خرید،اختیار فروش

اختیار معامله، قراردادی است که به خریدار آن، اختیار و نه اجبار خرید یا فروش یک دارایی معین را در قیمت تعیین شده تا یک‌زمان مشخص اعطا می‌کند. از سوی دیگر فروشنده اختیار معامله اجبار دارد که تا پیش از انقضای مهلت آن، هر زمان که خریدار تمایل به اجرای قرارداد داشت، مفاد قرارداد را اجرا کرده و دارایی معین شده را در قیمت تعیین شده معامله کند. این اوراق ازنظر نوع قرارداد بر دو نوع کلی تعریف شده‌اند: اختیار خرید (Call) و اختیار فروش (Put) و ازنظر نحوه اعمال نیز بر دو نوع کلی آمریکایی و اروپایی هستند. اختیار معامله آمریکایی در هر زمان تا زمان سررسید قابل اجراست اما اختیار معامله اروپایی فقط در تاریخ انقضا اجرا پذیر است. به‌طور مثال، فرض کنید شما در پایان معاملات روز ۱۵ ژوئن سال ۲۰۰۷ میلادی ۱۰۰ سهم شرکت گوگل را با قیمت هر سهم ۵۰۵ دلار خریداری کرده‌اید. این سرمایه‌گذاری ۵۰۵ دلاری به‌طور بالقوه در ریسک کامل گوگل (از یک خبر کوچک تا ورشکستگی کامل) شما در معرض خطر از دست دادن ارزش سرمایه‌گذاری خود قرار می‌دهد. به‌منظور پوشش ریسک این دارایی در برابر نوسانات نامطلوب بازار می‌توان از اختیار فروش (Put Option) استفاده کرد. از آنجا که هر قرارداد اختیار فروش طبق تعریف ۱۰۰ سهم را کنترل می‌کند، برای از بین بردن ریسک سرمایه‌گذاری مذکور لازم است ۱۰ قرارداد اختیار فروش (مثلا در قیمت تعیین شده ۴۹۰ و تا سه ماه آینده) خریداری نمود. بدین معنی که با ادغام سرمایه‌گذاری اولیه خرید (۱۰۰۰ سهم گوگل) با خرید ۱۰ قرارداد اختیار فروش در قیمت ۴۹۰ دلار، شما تا سه ماهه آینده (زمان انقضای اوراق اختیار فروش) حق خواهید داشت سهام خود را در قیمت ۴۹۰ دلار به فروشنده این اوراق اختیار فروش، بفروشید.

با توجه به قیمت واقعی اختیار فروش سه ماهه گوگل در قیمت ۴۹۰ دلار در تاریخ یاد شده، خرید این ۱۰ قرارداد اختیار فروش، ۲۰۵۰۰ دلار (کمی بیش از ۴% کل سرمایه‌گذاری) برای شما هزینه در بر خواهد داشت. در صورت کاهش قیمت سهام گوگل به قیمتی کمتر از ۴۹۰ دلار (مثلا ۴۵۰ دلار) شما می‌توانید از این حق بهره برده و همچنان سهام خود را در قیمت تعیین‌شده ۴۹۰ دلار به فروش برسانید و در صورت افزایش قیمت سهام (مثلا ۵۴۰ دلار)، از حق خود گذشته و سهام را در قیمت بالاتر در بازار خواهید فروخت؛ بنابراین شما در این مثال با صرف هزینه‌ی در حد ۴% کل سرمایه‌گذاری تا انقضای مهلت اوراق اختیار فروش (سه ماه آینده) فارغ از هرگونه تغییر در بازار یا تغییر در شرکت گوگل از فروش سهام خود در قیمت ۴۹۰ دلار یا بالاتر مطمئن خواهید بود. در همین مثال فرض کنید شخصی اعتقاد به سقوط اندک (مثلا ۱۰ درصد) قیمت سهام شرکت گوگل در آینده‌ای نزدیک دارد این شخص می‌تواند از قابلیت خاص اختیار معامله به نام اهرم مالی (Leverage) بهره برده و اقدام به خرید ۱۰ قرارداد سه ماهه اختیار فروش (Put) گوگل در قیمت ۴۹۰ بکند. به عبارتی این شخص بدون سرمایه‌گذاری عظیم در سهام گوگل، تنها بیمه این سرمایه‌گذاری را خریداری کرده است. خرید ۱۰ قرارداد اختیار معامله مذکور، به این شخص حق فروش ۱۰۰۰ سهم گوگل را در قیمت ۴۹۰ دلار تا سه ماه آینده، اعطا می‌کند با توجه به مثال قبل برای خرید این ۱۰ قرارداد ۲۰۵۰۰ دلار هزینه لازم است. در صورت افت حدودا ۱۰ درصدی سهام گوگل به ۴۵۰ دلار، هر قرارداد اختیار فروش مذکور حداقل ۴۰۰۰ دلار در بازار ارزش پیدا خواهند کرد؛ زیرا هرکدام از آن‌ها به دارنده اجازه خواهند داد ۱۰۰ سهم گوگل را از بازار ۴۵۰ دلار خریداری و به قیمت تعیین شده ۴۹۰ دلار بفروشد. (۴۵۰ – ۴۹۰)*۱۰۰=۴۰۰۰ بنابراین این ۱۰ قرارداد کلا در بازار در قیمت ۴۰۰۰۰ دلار قابل فروش هستند و با توجه به قیمت خرید آن‌ها بازگشت سرمایه‌ای در حد ۱۰۰% ایجاد خواهند کرد. اوارق اختیار معامله، کارکردهای فراوان و متنوع دیگری نیز در بازارهای ارز، کالا و قرارداد آتی دارند. کارکردهای متنوع اختیار معامله به‌منظور کنترل ریسک سرمایه‌گذاری یا کسب درآمد به عناوین یاد شده ختم نمی‌شوند و پرداختن به آن‌ها در حالت‌های مختلف بازار ( صعودی، نزولی، مستقیم و یا پر نوسان) که به‌اصطلاح استراتژی‌های معاملات اختیار معامله نام دارند، به فرصت‌های جداگانه‌ای نیاز دارد.

