سرمایه‌گذاری در بازار بورس بین‌المللی

روند رو به رشد بورس ترکیه

قانون و قواعد سرمایه گذاری در بورس ترکیه

امروزه ترکیه به یکی از بهترین مقاصد مهاجرتی برای ایرانیان مبدل شده است. سرمایه گذاری در بورس ترکیه یکی از شیوه های کسب اقامت در این کشور آسیایی-اروپایی است. شرایط خاصی جهت خرید بورس و سهام در کشور ترکیه وجود دارد که اغلب آن‌ها با شرایط خرید سهام در سایر کشورها یکسان است، اما بد نیست پیش از ورود به این عرصه اطلاعات جامعی را در خصوص بازار بورس و تاریخچه آن به همراه ورود این بازار به ترکیه به دست آوریم.

در این مقاله سعی کرده‌ایم پس از بررسی تاریخچه بورس و خرید سهام در سراسر جهان، به قوانین تکمیلی در خصوص خرید بورس ترکیه اشاره نماییم. شما نیز اگر قصد خرید بورس از بازار سهام ترکیه را دارید بد نیست که با مطالعه این مقاله ما را همراهی کرده و اطلاعات مورد نیاز را به دست آورید. ما در این مقاله تمامی‌قوانین ریز و درشت حاکم بر بازار بورس ترکیه را برای شما بیان می‌کنیم.

روند بورس ترکیه رو به رشد است

این روز ها شاهد خبر هایی هستیم که شاخص بورس در ایران رو به رشد است و بر خلاف بقیه سهام ها در کشور های دیگر در تهران این رشد مثبت است، اما این اتفاق فقط در ایران نیست که در حال جریان است بلکه شاخص های بورس کشور ترکیه هم رو به رشد است.

شاخص «بیست-۱۰۰» بورس استانبول امروز پنجشنبه ۳۰ سرمایه‌گذاری در بازار بورس بین‌المللی آوریل معاملاتش را با رشد ۰٫۴۶ درصدی و در سطح ۱۰۲,۰۶۵٫۹۶ واحد آغاز کرد.

در این راستا، شاخص بخش بانکداری بورس استانبول با ۰٫۴۴ درصد و شاخص هلدینگ‌ ها نیز با ۰٫۶۶ درصد افزایش ارزش مواجه شدند.

شاخص بخش بیمه با ۱٫۶۳ درصد ارتقا بیشترین سود را برای سرمایه‌ گذاران به همراه داشت.

اما از سوی دیگر شاخص بخش فلزات با ۰٫۸۵ درصد کاهش بیشترین افت را در بین شاخص‌ های دیگر داشت.

تاریخچه بازار بورس و سهام از بلژیک تا ترکیه

زمانی که از سرمایه گذاری در بازار بورس ترکیه سخن می‌گوییم، اولین گزینه‌ای که به ذهن افراد خطور می‌کند خرید اوراق بهادار است. بورس این اوراق به عنوان بخش جدایی ناپذیر بازارهای مالی در جهان امروز به قرن ۱۷ و ۱۸ میلادی باز می‌گردد. طبق روایات مختلف اولین اوراق بهادار در خصوص بدهی های عمومی‌و خصوصی در بورس سهام Antewerp و در کشور بلژیک تاسیس شد که به سال ۱۵۳۱ میلادی باز می‌گردد.

اما بورس اوراق بهادار با هدف حفظ ارزش پول برای اولین بار در آمستردام هلند تاسیس شد. این تاریخ به سال ۱۶۰۲میلادی باز می‌گردد. بورس کالای شیکاگو نیز اولین بورس کالا به معنای مدرن است که شامل بازارهای نقدی و آتی بود و تاسیس آن به قرن نوزدهم میلادی باز می‌گردد؛ یعنی تقریبا دو قرن بعد از تاسیس اولین بازار بورس اوراق بهادار در هلند!

اولین بازار بورس در کشور ترکیه نیز در چاودارحیصار منطقه کوتاهیا درسال های پایانی دویست سال پس از میلاد مسیح و به دستوردیئولئتیانوس امپراطور رم تاسیس شد. این بازار غیر مدرن و کاملا سنتی با نام Aizanoi در آن زمان به عنوان بازار گندم استفاده می‌شد و قیمت های تعیین شده را بر روی سنگ های این مکان حک می‌کردند، اما تاسیس بورس اوراق بهادار استانبول به سال ۱۹۲۶ باز می‌گردد که در سال ۲۰۱۳ با ادغام بورس طلا و بورس معاملات مدت دار و آتی به کار خود ادامه داد. اکنون این بازار در فضای مجازی و به راحتی در دسترس قرار گرفته است و شما نیز می‌توانید عضوی از آن باشید.

