تحلیل کیفی

تحلیل کیفی ادراک اتمسفری در تجربه معماری (نمونه موردی: آثار منتخب معماری معاصر ایران)

1 دانشجوی دکتری، گروه معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، تهران.

2 دانشیار گروه معماری و شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

3 دانشیار گروه معماری ، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

مبحث ادراک اتمسفری در معماری به‌عنوان یک راهکار مناسب از هم‌زیستی عاطفی انسان در تعامل با مکان، نوعی گفتمان پدیدارشناسانه با رویکرد به زیبایی‌شناختی نوین است. این پژوهش به جایگاه بدن در فرایند ادراک حسی اتمسفری از منظر پدیدارشناسی ادراک مرلوپونتی می‌پردازد. روش این پژوهش، کیفی و تحلیلی و تفسیری با زمینه پدیدارشناسی ادراکات حسی بدنمند و از منظر اندیشه‌های مرلوپونتی و همچنین با روش کدگذاری آزاد، محوری و گزینشی انتخاب‌شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که ادراک اتمسفری منجر به تقویت رابطه میان تجربه واقعی و ابعاد ذهنی می‌گردد تا از دل این احساس تقویت‌شده، تجربه‌ای ژرف از فضا و زمان، فراروی مخاطب حادث شود و در توضیح معنای معمارانه نقش ایفا می‌کند. همگرایی قابلیت‌های ادراکی بامعنای جسمانی، از فروکاهیدن اثر معماری به فرمالیسم صرف و ترکیب‌بندی‌های اغواگرایانه که از هرگونه منطق مادی و تجربه وجودی خالی‌شده است، جلوگیری می‌کند. لذا از طریق ادراک پیشاتاملی و بلاواسطه در بستری از اتمسفر معمارانه، چهارچوب‌ها، افق‌ها و عرصه‌های برای تجربه کردن و فهم جهان بر ما گشوده می‌شود.نتیجه این پژوهش حاکی از آن است که ادراک اتمسفری از طریق یکی شدن مخاطب با فضا و ادغام ادراک حافظه و تخیل در فرایندی بدنی رخ می‌دهد و ماهیت شهودی و بدنمندی دارد و قابلیت اثر معماری را در همراه ساختن و جهت‌دهی رفتار مخاطبان برجسته می‌کند. مؤلفه‌هایی همچون ماده و بافت، نور و سایه، توده و جرم، هندسه و مقیاس، بستر و زمینه پیرامونی، جزییات معماری و اقلیم در فرایند خلق ادراک اتمسفری نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا می‌کنند.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.22286462.1400.11.4.44.8

عنوان مقاله [English]

Qualitative analysis of atmospheric perception in the architectural experience(Case study: Selected works of contemporary Iranian architecture

نویسندگان [English]

• morteza nikfetrat kurd mahaleh 1
• Hosssein zabihi 2
• Azadeh Shahcheraghi 3

1 PhD Student, Department of Architecture, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Tehran.

2 Professor, Department of Urban Development, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran(Corresponding Author)

3 Associate Professor, Department of Architecture, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

The issue of atmospheric perception in architecture as a suitable solution of human emotional coexistence in interaction with place is a kind of phenomenological discourse with a new aesthetic approach.This study deals with the position of the body in the process of atmospheric sensory perception from the perspective of Merleau-Ponty perception. . The method of this research is qualitative, analytical and interpretive with the field of phenomenology of bodily sensory perceptions and has been selected from the perspective of Merleau-Ponty ideas as well as free, axial and selective coding methods.In the present study, in-depth interviews have been used to explore the components of creating the atmosphere of the place through bodily perception and the heart of the interviewees' response. The research findings are based on the fact that atmospheric perception leads to strengthening the relationship between real experience and mental dimensions so that from this reinforced feeling, deep experiences of space and time occur before the audience and play a role in explaining the architectural meaning. The result shows that atmospheric perception occurs through the integration of the audience with space and the integration of memory and imagination in a bodily process and has an intuitive and physical nature and highlights the ability of the architectural effect in creating and directing the behavior of the audience. Components such as matter and texture, light and shadow, mass, geometry and scale, context and context, architectural details and climate play a decisive role in the process of creating atmospheric perception.

کلیدواژه‌ها [English]

• Atmospheric Perception
• Phenomenology
• Merleau-Ponty
• Multisensory Perception

مراجع

بصیری، مهرانگیز ،1392، بدن و حواس در رسانه‌های نوین هنری، نگاهی از منظر پدیدارشناسی مرلوپونتی، تهران، فصلنامه کیمیای هنر، شماره 9

بومه، گرنوت،1399، اتمسفر به‌مثابه حضور فیزیکی آگاهانه، اتمسفر ساختمان، ترجمه مرتضی نیک فطرت، احسان بی‌طرف، تهران، نشر فکر نو

بورچ، کریستین، پالاسما، یوهانی، بومه، گرنوت، 1396، اتمسفر معمارانه، تأثیر اتمسفرها بر تجربه و سیاست‌های معماری، ترجمه مرتضی نیک فطرت، تهران، انتشارات فکر نو.