اختیار خرید (Call Option)

قراردادهای اختیار خرید یا آپشن­های Call این حق را به خریدار می‌دهد که سهام مربوطه اختیار خرید (Call option) را خریداری نماید. این آپشن­ها در قیمت‌های اعمال متفاوت، منوط به قیمت سهام مربوطه موجود می‌باشند. تاریخ انقضای می‌تواند از یک ماه تا بیش از یک سال (Leaps option) تغییر کند. با توجه به بازار، ممکن است یک آپشن Call خریداری یا فروخته شود. اگر آپشن Call خریداری شود، خریدار این حق را داراست که سهام مربوطه را به قیمت اعمال تا تاریخ انقضا خریداری نماید. مبلغ آپشن حداکثر ریسکی است که یک خریدار Call متحمل می‌شود. زمانی که قیمت سهام مربوطه به یک آپشن Call، بالاتر از قیمت اعمال می‌رسد، این آپشن سود ایجاد می‌نماید و در این زمان می‌توان Call را اجرا کرد یا آن را با فروش یک Call با قیمت اعمال و تاریخ انقضای مشابه جبران کرد. با اجرا کردن یک Call می‌توان ۱۰۰ سهم به ازای هر آپشن از سهام مربوطه با قیمت سهام مربوطه به قیمت بازار (بالاتر)، سودی برابر با اختلاف میان دو قیمت به دست آورد.

اگر آپشن Call فروخته شود، فروشنده حق خریداری سهام مربوطه را با قیمت اعمال به دارنده آپشن واگذار می‌کند. با فروش آپشن Call، مبلغ آپشن به‌عنوان سود محدود به‌حساب معاملاتی واریز می‌شود. این سود در صورتی که آپشن بدون ارزش منقضی شود در حساب حفظ خواهد شد. لذا جهت سودآور بودن فروش آپشن Call، بایستی که قیمت سهام مربوطه پایین‌تر از قیمت اعمال باقی بماند. اگر قیمت سهام مربوطه از قیمت اعمال آپشن بالاتر رود، دارنده آپشن می‌تواند که آن را اجرا نماید. در این صورت دارنده آپشن حق خریداری ۱۰۰ سهم به ازای هر آپشن از سهام مربوطه را به قیمت اعمال آپشن داراست. این بدان معنی است که فروشنده بایستی سهام مربوطه را به قیمت کنونی بازار خریداری نموده اختیار خرید (Call option) و با قیمت پایین‌تر اعمال آپشن به دارنده آپشن بفروشد، بنابراین اختلاف قیمت اعمال و قیمت بازار سهام ضرر شناسایی می‌شود. لذا حداکثر ریسک در این مورد نامحدود است و به این دلیل که فروش آپشن Call به‌صورت محافظت نشده با ریسک بسیار بالایی دارد.

حالتی را در نظر بگیرید که سرمایه‌گذار تصمیم می‌گیرد که اختیار خرید (از نوع اروپایی) ۱۰۰ سهم شرکت “الف” را با قیمت توافقی ۱۰۰۰۰ ریال بابت هر سهم، خریداری کند. فرض کنید قیمت جاری سهم مزبور ۹۸۰۰ ریال، تاریخ انقضای قرارداد چهار ماه و قیمت قرارداد اختیار معامله بابت هر سهم ۵۰۰ ریال است؛ بنابراین سرمایه‌گذاری اولیه – برای خرید قرارداد – ۵۰۰۰۰ ریال است. اگر قیمت سهم در تاریخ انقضای قرارداد کمتر از ۱۰۰۰۰ ریال باشد، مسلم است سرمایه‌گذار قرارداد را به اجرا نمی‌گذارد چون خریدن سهمی که قیمت روز آن کمتر از ۱۰۰۰۰ ریال است با قیمت توافقی ۱۰۰۰۰ ریال بخردانه نیست. در این وضعیت سرمایه‌گذار میزان سرمایه‌گذاری اولیۀ خود (۵۰۰۰۰ ریال) را از دست می‌دهد؛ اما اگر قیمت سهم در تاریخ سررسید بیشتر از ۱۰۰۰۰ ریال باشد، سرمایه‌گذار قرارداد را به اجرا می‌گذارد. فرض کنید قیمت سهم به ۱۱۵۰۰ ریال برسد. با اجرای قرارداد سرمایه‌گذار می‌تواند ۱۰۰ سهم را با قیمت هر واحد ۱۰۰۰۰ ریال خریداری کند. اگر او در همان زمان سهم خود را در بازار به فروش برساند مبلغ ۱۵۰۰۰۰ ریال (۱۵۰۰ ریال بابت هر سهم) – بدون در نظر گرفتن هزینه‌های معاملاتی – سود می‌کند. با در نظر گرفتن هزینۀ اولیۀ خرید قرارداد اختیار معامله سود خالص سرمایه‌گذار ۱۰۰۰۰۰ ریال است.