اما سرمایه گذاری در بورس کشور ترکیه به چه صورت است ؟

سرمایه گذاری در بورس ترکیه

بورس اوراق بهادار استانبول در سال ۱۹۸۶ افتتاح شد و ISE تنها بازار اوراق بهادار ترکیه است که تسهیلات معاملاتی را برای اوراق سهام، اوراق قرضه، اوراق بهادار بخش خصوصی، اوراق بهادار خارجی و گواهینامه‌ های معاملات املاک فراهم می ‌کند.

در حال حاضر حدود ۵ هزار شرکت خارجی در چرخه اقتصادی ترکیه به ‌طور فعال مشارکت دارند و بخش بانکداری ترکیه نیز در سال‌ های اخیر و همراه اصلاحات اقتصادی، پیشرفت قابل توجهی داشته تا اقتصاد ترکیه به سمت آزادی پولی و مالی بیشتری حرکت کرده و خود بانک‌ ها نیز در زمینه ساختارهای سازمانی و کیفیت خدمات تغییرات مهمی را به نمایش گذارند.

با کمک کمیته دایمی همکاری های اقتصادی و تجاری سازمان همکاری های اسلامی (COMCEC)، تا ژوئیه ۲۰۱۷، عملیات اجرایی کامل شد و هم اکنون کارگزاران سهام می توانند سهام همه پروژه های املاک و مستغلات از جمله زمین، مراکز خرید یا فضاهای عمومی را که تائیدیه تجاری دریافت کرده اند، معامله کنند.

بورس استانبول ترکیه از سال ۲۰۰۷ تا سال ۲۰۱۷ یعنی در طی ۱۰ سال گذشته از ۴۰ هزار واحد به ۱۰۰ هزار واحد افزایش یافته است.

در آینده نزدیک ایده استقرار بورس بین المللی اوراق بهادار املاک و مستغلات ترکیه را انجام می شود و گواهینامه ها جایگزین بخش مالی می سرمایه‌گذاری در بازار بورس بین‌المللی شوند و خریداران در بسیاری از کشورها واجد شرایط سرمایه گذاری در املاک و مستغلات ترکیه خواهند شد.

می توانید از طریق سرمایه گذاری در ترکیه در بخش سهام نیز به تابعیت ترکیه دست یابید. در این روش باید حداقل مبلغ ۵۰۰ هزار دلار آمریکا سهام خریداری کنید.

ابزار های مشتقه مورد معامله این بازار بورس در ترکیه عبارتند از: فیوچرز ارز (دلار آمریکا)، فیوچرز ارز (یورو)، فیوچرز اوراق خزانه داری ترکیه” TurkDEX-T-Benchmark”، قرارداد آتی شاخص ISE-30، قرارداد آتی شاخص ۱۰۰-ISE، قرارداد آتی پنبه، قرارداد آتی گندم، قرارداد آتی طلا

بازار سهام یا بورس سهام به چه معناست؟

پاسخ این سوال برای کسانی مناسب است که چندان از بورس سردر نمی‌آوردند، اما می‌دانند که سرمایه گذاری در بازار بورس ترکیه یکی از ساده‌ترین شیوه های کسب اقامت در این کشور است. در خصوص تعریف بازار بورس باید بگوییم که:

• بورس اوراق بهادار یک نام عمومی‌و پذیرفته شده است که به بازارهای منظم و تحت نظارت اطلاق می‌گردد که در آن اسناد ارزشمندی تحت عنوان اوراق بهادار مانند سهام، اوراق قرضه و صندوق های سرمایه گذاری و کالاهای منقول مانند نفت، طلا و قهوه خرید و فروش می‌شوند.

در واقع بورس‌ها سکوهایی هستند که در آن ابزارهای سرمایه گذاری مطابق با قوانین خاص و از طریق تطبیق خریداران و فروشندگان رد و بدل می‌شوند و جایی است که سرمایه گذاران سعی می‌کنند از طریق تغییر در قیمت معاملات کوتاه مدت و بلند مدت کسب سود کنند.