پالاسما، یوهانی و دیگران،1399، اتمسفر ساختمان، فرم و بی فرمی، ترجمه مرتضی نیک فطرت و احسان بی‌طرف، تهران، انتشارات فکر نو

جانسون، مارک ال، 1396، زیبایی‌شناسی فهم انسان معنای بدن، ترجمه جهانشاه میرزا بیگی، تهران، انتشارات آگاه

رابینسون، سارا، 1396، بدن‌های آشیان گرفته برگرفته از کتاب ذهن در معماری، ترجمه رضا امیر رحیمی، تهران، انتشارات معمار

کاپلستون، فردریک چارلز (1387) تاریخ فلسفه، جلد نهم، ترجمه عبدالحسین آذرنگ و سید محمود یوسف ثانی، چاپ چهارم، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی

لیکاف، جرج و جانسون، مارک ال،1394، فلسفه جسمانی ذهن جسمانی و چالش آن با اندیشه غرب، ترجمه جهانشاه میرزابیگی، تهران، انتشارات آگاه، جلد اول

مالگریو، هری فرانسیس،1395، مغز معمار، ترجمه کریم مردمی و سیما ابراهیمی، تهران، انتشارات هنرمعماری قرن.

مالگریو، هری فرانسیس، 1396، خود را بشناس، طراحان از علوم زیستی معاصر چه می توانند بیاموزند برگرفته از کتاب ذهن در معماری، تهران، انتشارات معمار

موسویان، سمیه و همکاران،1398، تبیین مدل مفهومی مؤلفه‌های مؤثر در شکل‌گیری تجربه معماری، نشریه اندیشه معماری، قزوین، دوره دوم، شماره ششم، صص75-59

مهدلیکوا، آوا، 1394، در جستجوی تجربیات جدید بدن به‌واسطه فضا: نسبت میان سوژه و فضا، ترجمه مهرداد پارسا، تهران، نشریه اطلاعات حکمت و معرفت، سال دهم، شماره ششم

هال، استیون، پالاسما، یوهانی، پرزگومز، آلبرتو (1394) پرسش‌های ادراک، پدیدارشناسی معماری، ترجمه مرتضی نیک فطرت و همکاران، تهران، انتشارات فکرنو

Anderson, Ben (2006) Becoming and being hopeful: Towards a theory of affect. Environment and Planning D: Society and Space 24: 733–752.

Böhme, G., Zumthor, P., Pallasmaa, J. (2013). OASE #91 Building atmosphere. Rotterdam. nai010 Publishers.

Bo¨hme, Gernot (2013a) The art of the stage set as a paradigm for an aesthetics of Ambiances: International Journal of Sensory Environment, Architecture and Urban Space. Available at: https://ambiances.revues.org/315 (accessed 15 April 2020).

Boehme, Gernot(1993) “Atmosphere as the Fundamental Concept of a New Aesthetics.” Thesis Eleven 113–26. doi:10.1177/072551369303600107.

Böhme, Gernot. 1998. Atmosphäre als Begriff der Ästhetik / Atmosphere as an Aesthetic Concept. Daidalos – Berlin Architectural Journal, no. 68: Konstruktion von Atmosphäre / Constructing p. 112-115.

Böhme, Gernot. 2017. Atmospheric Architectures: The Aesthetics of Felt Spaces. English edition authorised by Böhme himself of his most seminal writings on the subject. Engels-Schwarzpaul, Anna-Christina (ed.). 2017. London: Bloomsbury Academic.

Böhme, Gernot. 2016. The Aesthetics of Atmospheres (Ambiances, Atmospheres and Sensory Experiences of Spaces). English edition authorised by Jean-Paul Thibaud. Routledge Press; 1st edition

Hirschfeld, Christian Cajus Lorenz, 2001, Theory of garden art / C.C.L. Hirshfeld ; edited and translated by Linda تحلیل کیفی B. Parshall. Philadelphia : University of Pennsylvania Press

Gullberg,Johanna.2016. Voids and bodies: August Schmarsow, Bruno Zevi and space as a historiographical theme. Journal of Art Historiography Number 14.

Husserl, E. (1982). Ideas pertaining to a Pure Phenomenology and to a Phenomenological Philosophy, (translated by Rojcewicz and A. schuwer), Netherlands: Kluwer Academic Publisher. (Original work published in 1965).

Jarzombek Mark, 1994, De-Scribing the Language of Looking: Wölfflin and the History of Aesthetic Experientialism. Assemblage Journal. No.23,pp.28-69. https://doi.org/10.2307/3171230

Leatherbarrow, David(2009). Architecture Oriented Otherwise. New york: Princeton Architectural Press.

Le Corbusier (1945) Ineffable space. In: Ockman, Joan (ed.) Architecture Culture, 1943–1968: A Documentary Anthology. NewYork: Rizzoli, pp. 64–67.

Merleau-Ponty, Maurice. Phenomenology of Perception. New York: Routledge and Kegan Paul, 2008. Print.

Pallasmaa, Juhani (2011) “Space, Place and Atmosphere - Peripheral Perception in Architectural Experience.” FinnishArchitectural Journal, no. 5.pp: 21-25.

P´erez-G´omez, Alberto (2016) Attunement: Architectural Meaning after the Crisis of Modern Science. Cambridge, MA: MIT Press.

Thibaud, Jean-Paul (2015) The backstage of urban ambiances: When atmospheres pervade everyday experience. Emotion, Space and Society 15(1): 39–46.