اختیار فروش (Put Option)

اختیار فروش یا آپشن­های Put این حق را به خریدار می‌دهد که سهم مربوطه را با قیمت اعمال و تا سومین جمعه از ماه انقضا به فروش برساند؛ مانند آپشن­ های Call، آپشن Put در قیمت‌های اعمال متفاوت بسته به قیمت سهام مربوطه و با تاریخ‌های انقضای مختلف در بازار موجود می‌باشند. تاریخ انقضا می‌تواند از یک ماه تا بیش از یک سال تغییر کند. اگر آپشن Put خریداری شود خریدار این حق را داراست که سهام مربوطه ر با قیمت اعمال تا تاریخ انقضا به فروش برساند. مبلغ پرداختی برای هر آپشن حداکثر ریسکی است که یک آپشن Put متحمل می‌شود. حداکثر سود محدود به زمانی است که قیمت سهام به صفر می‌رسد. با سقوط قیمت سهام، آپشن Put از دو طریق می‌تواند سودآوری داشته باشد. با اجرا کردن اختیار خرید (Call option) یک آپشن فروش، می‌توان ۱۰۰ سهم به ازای هر آپشن به فروش رسانید. سهام با قیمت بالاتر بازار فروخته شده و سپس جهت خارج شدن از معامله، سهام با قیمت پایین‌تر خریداری می‌شود. دومین روش، جبران کردن آپشن است. با افت قیمت سهام، مبلغ آپشن افزایش خواهد یافت و با دریافت سود می‌تواند فروش رود، ارزش آپشن فروش کاهش خواهد یافت؛ بنابراین می‌توان با تحمل ضرر آن را به فروش رسانید یا اجازه داد که آپشن بدون ارزش منقضی شود.

با فروش آپشن فروشنده آپشن فروش، حق فروش سهام مربوطه را به قیمت اعمال به دارنده آپشن واگذار می‌کند. در بیشتر موارد، پیش‌بینی می‌شود که فروش آپشن Put فروخته شده بدون ارزش منقضی خواهد شد و می‌توان صرف ریسک را حفظ نمود. مبلغ دریافتی برای هر آپشن حداکثر میزان سودی است که با فروش آپشن Put، می‌توان به دست آورد. با افت قیمت سهام مربوطه، دارنده آپشن Put خواهد توانست که آپشن را اجرا نماید؛ بنابراین فروشنده آپشن متعهد خواهد بود که ۱۰۰ سهم از سهام مربوطه را به ازای هر آپشن به قیمت اعمال از دارنده آپشن خریداری نماید. میزان ضرری که فروشنده آپشن متحمل خواهد شد بستگی به میزان افت قیمت سهام دارد.

سرمایه‌گذاری را در نظر بگیرید که قرارداد اختیار فروش (از نوع اروپایی) ۱۰۰ سهم شرکت “الف” را با قیمت توافقی ۷۰۰۰ ریال خریداری می‌کند. فرض کنید که قیمت جاری سهم مزبور ۶۵۰۰ ریال، تاریخ انقضای قرارداد سه ماه بعد و قیمت قرارداد برای هر سهم ۷۰۰ ریال باشد؛ بنابراین سرمایه‌گذاری اولیه (برای خرید قرارداد) ۷۰۰۰۰ ریال است. چون قرارداد اروپایی است، فقط در زمان انقضا قابل اجراست و در صورتی­که قیمت در آن زمان کمتر از ۷۰۰۰ ریال باشد اجرا می‌شود. فرض کنید قیمت سهم شرکت “الف” در تاریخ انقضا ۵۵۰۰ ریال باشد، سرمایه‌گذار می‌تواند بر اساس قرارداد ۱۰۰ سهم را با این قیمت بخرد و با قیمت ۷۰۰۰ ریال بفروشد و ۱۵۰۰۰۰ ریال (۱۵۰۰ ریال برای هر سهم) سود به دست آورد. اگر ۷۰۰۰۰ ریال سرمایه‌گذاری اولیه را از این مبلغ کم کنیم. سود خالص سرمایه‌گذار ۸۰۰۰۰ ریال خواهد بود. در این راهبرد نیز تضمینی وجود ندارد که سرمایه‌گذار سود کند. اگر قیمت کالا در زمان انقضا، بیشتر از ۷۰۰۰ ریال باشد، قرارداد اختیار فروش ارزش ندارد و سرمایه‌گذار مبلغ ۷۰۰۰۰ ریال سرمایه‌گذاری اولیه را از دست می‌دهد. این مثال در جدول زیر خلاصه شده است.

مزایای قراردادهای اختیار معامله چیست؟ (۱)

سرعت بالای رشد معاملات OPTIONS در بورس های دنیا؛

مزایای قراردادهای اختیار معامله چیست؟ (۱)

از آمار رشد صنعت اختیار معامله ها در بورس های جهانی، می توان نتیجه گرفت که معاملات اختیار معامله مزایا و جذابیت بالایی داشته و بر زندگی مردم اثر گذاری مثبت دارند.

به گزارش «پایگاه خبری بورس کالای ایران»، سابقه معامله قراردادهای اختیار معامله ( options ) به سال ۱۹۷۳ (یعنی ۴۴ سال قبل) بر می­ گردد. در دهه های اخیر طبق آمار «شورای صنعت اختیار معامله­ ها» ( OIC ) حجم کل قراردادهای اختیار معامله در بورس­ های ایالات متحده در ۱۹۵۹ حدود ۵۰۷ میلیون بوده است. تا ۲۰۰۷ این رقم رشد چشم گیری نموده و از ۳ میلیارد قرارداد فراتر رفته است. در سطح جهانی تعداد قراردادهای آتی و اختیار معامله شده در بورس­ ها در سال ۲۰۱۵ به ۷۸/۲۴ میلیارد قرارداد رسید که نسبت به سال ۲۰۱۴ رشدی معادل ۵/۱۳ درصد داشته است لذا صنعت مزبور بالاترین نرخ رشد را از ۲۰۱۰ تجربه کرده است. در منطقه آسیا- پاسیفیک رشد مزبور بیشترین بوده یعنی به ۷/۳۳ درصد رسیده و تعداد قراردادهای آتی و اختیار معامله شده در بورس ­ها آن منطقه ۷/۹ میلیارد قرارداد بوده است.