انواع بازارها در بورس استانبول

در بورس اوراق بهادار ترکیه انواع مختلفی از بازارها وجود دارد که همه آنها در یک دسته بندی اصلی سه ‌تایی جای می‌ گیرند عبارتند از:

بازار سهام

بازار سهام که خود شامل چندین زیر مجموعه می باشد:

بازار ملی‌National Market‌، بازار ملی ثانویه ‌Second National Market‌، بازار اقتصاد جدید‌، بازار ETF، بازار شرکت ‌های تحت نظر و مراقبت ‌watching list‌، بازار عمده فروشی، بازار کوپن حق تقدم‌ Rights Coupon Market‌

بازار بین‌ المللی

در سال ۱۹۹۷، با پذیرش اوراق قرضه بین ‌المللی منتشره توسط «نایب رئیس خزانه ‌داری» جهت داد و ستد در خارج از کشور، «بازار اوراق قرضه و اسناد بین‌ا لمللی» کار خود را شروع کرد و سپس «بازار رسید های سپرده‌ گذاری» بازار بین‌ المللی بورس استانبول با داد و ستد رسید های سپرده‌ گذاری سهام منتشره در سطح جهان فعالیت خود را آغاز کرد و در حال حاضر رسید های سپرده ‌گذاری بزرگترین بانک قزاقستان به نام (Kazkommertsbank) در« بازار رسید های سپرده‌ گذاری بین ‌المللی» و اوراق قرضه اروپا به نام (Eurobond) که توسط دولت جمهوری ترکیه منتشر می‌شود در «بازار اوراق قرضه و اسناد بین ‌المللی» معامله می‌شود. تمام عملیات این بازار برحسب دلار آمریکا بوده و امور تسویه آن از طریق Citibank و Euroclear و از طریق سپرده ‌گذاری مرکزی ترکیه به نام تاکاس بانک صورت می‌ گیرد.

بازار اوراق قرضه و اسناد

«بازار اوراق قرضه و اسناد»، بازار متشکلی را برای داد و ستد اوراق بهاداری که درآمد ثابت دارند خود شامل ۳ بخش است: بازار موافقتنامه ‌های باز خرید و باز خرید معکوس، بازار خرید و فروش یکجا، بازار دارایی‌ های غیر منقول و مستغلات

بورس ابزار مشتقه ترکیه‌

بورس ابزار مشتقه ترکیه Turkish Derivatives Exchange که مراحل تاسیس آن به سال ۲۰۰۲ بر می گردد، با نام اختصاری TURKDEX در سال ۲۰۰۵ شروع به کار کرد. این بورس به ‌دنبال ایجاد، ابداع و گسترش ابزارهای مالی است که کار پوشش ریسک را برای سرمایه ‌گذاران انجام دهد.

ابزارهای سرمایه سرمایه‌گذاری در بازار بورس بین‌المللی گذاری در بازار بورس ترکیه

در بورس سهام یا بازارهای سهام ابزارهای خاصی برای دریافت سود و منفعت وجود دارد. این ابزارها همان کالاها یا مصداق هایی هستند که برای سرمایه گذاری انتخاب می‌شوند و عبارتند از:

• بورس اوراق بهادار که شامل اوراق قرضه، سهام، قبض، صندوق های سرمایه گذاری می‌شوند.
• بورس های تجاری که شامل فلزات گران بها، محصولات کشاورزی، منابع طبیعی و … هستند.
• معاملات آتی، پیمان آتی و اختیار معامله نیز بر اساس دارایی زیربنایی در بازارهای معاملات مدت دار خریداری و فروخته می‌شوند.

هرچند ابزارهای سرمایه گذاری بسیاری در بورس های گوناگون وجود دارد، اما زمانیکه از اصطلاح بورس در ترکیه سخن می‌گوییم منظور ما همان بورس اوراق بهادار استانبول است که به اختصار ۱۰۰ BIST نام دارد.

چگونه در بورس ترکیه سرمایه گذاری کنیم؟

اولین کاری که باید برای سرمایه گذاری در بورس ترکیه انجام دهید یافتن یک موسسه واسطه و افتتاح یک حساب سرمایه گذاری در بانکی است که دارای مجوز ازSPK (هیئت مدیره‌ی بازار بورس) ترکیه باشد.

حداقل سرمایه مورد نیاز برای ورود به بازار سهام در ترکیه ۵۰۰ هزار دلار امریکاست. این مبلغ تا چندی پیش به میزان دو میلیون دلار امریکا بود، اما با افزایش نرخ ارز و دلار به میزان ۵۰۰ هزار دلار امریکا کاهش یافت.

حال سوال این است که چگونه می‌توانیم این حساب بانکی را در یکی از بانک های مجاز افتتاح کنیم؟ این سوال را در ادامه پاسخ می‌دهیم.

1. به وب سایت رسمی‌SPK (هیئت مدیره بازارهای بورس) مراجعه کنید.
2. لیست فعلی موسسات واسطه‌ای و بانک های دارای مجوز SPK را مشاهده نمایید.
3. شرایط خدمات کارگزاری، کارمزد معامله، نرخ کمیسیون و سایر هزینه‌ها و کسر خانه های کارگزاری هر کدام از واسطه‌ها و بانک‌ها را مقایسه کنید.
4. کارگزاری را انتخاب نمایید که مناسب‌ترین شرایط ممکن را برای شما فراهم می‌کند.