Wright, Frank Lloyd (2008) The Essential Frank Lloyd Wright: Critical Writings on Architecture. Princeton, NJ: Princeton University

انواع روش تجزیه و تحلیل داده ها

در فرآیند تحقیق، پس از گردآوری داده‌ها، گام بعدی شامل تجزیه و تحلیل داده‌ها است. تجزیه و تحلیل داده‌ها تنها به شیوه آماری نیست و تحقیقات فراوانی وجود دارد که فاقد جنبه آماری است و عمدتاً متکی به اسناد و مدارک و ادراک و تحلیل عقلانی است. این‌گونه پژوهش ها نیز از فرایند کامل تحقیق علمی تبعیت می‌کند و دارای مرحله تجزیه و تحلیل می باشند. بنابراین، تجزیه و تحلیل، ‌به طور کلی بر دو قسم است: تجزیه ‌و تحلیل کمّی و تجزیه ‌و تحلیل کیفی .برخی تجزیه ‌و تحلیل کمّی را به تحلیل توصیفی و تحلیل تبیینی (علّی) طبقه‌بندی کرده‌اند. در سطح تحلیل کمی توصیفی چگونگی توزیع داده‌های تجربی هر یک از متغیرهای مستقل و وابسته از طریق شاخص‌های آماری مناسب بیان می‌شود. در سطح تحلیل تبیینی با علت‌کاوی سروکار داریم و رابطه علّی میان متغیرها جستجو می‌شود. تحلیل کیفی نیز در سه سطح قابل انجام است: توصیف، تبیین و تفسیر.

تجزیه ‌و تحلیل کمّی

تحلیل توصیفی با تحقیق توصیفی و تحلیل تبیینی با تحقیق تبیینی سازگار است. با وجود این در تحقیق تبیینی، تحلیل توصیفی نیز انجام می‌شود.تحلیل کمّی در شرایطی کاربرد دارد که مفاهیم از طریق معرف‌های تجربی کمّی اندازه‌گیری شده باشد. ابزار تحلیل کمی، تکنیک‌های آماری است. در تحلیل کمی واقعه را از بیرون می‌کاویم.تحلیل کمی بی‌نیاز از تحلیل کیفی نیست. محقق به منظور تکمیل تحلیل نیازمند آن است که تحلیل کمی را با تحلیل کیفی همراه سازد. تحلیل کیفی بار معنایی یافته‌های کمی را روشن‌تر می‌نماید. در سطح تحلیل توصیفی، آماره‌های توصیفی مانند میانگین ، واریانس ، انحراف استاندارد ، میانه و مد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تجزیه ‌و تحلیل کیفی

به طور کلی در مواردی که توجه بیشتر به صفت‌های فردی معطوف است از روش‌های تحلیل کیفی استفاده می شود.در تحلیل کیفی، داده‌های گردآوری شده از نوع داده‌های کیفی هستند اما امکان به کار بردن داده‌های کمی نیز وجود دارد . در این صورت باید از این داده‌ها طبق منطق تحلیل کیفی استفاده کرد. پیش‌نیاز مهم هر تحلیل کیفی عدم پیش‌داوری‌ محقق یا دخالت دادن دیدگاه‌ها یا مفروضاتی است که ممکن است در تجزیه و تحلیل داده‌ها تداخل ایجاد نماید. این ویژگی باعث می شود که پژوهشگردیدگاه‌های شخصی خود را کمتر دخالت داده و یک پدیده را همان‌گونه که هست مورد بررسی قرار دهد.
حوزه‌های تحلیل کیفی در علوم انسانی به طور کلی و علوم سیاسی و روابط بین الملل به طور خاص گستره وسیعی دارد. بخش عمده‌ای از مطالعات مربوط به تأثیر ایدئولوژی، دین، فرهنگ، سیاست، اخلاق و مانند آن را که بر رفتار انسان تمرکز دارند می‌توان با استفاده از روش تجزیه و تحلیل کیفی و عقلی، تجزیه و تحلیل نمود. به‌طور کلی تحقیقاتی که نوعاً کتابخانه‌ای و نظری هستند و اطلاعات به‌وسیله ابزارهای سنجش کتابخانه ای و اسنادی گردآوری می‌شود، از نوع تحقیقات کیفی هستند.

روش پژوهش اکتشافی

روش پژوهش اکتشافی همان طور که ازنام آن مشخص است به دنبال اکتشاف چیز هایی است که رخ می دهد و پرسش در مورد آن ها است.این روش به ویژه زمانی مفید است که درباره یک پدیده شناخت کافی وجود ندارد. بنابر این روش اکتشافی می تواند به تصمیم گیری در مورد این که آیا موضوع مورد نظر ارزش تحقیق دارد یا خیر بیانجامد. روش اکتشافی را می توان با جستجوی ادبیات، صحبت با متخصصان حوزه مربوطه و انجام مصاحبه متمرکز با افراد یا گروه ها ،خواندن متون و نوشته های مختلف, مشورت با اساتید و صاحب نظران و… دنبال کرد.پژوهش اکتشافی غیر تجربی و مبتنی بر مشاهده است. به عبارت دیگر محقق تنها متغیر ها را مشاهده می کند بدون آن که تغییری در آن ها ایجاد نماید. در چنین مطالعاتی کشف روابط مورد مطالعه قرار می گیرد بدون دست کاری متغیر ها. هـدف اصـلـی در تـحـقـیـق اکـتـشافی , شناخت وضعیتی است که درباره آن آگـاهـی هـای لازم وجـود ندارد, به عبارت دیگر, در این نوع تحقیق , محقق به دنبال دستیابی به اطلاعاتی است که با کمک آن ها می تواند موضوع تحقیق را به خـوبـی بـشـنـاسـد. بنابر این , بااین تعریف هر تحقیقی نیازمند انجام یک سری مـطـالـعـات اکـتـشـافـی اسـت یـعـنـی تحقیق اکتشافی زمینه ای است برای انجام تحقیقات مهم تر و گسترده تر. بـنـا بـراین , وظیفه تحقیق اکتشافی نه رسیدگی کردن به فرضیه های تحقیق است و نه جمع آوری اطلاعات در مورد مساله تحقیق , بلکه ایجاد زمینه مناسب بـرای درک بـهـتـر پـدیـده های مختلف یا مساله خاصی است که محقق , فاقد اطـلاعـات کـافی درآن مورد است .