از ارائه آمار رشد این صنعت و بازار در مقدمه بالا، می توان نتیجه گرفت که معاملات اختیار معامله مزایا و جذابیت بالایی دارند و بر زندگی مردم اثر گذاری مثبت دارند که چنین رشدی را بخصوص در آسیا پاسیفیک تجربه کرده ­اند. اما چرا این ابزار معاملاتی این چنین مقبولیت عام پیدا کرده است؟ هر چند می­دانیم ریسک­های آن حکم می­کند که این قراردادها فقط برای معامله­گران مطلع و آگاه مفید فایده باشند؛ اما به راستی مهمترین مزیت­های قراردادهای اختیار کدام اند؟

دکتر احمد یزدان پناه
اقتصاددان و استاد دانشگاه

مزایای قراردادهای اختیار معامله

گرچه بیش از ۴۰ سال از معرفی آنها می­گذرد ولی گویا توجه به شایستگی آنها همین چند سال شروع شده است. برخی از سرمایه­گذاران از انجام معاملات اختیار معامله­ها ( options ) سرپیچی می­کنند چرا که بر این باورند آن قراردادها پیچیدگی­های خاص خود را دارند و لذا شناخت و فهم و درک درست آنها مشکل است. برخی از سرمایه­گذاران تجربه تلخی از اولین تجارت خود از تجارت آنها دارند، زیرا نه خود آنها و نه کارگزار آنها اموزش علمی و عملی مناسبی را در چگونگی بکارگیری آن ابزارها ندیده­اند. بکارگیری نامناسب و نادرست از قراردادهای اختیار معامله، مثل هر ابزار قدرتمند دیگری، میتواند به مشکلات عدیده­ای منجر شوند.

باید گفت که واژه «ریسکی» ( risky ) و یا «خطرناک» ( dangerous ) که به ناحق به این قراردادها توسط برخی رسانه های مالی در دنیا سنجاق شده است، اجازه نمی­دهند مزایای آن از پشت ابرها تیره نمایان شوند. لذا این امر برای سرمایه­گذاران بخصوص منفرد از اهمیت خاصی برخوردار است که قبل از هر گونه تصمیمی درباره ارزش قرارداد اختیار معامله به هر دو روی سکه دقیق شوند.

مزایای کاربرد قراردادهای اختیار معامله می توان در چهار دسته (بدون ترتیب اهمیت) خلاصه نمود. آنها کارایی و کارآمدی هزینه­ها ( cost efficiency ) را افزایش می­دهند، می­توانند ریسک کمتری نسبت به «سهام» داشته باشند؛ معاملات آن ها درصد بازده بالقوه بالاتری بدست می­دهند. و سرانجام آنها تعداد متنوعی از استراتژی­های معاملاتی را ارائه می­کنند. پس از توجه به شرح بسیار مختصری که برای هر کدام آنها داده خواهد شد، اگر ارزیابی مجددی درباره قرادادهای اختیار معامله داشته باشید. از فرصت­های پیش رو در بورس­های کشور بیشتر و بهتر استفاده خواهید برد.

قراردادهای اختیار معامله در کاربرد اهرم­های مالی ( Leveraging ) با قدرت عمل می­کنند بطور دقیق­تر، یک سرمایه­گذار می­تواند به کمک اختیار معامله­ها وضعیت یا موفقیت معاملاتی خاصی را در مورد سهام بخود بگیرد که در مقایسه با وضعیت مشابه آن درباره سهام (خرید یا فروش) بدون کمک اختیار معامله، هزینه­های بزرگی را متحمل نشود. برای مثال، برای خرید ۲۰۰ سهم ۸۰ دلاری، یک سرمایه­گذار می­باید ۱۶۰۰۰ دلار هزینه کند. در حالی­که اگر آن سرمایه­گذار یا خریدار آن سهام اقدام به خرید دو قرارداد اختیار خرید ( call options ) به ۲۰ دلار می­نمود. (هر قرارداد شامل ۱۰۰ سهم است)، کل هزینه­هایی که او می­بایست بپردازد ۴۰۰۰ دلار می­شد. (۲۰ دلار قیمت هر قرارداد در بازار ×۱۰۰ سهم × ۲ قرارداد). در این گزینه سرمایه­گذار مزبور ۱۲۰۰۰ دلار از سرمایه خود را در اختیار دارد تا به صلاح خود صرف گزینه­های دیگر نماید. واضح است کار «بهمین سادگی» نیست، سرمایه گذار مزبور مجبور است قرارداد اختیار خرید مناسب و درستی را خریداری نماید که بتواند با وضعیت یا موقعیت آن سهم بخوبی برابری کند. گرچه، این استراتژی (که بدان "جایگزینی سهام" می­گویند) تنها گزینه قابل قبول نیست ولی روشی عملی و مفید و از نظر هزینه­ها کارآمد است.

مثال، فرض کنید شما تمایل به خرید سهام شرکت «آتیه» نموده­اید، زیرا فکر می­کنید در چند ماه آینده سهام مزبور ترفی خواهند نمود. شما می­خواهید ۲۰۰ سهم آن شرکت را که هر سهم ۱۳۱ دلار معامله می­شود، خریداری نمایید، این سرمایه­گذاری یا خرید برای شما در کل ۲۶۲۰۰ دلار هزینه در بردارد. بجای آنکه آن همه پول را درگیر کنید، شما می­توانید به بازار قراردادهای اختیار معامله در بازار سهام یا بورس کالا مراجعه کرده و اختیار معامله مناسبی را که بسیار به آن سهام هم طراز هستند انتخاب کنید و یک قرارداد اختیار خرید ( call option ) برای چند ماه آینده با قیمت توافقی یا قیمت اعمال ۱۰۰ دلار به مبلغ ۳۱ دلار خریداری کنید. برای کسب یک وضعیت یا موقعیت معادل اندازه ۲۰۰ سهم که در بالا اشاره شد، شما به دو قرارداد نیاز دارید. این امر کل سرمایه­گذاری شما را به ۶۸۰۰ دلار می­رساند. (۳۴ دلار قیمت آن قرارداد در بورس × ۱۰۰ سهم × ۲ قرارداد) که با حجم سرمایه­گذاری قبلی بر روی همین تعداد از آن سهام که ۲۶۸۰۰ بود کلی تفاوت دارد. این تفاوت را می توانید در حساب خود بخوابانید و سود سپرده آنرا بگیرید و یا به شکار فرصت­ها سرمایه­گذاری در دارایی­های دیگری (مثل مشتقه­های کالایی) تا بدین وسیله سبد دارایی­های (پرتفوی) خود را متنوع تر ساخته و ریسک سرمایه­گذاری­های خود را کاهش دهید (به همبستگی آماری بین کالاها و سهام در پرتفوی خود توجه داشته باشید که منفی­اند، یعنی در صورت کاهش قیمت یک قلم افزایش قیمت در دیگری حافظ منافع ما می­شود!).