نکته‌ای که باید به آن دقت کنید این است که حساب سرمایه گذاری شما زمانی فعال می‌شود که شخصاً به شعبه‌ای از کارگزاری انتخاب شده مراجعه نمایید و موافقت نامه موجود در خصوص چارچوب خدمات کارگزاری و فرم اطلاع رسانی ریسک را برای معاملات بازار سرمایه مطالعه کنید و در صورت پذیرش آن را امضا نمایید. شما زمانی می‌توانید سفارشات خود را در سکوی سرمایه گذاری شرکت کارگزاری مذکور و تجارت در بورس کالای استانبول وارد کنید که مبلغ مورد نیاز را به حساب خود واریز کنید. حال مسئله ضروری در این بخش آشنایی با فرم اطلاع رسانی ریسک است که برخلاف تصور برخی از افراد، تهیه آن برای عضویت در بورس ترکیه اختیاری نیست و کاملا اجباری است.

آشنایی با فرم اطلاع رسانی ریسک

آشنایی با فرم اطلاع رسانی ریسک برای همه کسانی که در بازار بورس ترکیه سهام دارند ضروری است و با توجه به وجه تسمیه خود برای اطلاع از خطرات مربوط به کسب و کار و ضررهای احتمالی در بورس سهام کشور ترکیه راه اندازی شده است.

در واقع این فرم‌ها اسنادی هستند که برای اطلاع رسانی به سرمایه گذار در خصوص خطرات مرتبط با ابزارهای مختلف بازار بورس کشور ترکیه تهیه شده‌اند. بنیاد هیئت مدیره بازار بورس ترکیه یا همانSPK نیز اجباری بودن تفهیم و امضاء فرم های گزارش ریسک توسط سرمایه گذاران را اجباری نموده است.

این فرم‌ها برای کسانی که می‌خواهند در ابزارهای مشتق و ضمانت سرمایه گذاری کنند به صورت فرم های اعلام خطر مربوط به ابزارهای مشتق و ضمانت نامه تهیه شده و امضا می‌شوند.

بورس کالای ترکیه

یکی دیگر از ابزارهای بازار بورس سهام در ترکیه، بورس کالاست که البته نسبت به اوراق بهاردار طرفداران کمتری دارد. سرمایه گذاران داخلی و خارجی باید در بورس اوراق بهادار، سفارشات خود را اعم از سفارشات خرید و فروش از طریق سکوی معاملات آنلاین سرمایه گذاری که توسط کارگزاری انجام می‌دهند اجرا کنند و یا اینکه از شیوه ثبت سفارشات خودکار بر اساس مقدار و قیمت آن‌ها را انجام دهند.

در این خصوص ارسال سفارشات از طریق تلفن، فکس و سایر شیوه های غیر حضوری و در برخی از موارد به صورت حضوری صورت می‌گیرد.

در این خصوص برای اینکه سفارش خرید منتقل گردد و توسط یک سرمایه گذار تحقق پیدا کند باید سفارش فروش حداقل با همان قیمت و مقدار ثبت شده باشد. بنابراین گونه‌ای همخوانی تقاضا و عرضه نیاز است که قدری فعالیت در بازار بورس کالا را دشوار می‌کند. سرمایه گذار در این زمینه تعیین می‌کند که عرضه سهام و دریافت سفارشات در طول شب برقرار باشند یا به روزهای آتی موکول شوند.

کسب در آمد در بورس کالا و در کشور ترکیه

در این خصوص باید سپرده و سرمایه منفعل خود را به یک حساب کاربری سرمایه گذاری انتقال دهید و بعد از انتخاب یک ابزار سرمایه گذاری اعم از طلا، نقره، پلاتین، نفت، گندم، قهوه، پارچه و … روند بازارهای بورس را برای دریافت سود و منفعت مالی دنبال کنید که در این خصوص هیچ گونه تفاوتی میان بازار بورس ترکیه، ایران و سایر کشورهای جهان نیست.

پیشنهاد ما این است که یک سبد متعادل از انواع سرمایه گذاری‌ها داشته باشید. این گونه می‌توانید با مدیریت بهتر خطرات موجود را به حداقل ممکن رسانده و سود بیشتری را کسب نمایید. در این خصوص بهتر است پیش از انتخاب ابزارها و تکمیل سبد خود نگاهی به حرکت قیمت سهام در بازارهای مربوطه داشته باشید و با دقت در مورد داده های مالی شرکت‌ها، رشد و سود آوری بیشتری را تجربه نمایید.