روش پژوهش توصیفی

روش پژوهش توصیفی به طور کلی قبل از پژوهش تبیینی است. پژوهش توصیفی نمی تواند به عنوان اساس یک رابطه علت معلولی استفاده شود، جایی که یک متغیر بر متغیر دیگر تاثیر می گذارد. به عبارت دیگر پژوهش توصیفی را می توان گفت از اعتبار درونی کمی برخوردار است(اعتبار درونی یا داخلی یک ویژگی مطالعات علمی است که نشان دهنده میزان نتیجه گیری علی بر اساس یک مطالعه موجه است.چنین حکمی توسط میزانی از یک مطالعه که خطای سیستماتیک را به حداقل میرساند تشکیل شده است). روش تو صیفی یک شخص، مکان ، رخداد یا چیزی را به تصویر می کشد به طوری که خواننده می تواند موضوع را تجسم نماید و وارد تجربه نویسنده شود.هدف از مطالعه توصیفی ارائه تصویری از یک پدیده به همان صورت طبیعی که رخ داده ، می باشد. این کار ممکن است با توصیف خالص صورت گیرد اما می تواند شامل مطالعه هنجاری، مقایسه داده ها نیز باشد. از ضعف های اساسی مطالعات توصیفی آن است که نمی تواند چرایی علت رخ دادن یک حادثه را بیان کند. هدف از انجام این تحقیق، توصیف عینی، واقعی و منظم خصوصیات یک وضعیت یا یک موضوع است. محقق سعی دارد تا آن چه هست را بدون هیچ گونه دخالت و یا استنتاج ذهنی گزارش کند. محقق در این تحقیق به مقایسه و ارزشیابی وقایع می پردازد. این نوع تحقیق معمولا شامل نظر سنجی،نگرش سنجی ، مشتری سنجی و… می شود.
هدف در تحقیق تـوصیفی , شناسایی وضع موجود است , نه قضاوت درباره آن یا بررسی نوع روابط موجود بین عوامل و متغیرهای مختلف بـنـابـراین , در یک تحقیق توصیفی , محقق الزاما در پی کشف و توضیح روابط, همبستگی ها و نیز آزمودن فرضیه ها و پیش بینی حوادث و رویدادها نیست , بلکه توجه او بیشتر در جهت توصیف و گزارش نویسی از موقعیت ها و وقایع بر اساس اطـلاعاتی است که بیشتر جنبه وصفی دارد. البته باید دانست که صاحب نظران در مـورد مفهوم دقیق تحقیق توصیفی اتفاق نظر ندارند وگاهی به تعریف این نـوع از تـحـقـیـق تـا آن اندازه وسعت می دهند که شامل همه انواع تحقیق جز تحقیقات تاریخی و تجربی می شود.

تجزیه و تحلیل توصیفی

در این نوع تجزیه و تحلیل، اگر تجزیه و تحلیل به صورت کمّی باشد، پژوهشگر داده‌های جمع‌آوری شده را با استفاده از شاخص‌های آماری توصیفی، خلاصه و طبقه‌بندی می‌کند. به‌عبارت دیگر، در تجزیه و تحلیل توصیفی پژوهشگر ابتدا داده‌های جمع‌آوری شده را با تهیه و تنظیم جدول توزیع فراوانی خلاصه می‌کند و سپس به کمک نمودار آن‌ها را نمایش می‌دهد و سرانجام،‌ با استفاده از سایر شاخص‌های آمار توصیفی آن‌ها را خلاصه می‌کند. مهم ترین شاخص‌های آمار توصیفی که کاربرد زیادی دارند عبارت‌اند از: میانگین، ‌میانه و انحراف استاندارد.ولی اگر تجزیه و تحلیل کیفی باشد، در تحلیل توصیفی چگونگی صفات هر یک از متغیرهای موجود، در تحلیل تشریح می‌شود.

تجزیه و تحلیل مقایسه‌ای

در تجزیه و تحلیل مقایسه‌ای علاوه‌بر اینکه اطلاعات جمع‌آوری شده به صورت توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرند، با یکدیگر مقایسه می‌شوند. سؤالی که در این تجزیه و تحلیل مطرح است این است که آیا شاخص آماری محاسبه‌شده بزرگ‌تر یا کوچک‌تر از شاخص‌ آماری دیگر است؟ به این معنی که دو یا چند شاخص آمار توصیفی – مانند میانگین ، میانه ، انحراف استاندارد و واریانس مورد مقایسه واقع می‌شوند.