با توجه به طولانی شدن بحث، اجازه دهید ۳ مزیت دیگر اختیار معامله را در یادداشت بعدی مطرح کنیم.

Option

فروشندگان حق خرید و فروشندگان حق فروش (کلا فروشندگان) مجبور هستند بخرند یا بفروشند. به این معنا که فروشنده باید به قول خود برای خرید یا فروش عمل کند. این یعنی فروشنده‌ی اختیار معامله ریسک نامحدود دارد، یعنی ممکن است خیلی بیشتر از مبلغ وثیقه اختیار معامله را از دست بدهد.

چرا آپشن؟

مزایای استفاده از آپشن

با استفاده از قرارداد اختیار معامله طرفین میتوانند ریسک نوسانات شدید قیمت را پوشش دهند

خریدار که تصور افزایش شدید قیمت درآینده را دارد سقف قیمت خرید خود در آینده را مشخص میکند. فروشنده که تصور افت قیمت در آینده را دارد کف قیمت فروش خود را مشخص می کند.

اختیار معامله به نوعی یک بیمه متقابل است. خریدار فروشنده را نسبت به کاهش شدید قیمت بیمه میکند و فروشنده خریدار را نسبت به افزایش شدید قیمت بیمه می کند.

لذا این قرارداد ماهیت بیع ندارد و تخصصا از موضوع بیع کالی اختیار خرید (Call option) بالکالی که اشکال شرعی دارد خارج است.

پس میتوان گفت مهمترین مزایای آپشن عبارتند از:

۱- سود بسیار بیشتر نسبت به سهام

۲- امکان استفاده در هر دو حالت روند صعودی و نزولی بازار (به دلیل دو طرفه بودن بازار آپشن)

۳- پوشش ریسک

قیمت اعمال:

قیمتی اســت کــه در آینده خرید و یا فــروش دارایی برمبنای آن انجام میشود.

قیمت اختیار (پرمیوم)

مبلغی اســت که خریــدار اختیار معاملــه بابت خرید اختیار معامله به فروشنده میپردازد.

سررسید

بازه زمانی است که در انتهای آن بازه خریدار اختیار معامله در صورت تمایل می تواند از حقی که اختیار معامله برای او قائل شده است استفاده نماید.

اعمال نقدی

یک روز قبل از سررسید دارنده اختیار می تواند مابه التفاوت قیمت اعمال و قیمت پایانی سهم را دریافت نماید و با بستن موقعیت خود از بازار خارج شود.

اعمال فیزیکی

در روز سررسید دارنده اختیار با پرداخت قیمت اعمال آمادگی خود جهت دریافت سهم مربوطه را اعلام نموده و روز کاری بعد سهم مذکور به میزان اندازه قرارداد در پورتفوی فرد مذکور اضافه می گردد.

اندازه قرارداد

اندازه قرارداد اختیار بیانگر این اســت که هر قرارداد شامل چه تعداد از دارایی پایه مورد نظر میباشــد. در بورس ایران هر قرارداد اختیار شامل ۱۰۰۰ سهم پایه می باشد.

نمونه های واقعی از

سودهای نجومی آپشن

از آنجا که در اختیار خرید، خریدار کل مبلغ سهم را ابتدا پرداخت نمی کند، این قرارداد بسته به نسبت قیمت اعمال به قیمت سهم، اهرم مشخصی به سوددهی وی میدهد. به طوری که ممکن است با افزایش 5 درصد قیمت سهام پایه، قیمت اختیار بیش از 50 درصد افزایش یابد! لذا میتوان با خرید آپشنهای مناسب به سود بیشتر از 100 درصد در روز هم دست یافت!

در نمودارهای مقابل سودهای نجومی این بازار در یکی دو ماه اخیر نمایش داده شده است.

اختیار خرید فولاد

سود دهی ضفلا8084 . قیمت از حدود 200 تومان در تاریخ 27 خرداد به حدود 1200 تومان در 24 تیر رسیده است . یعنی حدود 500 درصد سود در کمتر از یک ماه!

بیش از

500 درصد

سود خالص در کمتر از یک ماه

شما هم می توانید!

با خرید اشتراک سایت هزار سهم شما هم می توانید آپشن های مناسب را شکار کرده و به سودهای نجومی دست پیدا کنید!

با فراگیری بازار آپشن

می توانید با سرمایه اندک از سرمایه داران کلان بازار سرمایه سبقت بگیرید!

اختیار خرید شبندر

سود دهی فوق نجومی ضبدر8056 (اختیار خرید پالایشگاه بندرعباس). قیمت از حدود 22 تومان در تاریخ 31 اردیبهشت به حدود 3200 تومان در تاریخ 24 تیرماه رسیده است . یعنی 14500 درصد سود در ظرف کمتر از دو ماه.

اختیار خرید شپنا

سود دهی ضشنا7076 . قیمت از حدود 300 تومان در 4 تیرماه به حدود2100 تومان در 24 تیرماه رسیده است. بیش از 600 درصد سود ظرف 20 روز.

Click Now

3 روز اشتراک رایگان

با ثبت نام در سایت هزارسهم از سه روز اشتراک رایگان نرم افزار سیگنال آپشن برخوردار شوید.

اقدامات لازم برای

شروع معامله در بازار آپشن

اقدامات لازم برای شروع معامله در بازار آپشن:

1- مشاهده مطالب و کلیپ های آموزشی در کانال و سایت
2- مراجعه به کارگزاری و اخذ فرم اختیار معامله جهت فعالسازی
3- شروع به معامله با مبالغ اندک جهت درک جزییات بیشتر (learning by doing)
4- رعایت نکات احتیاطی

نکات احتیاطی

الف) در این بازار به هیچ وجه نباید هیجانی عمل کرد

ب) هیچ گاه بیشتر از 15 درصد پورتفوی خود را وارد اختیار نکنید، چون ریسک بالایی داره و حتی ممکن هست با 100 درصد (در بدبینانه ترین حالت) ضرر مواجه بشید. البته توجه داشته باشید ریسک به ریوارد این بازار بسیار پایین هست. مخصوصا در روند کلی صعودی.
در واقع سقف ضرر در اختیار خرید محدود هست (100 درصد در بدبینانه ترین حالت که بسیار بعیده) اما سود سقفی ندارد و همانطور که در مثالها دیدید شما میتونید به سودهای بالای 1000 درصد هم برسید

ج) قبل از ارسال سفارش حتما مقادیر را مجدد چک کنید … به دلیل نبود محدودیت نوسان ممکن است، یک صفر کم و زیاد شما را با خسارتهای جبران ناپذیر مواجه سازد. البته اگر با چنین وضعیتی روبرو شدید و سفارش اشتباه ارسال کردید سریعا با کارگزاری تماس بگیرید تا جهت ابطال معامله مکاتبات اختیار خرید (Call option) لازم را انجام بدن. معمولا معاملات با اشتباه فاحش ابطال می شود!

با مراجعه به قسمت فروشگاه سایت میتوانید بسته جامع صفر تا صد اختیار معامله را تهیه نمایید.

جهت کسب اطلاعات بیشتر اینجا کلیک کنید!

هزار سهم! تجربه ای متفاوت در حوزه خدمات بورس و سرمایه گذاری

• تهران، سعادت آباد، خیابان شهید علی اکبر، پلاک 43
• ساعت کاری: 8:00 - 16:00 شنبه الی چهارشنبه
• ایمیل: [email protected]

با عضویت در خبرنامه سایت از آخرین اخبار و اطلاعات سایت و شرکت ما اطلاع پیدا کنید!

بازار اختیارات

بازار اختیارات : معامله گران نفتی به خوبی دریافته ­اند که انعطاف­ پذیری اختیارات (Options) در مقایسه با آتی­ها به مراتب بیشتر است و لذا بهتر می­تواند ریسک ناشی از نوسانات نامطلوب قیمت نفت را پوشش دهد. معاملات اختیار در بازار نفت خام عملاً از 14 نوامبر 1986 در بورس نایمکس به واسطۀ دریافت مجوزی از کمیسیون معاملۀ آتی­های کالا (CFTC) که کمیسیونی مستقل برای تنظیم بازار معاملات کالا در آمریکا می­باشد، آغاز شد.

حق اختیار خرید تا حدی شبیه به حق بیمه است بدین معنی که خریدار مبلغی را به فروشنده می­پردازد و این حق را بدست می­آورد که بتواند با توجه به اوضاع و احوال بازار تصمیم نهایی را اتخاذ کند. در واقع، خریدار با این معامله خود را در قبال نوسانات نامطلوب قیمت بیمه کرده است. مبلغ پرداختی در واقع «حق امتیاز» اختیار معامله و یا به عبارت دیگر «قیمت اختیار» است.

بنابراین «اختیار» در واقع قرارداد یا سندی است که دارنده یا «خریدار (Long)» می­تواند در قبال پرداخت قیمت اختیار به صادرکننده یا «فروشنده (Short)» این حق را بدست آورد که دارایی پایۀ قرارداد را با «قیمت توافقی» یا «قیمت اجرایی» تا تاریخ معین و اصطلاحاً «تاریخ انقضاء» یا «سررسید اختیار معامله» و یا قبل از آن، از صادرکننده این قرارداد بخرد یا به او بفروشد بدون آنکه متعهد به این خرید یا فروش باشد.

بنابراین مهم­ترین نکته در اختیارات آن است که دارندۀ اختیار «حق» دارد که قرارداد را به اجرا بگذارد، اما اگر وضعیت بازار چنان باشد که اجرا نکردن اختیار خرید (Call option) اختیار خرید (Call option) قرارداد به نفع خریدار تمام شود، هیچ تعهدی بر اجرا نیست و خریدار می­تواند قرارداد را نادیده بگیرد. حداکثر زیان خریدار اختیار مبلغی است که بابت حق امتیاز (Premium) یعنی قیمت اختیار پرداخته در حالی که سود خریدار تابع تغییرات قیمت در بازار است به نحوی که با تغییرات مطلوب قیمت، سود زیادی نصیب خریدار خواهد شد.

برخلاف خریدار اختیار که هیچگونه تعهدی در قبال قرارداد ندارد، فروش اختیار برای فروشنده تعهدآور است بدین معنی که فروشنده متعهد می­شود هرگاه خریدار تصمیم بگیرد از حق خود استفاده کند و قرارداد را به اجرا بگذارد، باید به مفاد آن عمل نماید؛ یعنی دارایی پایه را به قیمت مندرج در قرارداد یعنی قیمت توافقی و بدون توجه به قیمت­های جاری در بازار به خریدار بفروشد. تنها سودی که فروشندۀ اختیار می­تواند بدست آورد همان حق امتیاز یا قیمت اختیار است که خریدار پرداخته است در حالی که زیان فروشنده تابع وضعیت قیمت بازار است و در مواردی این زیان ممکن است بسیار سنگین باشد.