روش پژوهش تبیینی

روش پژوهش تبیینی بررسی و انتقال ایده ها و اطلاعات پیچیده است . آنالیز و سنتز اطلاعات از منابع مختلف به منظور تولید متن. مهم ترین هدف روش تبیینی افزایش درک خواننده ازموضوع و مسئله تحقیق است. پژوهش کیفی اغلب دارای هدف تبیین است و محققان می توانند با بررسی چرایی مشاهدات موجود و یافته های آن موضوع را مورد آزمون قرار دهند.روش تبیینی برای بیان و محاسبه اطلاعات توصیفی به کار می رود. بنا بر این، در حالی که مطالعات توصیفی از چرایی انواع سئوالات پرسش می کند، مطالعات تبیینی به دنبال پرسش در مورد سئوالات چرایی و چگونگی است. این تفاوت میان پژوهش تبیینی و توصیفی به طور یکسان در پژوهش کمی و کیفی به کار می رود.روش تبیینی شامل یک یا همه موارد زیر می شود:
• ارائه دانش جدید
• توصیف یک فرآیند
• توسعه یک مفهوم.
مطالعه تبیینی برای بدست آوردن اطلاعات در مورد ارتباط میان علل و نتایج حاصل از شواهد است. پژوهش تبیینی می تواند از طریق پرسشنامه،مباحث گروهی، مصاحبه ، نمونه گیری تصادفی و غیرو انجام گیرد. هدف اولیه فهم یا درک وضعیت و مکانیزم های ارتباط میان متغیر های مستقل و وابسته است.ایـن نوع تحقیق که به آن تحقیق علمی نیز گفته می شود, در صدد پیدا کردن روابـط عـلـت و معلولی بین متغیرهای مختلف است. تـعـریفی که از تحقیق ارائه شد در واقع تنها برازنده تحقیق تبیینی است , زیرا تنها دراین نوع از تحقیق است که مراحل کلی سه گانه سؤال , فرضیه و آزمون وجود دارد. بنابراین , هدف اصلی یک پژوهشگر علوم سیاسی و روابط بین الملل باید کسب توانایی برای انجام یک تحقیق از نوع تبیینی آن باشد .

تجزیه و تحلیل علّی یا تبیینی

در تجزیه و تحلیل کمّیِ تبیینی، ابزار یا شاخص‌های آماری به‌کار برده شده همانند روش‌هایی است که در تجزیه و تحلیل مقایسه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. تفاوت عمده بین این دو روش در این است که در تجزیه و تحلیل تبیینی، روابط علت و معلولی بین متغیرهای مستقل و وابسته مورد بحث و برسی قرار می‌گیرد و پژوهشگر با رد یا تأیید فرض‌های آماری به تأیید یا رد روابط علت و معلولی می‌پردازد.اگر تجزیه و تحلیل کیفی باشد، تبیین و علت‌کاوی به این شکل انجام می‌شود که زمینه‌های اجتماعی – تاریخی تأثیرگذار بر متن یا واقعه مطالعه و با هدایت تئوری تحلیل می‌شود. و واقعه در قالب قانونی کلی، تبیین می‌شود.

روش پژوهش تفسیری

روش تفسیری به دنبال کشف تجارب افراد، دیدگاه آن ها یا چشم انداز تجربیات آن ها است. مطالعات تفسیری به طور معمول ماهیتی قیاسی دارند و اغلب مرتبط با روش های کیفی به جمع آوری اطلاعات و تحلیل می پردازد.روش تفسیری بر پایه تفسیر هرمنوتیکی متون استوار است.این روش بر اساس درک های متفاوت و متکثر از متون شکل گرفته. متون شامل متن های مکتوب و نوشتاری،گفتار ها، متن های مظبوط مثل تابلو ها و غیرو می باشد.

تجزیه و تحلیل تفسیری

این تحلیل را تجزیه و تحلیل تأویلی یا تفهمی نیز می‌نامند. پیش‌فرض تحلیل تفسیری آن است که پدیده‌ها و کنش‌های اجتماعی افراد ماهیتاً معنادار هستند. اساساً تحلیل تفسیری در مقام یکی از روش‌های تحلیل شواهد تجربی درصدد بازگو کردن و نشان دادن معنای نهفته در متن یا واقعه درون زمینه است. در تحلیل تفسیری دو عنصر کلیدی وجود دارد: متن یا واقعه مورد مطالعه و زمینه. متن مربوط به پژوهش‌هایی است که مسئله تحقیق آن‌ها از نوع نوشتاری یا گفتاری است؛ مانند تحلیل گفتمان. منظور از واقعه رفتارهای افراد و پدیده‌های اجتماعی مثلاً شعائر، دموکراسی، انقلاب و نابرابری‌های اجتماعی است.در تحلیل تفسیری به زمینه معنی رجوع می‌گردد؛ آن‌گاه متن یا واقعه دورن آن زمینه تفهیم می‌شود. در اینجا از واقعیت بیرونی به واقعیت درونی می‌رویم و به اعماق و درون متن و وقایع راه می‌یابیم.