بنابراین تفاوت عمده بین قرارداد اختیار با قرارداد آتی­ ها آن است که تعهدات ایجاد شده برای خریدار و فرشندۀ آتی­ها متقارن است بدین معنی که طرفین قرارداد باید علیرغم سودآوری یا زیان­دهی، به تعدات خود در قبال قرارداد عمل کنند. خریدار اختیار فقط هنگامی قرارداد را به اجرا می­گذارد که از این کار سودی عاید او شود، اما فروشنده قرارداد هیچ انتخابی جز اجرای تعهدات خویش ندارد. بنابراین ریسک معاملات در بازار اختیارات نامتقارن است. بدین سبب برای جبران این ریسک نامتقارن، خریدار باید مبلغی به فروشنده بپردازد که همان حق امتیاز است تا بدین وسیله فروشنده بتواند خود را در قبال این ریسک پوشش دهد.

به طور کلی اختیارات را می­توان به دو دسته تقسیم کرد: «اختیار خرید (Call Option)» و «اختیار فروش (Put Option)». اختیار خرید و اختیار فروش را می­توان به سه حالت اروپایی، آمریکایی و آتلانتیک تقسیم کرد. «اختیار اروپایی» فقط در تاریخ سررسید قابل اجراست در حالی که «اختیار آمریکایی» را هر زمان قبل از تاریخ سررسید و یا در تاریخ سررسید می­توان اجرا کرد. «اختیارهای آتلانتیک» یا «اختیارهای با زمان اجرای محدود» و یا «اختیارهای شبهه آمریکایی» به این معناست که قبل از انقضای اختیار، فقط در تاریخ معینی خریدار می­تواند آن را به اجرا بگذارد.

تقسیم­ بندی اختیار به آمریکایی و اروپایی ربطی به موقعیت جغرافیایی ندارد و صرفاً زمان­بندی اجرای اختیار را بیان می­کند. اختیارهای انرژی، شامل اختیارات نفت خام و فرآورده­ ها معمولاً از نوع آمریکایی است، یعنی خریدار می­تواند اختیار را در هر روز کاری در خلال مدت قرارداد به اجرا بگذارد.

در تقسیم­ بندی دیگری برای اختیارات، آنها را به دو گروه قابل معامله در «بورس­های رسمی» و قابل معامله «در خارج از بورس» یا OTC تقسیم می­کنند. معامله­ گران اصلی اختیارات در خارج از بورس اکثراً بانک­های تجاری و بانک­های سرمایه­ گذاری هستند. امتیاز اصلی بازار اختیارات در خارج از بورس این است که می­توان در این بازارها قرارداد اختیار را بر حسب درخواست مشتری و متناسب با نیازهای وی تنظیم کرد.

منبع: درخشان، مسعود، «مشتقات و مدیریت ریسک در بازارهای نفت»، مؤسسۀمطالعات بین­المللی انرژی، چاپ دوم، 1390، فصل چهارم: بازار اختیارات، ص 197-204

اختیار معامله چیست؟ از تالس تا بازار سهام و دنیای پر از ابهام امروزی

اختیار معامله یا Option، اصطلاحی است که معمولاً در میان فعالان بازار ارز و سهام رواج دارد.

طبیعتاً نسیم طالب هم که تخصص و زمینه‌ی اصلی فعالیتش بورس و بازارهای مالی است، این مفهوم را به خوبی می‌شناسد و حتی وقتی در خارج از فضای بورس و سهام و اوراق بهادار حرف می‌زند، همچنان از مفهوم اختیار معامله بهره می‌برد.

در این درس ابتدا مفهوم اختیار معامله را از نسیم طالب می‌‌آموزیم.

سپس با واژه‌های Call Option و Put Option (اختیار خرید و اختیار فروش) آشنا می‌شویم.

در ادامه می‌کوشیم این آموخته‌ها را در فضاهای دیگر زندگی و برای مواجهه و مدیریت ابهام‌ها به کار گیریم.

تالس، مفهوم اختیار معامله را می‌فهمید

نسیم طالب، مثل بسیاری از بحث‌های دیگر، صحبتش را با یک روایت تاریخی آغاز می‌کند.

روایتی که از کتاب سیاست نوشته‌ی ارسطو نقل شده است.

او تاکید می‌کند که کل روایت، به زحمت یک صفحه از کتاب ارسطو را به خود اختصاص می‌دهد. اما همان روایت کوتاه، برای درک اولیه‌ی مفهوم اختیار معامله کافی است.

تالس، اهل شهر میلتوس (Miletus) بود. این شهر در غرب ترکیه‌ی کنونی قرار دارد و ما در فارسی آن را معمولاً‌ با تلفظ عربی مورد اشاره قرار می‌دهیم.

به خاطر همین، احتمالاً شما هم نام تالس را به صورت تالس مَلَطی شنیده‌اید.

بگذریم. آنچه برای داستان ما مهم است، درختان زیتون فراوان در میلتوس است. چیزی که باعث می‌شد کشت زیتون و استحصال روغن آن، یکی از مشاغل رایج در میلتوس باشد.

ظاهراً تالس، علاوه بر فلسفه به کسب و کار و تجارت هم علاقه داشته است.

او قرارداد جالبی با صاحبان دستگاه روغن کشی می‌بندد.

با توجه به اینکه تولید زیتون هر ساله نوسان‌های جدی داشته، درآمد دستگاه‌های روغن کشی هم دچار افزایش و کاهش می‌شده است.

این درس برای کاربران ویژه متمم در نظر گرفته شده است.

با عضویت به عنوان کاربر ویژه‌ی متمم، علاوه بر دسترسی به این درس، به سایر درس‌های مرتبط با مدیریت در شرایط ابهام هم دسترسی پیدا می‌کنید که می‌توانند به شما بیشتر کمک کنند.

همچنین با فعال کردن اشتراک ویژه به درس‌های بسیار بیشتری دسترسی پیدا می‌کنید که می‌توانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:

البته از میان درس‌های مطرح شده، ما فکر می‌کنیم با توجه به علاقه‌مندی شما به این بحث، شاید بهتر باشد مطالعه‌ی مباحث زیر را نیز در اولویت قرار دهید:

تفکر نقادانه (بعد از مطالعه تصمیم گیری و مدل ذهنی)

نسیم طالب در ادامه توضیح می‌دهد که تالس، می‌توانست ورشکست شود و از نظر اقتصادی متضرر شود.

در صورتی که آن ابهام آینده را به شکل نادرست ارزش‌گذاری می‌کرد و اختیار خرید را به قیمت بالاتری می‌خرید، احتمال داشت چنین شود.

او توضیح می‌دهد که در محیط زندگی و کار، هنر ما این است که به تدریج، با تمرین و تحلیل و تفکر، بیاموزیم که هر ابهامی را با چه بهایی باید ارزش‌گذاری کنیم.

تمرین:

چه مثال دیگری خارج از فضای بورس و ارز اختیار خرید (Call option) و معاملات کالا، برای بحث اختیار معامله می‌شناسید؟

در کدام بخش‌های کار یا زندگی، ما وارد چنین معامله‌هایی می‌شویم؟

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مدیریت در شرایط ابهام به شما پیشنهاد می‌کند:

چند مطلب پیشنهادی از متمم:

برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)

متمم مخففِ محل توسعه مهارتهای من است؛ یک فضای آموزشی آنلاین برای بحث‌های مهارتی و مدیریتی.

برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به صفحه‌ی درباره متمم مراجعه کنید.

ما برای هر یک از درس‌های متمم، یک نقشه راه داریم که به یادگیری آن درس کمک می‌کند.

می‌توانید با مراجعه‌ به صفحه‌ نقشه راه یادگیری، عنوان درس‌های مختلف متمم را ببینید.

همچنین می‌توانید دوره MBA متمم را ببینید.

شما می‌توانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به چیزی در حدود نصف درسهای متمم دسترسی خواهید داشت.

پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به کاربر ویژه تبدیل شوید.

اعتبار را می‌توانید به صورت ماهیانه (۷۴ هزار تومان)، فصلی (۱۹۰ هزار تومان)، نیم‌سال (۳۴۵ هزار تومان) و یکساله (۵۸۵ هزار تومان) بخرید.

برای اطلاعات بیشتر لطفاً به صفحه‌ی ثبت نام مراجعه کنید.

مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که می‌توانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.

۳۸ نظر برای اختیار معامله چیست؟ از تالس تا بازار سهام و دنیای پر از ابهام امروزی

پرطرفدارترین دیدگاه به انتخاب متممی‌ها در این بحث

نویسنده‌ی دیدگاه : طاهره خباری

مثال اول: زمانی‌که خودروی خود را بیمه‌ی بدنه می‌کنیم و یا خانه‌ یا مغازه‌ی خود را بیمه‌ی حوادثی مانند آتش‌سوزی، سیل یا زلزله می‌کنیم.

مبلغ معینی را پیش از وقوع حادثه به بیمه می‌دهیم تا در مواقع لزوم از حق بیمه‌ی خود استفاده کنیم. از طرف دیگر بیمه‌ نیز موظف است طبق قرارداد به تعهدات خود عمل کند.

مثال دوم: هنگام خرید یک کالای برقی و یا دیجیتالی، مقدار پول بیشتری می‌پردازیم و کالایی را می‌خریم که ضمانت و خدمات پس از فروش داشته باشد اختیار خرید (Call option) تا بدین شکل اگر برای آن کالا مشکلی پیش آمد، بدون نگرانی آن را برطرف کنیم.

شرکت ارائه دهنده‌ی ضمانت نیز متعهد می‌شود که طبق مفاد ضمانت‌نامه، عیب و نقص پیش‌آمده را برطرف کند.

مثال سوم: شرکت کردن در دوره‌ی آموزشی که از همان ابتدا ضمانت می‌شود، مثلاً ظرف ۳ ماه اگر از نتیجه‌ی آموزش راضی نبودید، ۱۰۰٪ پول بازگشت داده می‌شود.

در این حالت فرد شرکت‌کننده این اختیار را دارد که اگر راضی نبود، تمام پول خود را پس بگیرد و آموزش‌دهنده نیز متعهد است در صورت اعلام نارضایتی آموزش‌گیرنده، پول او را پس دهد.

البته همان‌طور که نسیم طالب اشاره کرده، علاوه بر پول، منابع دیگری مانند زمان را هم می‌توان در نظر گرفت که با صرف کردن و هزینه کردن آن، از ابهام‌های پیش‌رو در آینده کاست و منافعی را به‌دست آورد.

به عنوان مثال، شخصی که در یک سازمان مشغول کار است و بخشی از زمان خود را صرف ایجاد دوستی‌ها و روابطی می‌کند که بتواند از آنها در آینده برای ارتقاء شغلی و سازمانی خود استفاده کند.

و یا مثلاً شخصی که بخشی از زمان روزانه‌ی خود را برای کسب یک مهارت، هزینه می‌کند تا از این طریق بتواند در آینده با استفاده از حقِ اختیاری که آن مهارت برایش به‌وجود می‌آورد، ابهام کمتری را در آینده تجربه کند.

هرچند که به‌نظرم در این دو مثال، بیشتر از آنکه تعهد ایجاد شود، توقع ایجاد می‌شود. چون در هر دو مورد هیچ ضمانت صددرصدی وجود ندارد که شخص بتواند در صورت لزوم از حقِ اختیاری که تصور کرده، آن‌طور که می‌خواهد استفاده کند. ولی به‌هرجهت تلاش می‌کند تا از این طریق از ابهامی که در آینده با آن روبه‌رو می‌شود، اندکی بکاهد.