تحلیل کیفی تنوع تجارب اساتید دانشگاه از مفهوم هویت حرفه ای

چکیده
پژوهش حاضر باهدف آگاهی از تجارب و برداشت‌ اعضای هیئت‌علمی از مفهوم هویت حرفه‌ای و تنوع‌ موجود در تجارب تحلیل کیفی آنان صورت گرفت. رویکرد پژوهش تفسیری و راهبرد انجام آن پدیدار نگاری و میدان تحقیق دانشگاه کردستان بود، روش نمونه‌گیری هدفمند بود و با رعایت حداکثر تنوع صورت گرفت. حجم نمونه با استفاده از ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته و با توجه به ملاک رسیدن به اشباع نظری به 14 نفر رسید. کدگذاری و تحلیل داده‌ها با روش کدگذاری هفت مرحله‌ای Sjöström & Dahlgren(2002) انجام شد. حاصل تحلیل داده‌ها، استخراج پنج طبقه توصیف از مفهوم هویت حرفه‌ای شامل: هویت حرفه‌ای به‌عنوان ((استقلال حرفه‌ای))، ((اخلاق‌مداری))، ((بدون مرز بودن))، ((آفرینش)) و ((تعامل حرفه‌ای)) بود که بیانگر تفاوت‌های کیفی برداشت اساتید از مفهوم هویت حرفه‌ای و نحوه ایفای نقش‌های حرفه‌ای چندگانه توسط آنان بود. لازم به ذکر است که هر یک از اساتید همه یا ابعادی از این هویت‌های حرفه‌ای را در خود داشتند یا به آن می‌اندیشیدند، اما آنچه برای فرد در بازه زمانی یا موقعیت یا زمینه خاص، در اولویت و درجه اهمیت بیشتری قرار داشت، هویت حرفه‌ای مسلط و غالب وی را تشکیل می‌داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Qualitative analysis of university professors' experiences of professional identity

نویسندگان [English]

• shabnam bahrami 1
• mohammad amjad zabardast 2
• jamal salimi 3

Introduction
The purpose of this study was to find out the perceptions and experiences of faculty members about the concept of professional identity. Professional identity provides an understanding of how and why particular teaching and learning approaches are used and shapes one's self-image as a faculty member and provides a framework for them on how to act and how perceive their work and role in society. Although there is no single definition of professors' professional identity that fits all university faculties, it is possible to identify specific core norms that all professors agree with. Understanding the professional identity of faculty members is a difficult but necessary task. The constituent factors of professors' professional identity should be sought in the context of their lives.
Method
The Approach of study was qualitative and research method was phenomenography and it was conducted in Kurdistan University. The sampling method was purposive with maximum diversity and according to the theoretical saturation, by using semi-structured interview sample size arrived 14 peoples. The Sjostrom and Dahlgren (2002) seven-stage method used to coding and analyzing data.
Results
The result of data analyze was elicitation five classes of description categories include: professional identity as (professional independence), (being ethical), (acting beyond boundaries), (creation) and (professional interaction), which illustrate the qualitative differences between faculty members' perceptions of professional identities and ways that they play multiple professional roles.
Discustion
Professional identity provides an understanding of how and why particular teaching and learning approaches are used and shapes one's self-image as a master, and provides a framework for faculty members on how to act and how they perceive their work and role in society. Although there is no single definition of professors' professional identity that fits all university professors, it is possible to identify specific core norms that all professors agree with. Understanding the professional identity of professors is a difficult but necessary task. The constituent factors of professors' professional identity should be sought in the context of their lives.

Methodology:
This study was a qualitative and phenomenographical study. This research was conducted in the University of Kurdistan and the participants in this study were purposefully selected from professors with at least five years of teaching experience in the university. Finally, according to the theoretical saturation, 14 faculty members of Kurdistan University were selected. Data were collected using a semi-structured interview questionnaire. In this study, the seven-stage method of Sjostrom and Dahlgren (2002) was used for data analysis.
Results:
The result of this study was five classes of description categories include professional identity as (professional independence), (being ethics-Orbited), (acting without boundaries), (creation) and (professional interaction), which illustrate the qualitative differences between professors' perceptions of professional identity.

کلیدواژه‌ها [English]

• Keywords: Professional Identity
• Faculty Members
• Phenomenography
• Professors

مراجع

Bojarczyk, H. (2008). Faculty development activities for new adjunct faculty: A qualitative investigation of which types of activities most benefit new adjunct faculty at four-year colleges and universities. Doctorate thesis. Oakland University, Michigan, USA.

Lown, B.A., Newman, L. R., & Hatem, C.J. (2009). The personal and professional impact of a fellowship in medical education. Academic Medicine, 84(8), 1089-1097.

Abu-Alruz, J., & Khasawneh, S. (2013). Professional identity of faculty members at higher education institutions: a criterion for workplace success. Research in Post-Compulsory Education, 168(4), 431-442.

Beauchamp, C., & Thomas, L. (2009). Understanding teacher identity: An overview of issues in the literature and implications for teacher educations. Cambridge Journal of Education, 39(2), 175-189.

Beijaard, D., Meijer, P. C., & Verloop, N. (2004). Reconsidering research on teachers’ professional identity. Teaching and Teacher Education, 20(2), 107-128.

Bolandhematan, K., & Mohammadi, Sh. (2015). Why the Elite Refuse to Immigrate Masterly Identity Representation. Strategic Culture Journal, (31), 127-151. [Persian]

Caza, B. B., & Creary, S. (2016).The construction of professional identity. Perspectives on contemporary professional work: Challenges and experiences. Edvard elgar.

Cardoso, I., Batista, P., & Graça, A. (2014). Professional identity in analysis: a systematic review of the literature. The open sports science journal, (7), 83-97.

Cooper, K., & M. R. Olson. (1996). The Multiple ‘I’s’ of Teacher Identity. In Changing Research and Practice: Teachers’ Professionalism, Identities and Knowledge, edited by M. Kompf, W. R. Bond, D. Dworet, & R. T. Boak, London: Falmer Press. Danielewicz.

Deem, R. (2006). Changing research perspectives on the management of higher education: Can research permeate the activities of manager-academics? Higher Education Quarterly, 60(3), 203–228.

Dobrow, S. R., & Higgins, M. C. (2005). Developmental networks and professional identity: A longitudinal study. Career Development International, 10(6), 567-583.

Fairweather, J. (2008). Linking evidence and promising practices in Science, Technology, Engineering, and Mathematics (STEM) undergraduate education. A status report for the National Academies National Research Council Board of Science Education.National Academies, Washington, DC.

Field, R. M., Duffy, J., & Huggins, A. (2013). Supporting transition to law school and student well-being: The role of professional legal identity. The International Journal of the First Year in Higher Education, 4(2), 15-25.

Forotan, M., & Reshadatjoo, H. (2015). Conceptualizing the professional identity of faculty members, providing a qualitative model. Journal of Education and Learning,(17), 123-100. [Persian]

Hong, J. Y. (2010). Pre-service and beginning teachers’ professional identity and its relation to dropping out of the profession. Teaching and Teacher Education, (26), 1530-1543.

Ibarra, H. (1999). Provisional selves: Experimenting with image and identity in professional adaptation. Administrative Science Quarterly, 44 (4), 764-791.

Low, M., Davey, H., & Davey, J. (2012). Tracking the professional تحلیل کیفی identity changes of an accountancy institute: the New Zealand experience. Journal of Accounting & Organizational Change, 8(1), 4-40.

Mc Cormick, C.B., & Pressley, M. (1997). Educational Psychology: Learning, instruction, assessment. New York: Longman.

McMahon, M., Forde, C., & Martin, M.. (2010). Contemporary issues in learning and teaching. Sage publications.

Mohrbacher, R. C. (2015). The Professional Identity of Community College Faculty Members. Doctoral Thesis in Education. Oregon State University.

teacher identities and roles-a case study of South African student teachers. International Journal of Educational Research, 33(5), 475-491.

Schuster, J. H., & Finkelstein, M. J. (2006). The American Faculty: The Restructuring of Academic Work and Careers. Baltimore: Johns Hopkins University Press.

Siebert, D. C., & Siebert, C. F. (2005). The caregiver role identity scale: A validation study. Research on Social Work Practice, 15(3), 204-212.

Skorikov, V. B., & Vondracek, F. W. (2011). Occupational identity Handbook of identity theory and research. New York, USA: Springer.

Starr, S., Ferguson, W. J., Haley, H. L., & Quirk, M. (2003).Community preceptors' views of their identities as teachers. Academic Medicine, 78(8), 820-825.

Starr, S., Haley, H. L., Mazor, K. M., Ferguson, W. M., Philbin, & Quirk, M. (2006). Initial Testing of an Instrument to Measure Teacher Identity in Physicians. Teaching and Learning in Medicine, 18(2), 117–125.

Stryker, S. & Burke, P.J. (2000). The past, present, and future of an identity theory. Social Psychology Quarterly, (63), 284-297.

Stets, J., & Burke, P. (2000). Identity theory and social identity theory. Social Psychology Quarterly, 63(3), 224-237.

Sutherland, L., & Markauskaite, L. (2012). Examining the role of authenticity in sporting the development of professional identity: An example from teacher education. Higher Education, 64(6), 747-766.

Sjöström, B., & Dahlgren, L. O. (2002). Applying phenomenography in nursing research. Journal of Advanced Nursing, 40(3), 339-345.

Taylor, P. (1999). Making Sense of Academic Life. Buckingham: The Society for Research into Higher Education .Open University Press.

Van Maanen, J., & Barley, S. R. (1984). Occupational communities: Culture and control in organizations. Research in Organizational Behavior, (6), 287-365.

Valizadeh, L.,& Ghorbani, F. (2015). Nurses' professional identity and factors associated with its formation. Journal of Nursing Research, (4), 88-97. [Persian]

Wenger, E., McDermott, R., & Snyder, W.M. (2002) Cultivating Communities of Practice: A Guide to Managing Knowledge. Boston, MA: Harvard Business School Press.

Whitchurch, C. (2007). Beyond Administration and Management: Changing Professional Identities in Higher Education. In Changing Identities in Higher Education. Routledge.

Ylijoki, O., & Ursin, J. (2013). The Construction of Academic Identity in the Changes of Finnish Higher Education. Studies in Higher Education, 38(8), 1135–1149.

تحلیل کیفی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه پیام نور

2 استاد دانشگاه پیام نور تهران

3 دانشیار دانشگاه تهران

4 مربی دانشگاه پیام نور (کتابداری)

5 دانشیار دانشگاه گیلان

چکیده

این پژوهش با هدف تحلیل کیفی تولیدات علمی حوزه تربیت بدنی و علوم ورزشی ایران در مجلات نمایه شده در پایگاه اطلاعاتی آی.اس.آی انجام شد. موضوع این تحقیق بررسی تولیدات علمی ایران در حوزه علوم ورزشی در تربیت بدنی از نظر میزان همکاری محققان با دانشگاه‌های داخلی و همچنین در سطح بین‌المللی، الگوی انتشاراتی نویسندگان، محور موضوعات، مشخص کردن گرایش و زیرشاخه‌های موجود در این رشته است. در تحقیق حاضر از روش کتاب‌سنجی استفاده شده است. داده‌های پژوهش از طریق پایگاه اطلاعاتی Web of science از زیرمجموعه های ISI گردآوری شده‌اند. یافته‌های پژوهش حاضر نشان می‌دهد که در سی سال (2009 – 1980)، تنها 128 مدرک از یاران به پایگاه اطلاعاتی فوق راه یافته است. همچنین 484 مؤلف در تولید این آثار مشارکت داشته‌اند که 344 نفر از آنان ایرانی و 140 نفر خارجی بوده اند. بیشترین تحقیقات به گرایش فیزیولوژی ورزش و زیرشاخه سیستم‌های انرژی تعلق دارد. گرایش‌های رفتار حرکتی و مدیریت و برنامه-ریزی در تربیت بدنی در رتبه‌های بعدی قرار دارند و در مجموع تولیدات رشته تربیت بدنی و ورزش ایرانیان، رشته‌های ورزشی فوتبال، کشتی و کوهنوردی بیشتر از دیگر رشته‌های ورزشی مورد بررسی علمی قرار گرفته‌اند. در بحث الگوی نویسندگی الگوی چهار مؤلف، سه مؤلف و دو مؤلف به ترتیب بیشترین درصد تولیدات علمی را به خود اختصاص داده است. آزمون آماری کای دو پیرسون نشان داد عامل همکاری علمی تأثیر بسزایی در متوسط تعداد استنادها دارد.

کلیدواژه‌ها

• ایران
• الگوی نویسندگی
• پایگاه اطلاعاتی آی.اس.آی (ISI).
• تربیت بدنی و علوم ورزشی
• تولیدات علمی
• مشارکت علمی

عنوان مقاله [English]

Qualitative Analysis of Iran Scientific Products of Physical Education and Sport Sciences in International Journals

نویسندگان [English]

• M REzaee 1
• A Farahani 2
• H Asadi 3
• A Khaase 4
• R Ramezani 5

چکیده [English]

The aim of this study was to qualitatively analyze Iran scientific products of physical education and sport sciences in ISI journals. It investigated Iran scientific products in physical education and sport sciences based on a range of topics including researchers' collaboration with domestic universities and at the international level, the publication pattern of authors, subjects and the specification of the subgroups and branches. The method of bibliography was used in this study and research data were collected from Web of Science database which is one of the branches of ISI. The findings showed that only 128 documents have been entered in the above mentioned database from Iran within 30 years (1980-2009). Most researches belonged to sport physiology and the branch of energy systems. Moreover, the factor of collaboration had an important effect on the average number of documents.

مجله توسعه آموزش

Azar K, Namvar Y, Rastgoo A, Hatami J, Sattari S. Evaluation of Components Affecting the Promotion of a Service-oriented University: A Qualitative Analysis of the Views of Higher Education Experts. J Med Educ Dev. 2020; 13 (37) :41-51
URL: http://zums.ac.ir/edujournal/article-1-1270-fa.html

آذر خدیجه، نامور یوسف، راستگو اعظم، حاتمی جواد، ستاری صدرالدین. ابعاد و مولفه های موثر بر ارتقاء دانشگاه خدمت محور: تحلیل کیفی دیدگاه خبرگان آموزش عالی. مجله توسعه آموزش در علوم پزشكي. 1399; 13 (37) :51-41

زمینه و هدف: شیوه خدمت محوری راهبردی مبتنی بر پاسخگویی به نیاز ذی نفعان است که بر فرآیندهایی نظیر پیوند میان دنیای تحقیق و کسب و کار، معرفی قابلیت های موجود در دانشگاه و اشاعه دانش در جامعه تاکید دارد. لذا، هدف اصلی این پژوهش شناسایی و تعیین مولفه های موثر بر ارتقاء دانشگاه خدمت محور(با کارکرد خدمت به جامعه) بوده است.
روش بررسی: روش تحقیق کیفی از نوع تحلیل محتوا بود. به منظور گردآوری اطلاعات از تکنیک مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. داده ها از طریق کدگذاری و تحلیل محتوای مضامین مورد تجریه و تحلیل قرار گرفته اند. نمونه گیری به روش هدفمند انجام شد. حجم نمونه ها نیز براساس قاعده «اشباع نظری» به تعداد 15نفر ازخبرگان و صاحب نظران نظام آموزش عالی تعیین شدند.
یافته­ ها: نتایج بیانگر این است که مولفه های اصلی در ارتقاء دانشگاه خدمت محور عبارتند از: نیروی انسانی، پاسخگویی و شفافیت، شیوه های خدمت رسانی، حفظ استقلال دانشگاهی، ساختار انعطاف پذیر، داشتن فرهنگ دانشگاهی، رهبری و مدیریت دانشگاه، استاندارد سازی و نیازسنجی، استقرار نظام تنظیم کیفیت خدمات، توسعه فناوری و نوآوری می باشند.
نتیجه­ گیری: بنابه یافته های این مطالعه، تقویت مولفه های موثر در ارتقاء دانشگاه خدمت محور ضروری می باشد. براین اساس، مسئولان نظام آموزش عالی کشور بایستی زمینه لازم جهت تحقق این مهم را مهیا سازند.

نوع مطالعه: پژوهشي اصیل | موضوع مقاله: تخصصی
دریافت: 1398/10/24 | پذیرش: 1399/3/18 | انتشار: 1399/6/27