معرفی سودده‌ترین بازار سرمایه‌گذاری در ایران / رشد 153 درصدی بورس طی یک‌سال

به اذعان کارشناسان اقتصادی بین همه بازارهای دارای قابلیت سرمایه‌گذاری، بازار سرمایه بهترین و بالاترین بازدهی را در 10 سال اخیر داشته است.

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا ، طی چند سال اخیر که بازارهای مختلف دچار تلاطم و ارزش پول ملی تضعیف شده، چالش اصلی برای افرادی که سرمایه‌های راکد دارند این است که در کدام بازارها (طلا، ارز، مسکن، زمین، خودرو و. ) سرمایه‌گذاری کنند تا بالاترین بازدهی را داشته باشد و از کاهش تدریجی ارزش دارایی‌هایی آنها جلوگیری کند. از طرف دیگر، دولت هم در قالب تعهدات ذاتی و اولیه خود موظف است در راستای نفع عمومی و جمعی، میزان نقدینگی در جامعه را طوری مدیریت کند که اولا نقدینگی به سمت بازارهای غیرمولد نرود که نتیجه آن افزایش تورم، کاهش ارزش پول ملی و افزایش التهابات و رکود است و ثانیا با سیاستگذاری‌های مختلف اجازه سقوط ارزش دارایی‌های مردم را ندهد.

مطالعات مختلف نشان می‌دهند اگر دولت در راستای نفع عمومی برای کنترل تورم و مدیریت نقدینگی صرفا به سیاست «تنظیم بازاری» و کنترل پلیسی قیمت‌ها اکتفا کند، نتیجه آن جز به تاخیر انداختن مشکلات و فراهم‌کردن زمینه‌های التهابات بعدی در مجموعه اقتصاد نخواهد بود. اما برای سرمایه‌گذاران و خانوارها هم که سرمایه قابل‌توجهی را به‌صورت راکد یا در قالب سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف داشته و به‌دنبال دست یافتن به بالاترین سود و بازدهی هستند هم نمی‌توان صرفا با توصیه‌های اخلاقی آنان را از ورود به بازارهای غیرمولد که از طریق سفته‌بازی و دلالی با افزایش نرخ تورم، نفع عمومی را تضییع می‌کند، متوسل به توصیه‌های اخلاقی شد.

بر همین اساس اگر قرار است هم به‌نفع عمومی توجه کنیم و هم نفع سرمایه‌گذاران تامین شود، نیاز است گزینه‌های ریسکی سرمایه‌گذاری برای انتخاب بخش‌های قابل سرمایه‌گذاری بررسی شده تا بهترین راهکار ارائه شود. به اذعان کارشناسان اقتصادی و به استناد آمارهای رسمی بین همه بازارهای دارای قابلیت سرمایه‌گذاری، بازار سرمایه بهترین و بالاترین بازدهی را در 10 سال اخیر و همچنین در یک‌سال اخیر داشته است. در این گزارش سعی شده صفر تا 100 ورود سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای به بورس و بایدها و نبایدهای آن به‌طور مختصر توضیح داده شود.

رشد 153 درصدی بورس طی یک‌سال

از نیمه دوم سال 96 که التهابات ارزی شروع شد، با کاهش ارزش پول و افزایش تورم در کنار کنشگران اقتصادی، برای افرادی که سرمایه‌های راکد داشتند نیز این موضوع مطرح بود که کدام بازارها برای سرمایه‌گذاری دارای بالاترین بازدهی هستند. در ابتدای سرمایه‌گذاری در بازار بورس بین‌المللی سال 97 که التهابات ارزی به مرز خطرناکی رسیده بود، بازار ارز، طلا، سکه، مسکن و خودرو بیشترین جذابیت را برای سرمایه‌های سرگردان داشت، اما حالا با مدیریت التهابات ارزی و کاهش تدریجی نرخ تورم و همچنین مطرح‌شدن اخذ مالیات از بازارهای غیرمولد و از طرفی حاکم‌شدن رکود بر بخش‌هایی همچون مسکن و زمین، بازارهای مذکور حال و روز خوشی برای جذب سرمایه‌های سرگردان ندارند.

با کاهش بازدهی بازار‌های موازی، حالا بیش از یک‌سال است که بازار بورس با بازدهی بالایی که نسبت به بازارهای مذکور داشته، مورد اقبال سرمایه‌های خرد و کلان واقع شده است.بر همین اساس حالا تقریبا روزی نیست که بورس تهران با آمار‌های گاهی خوب و گاهی عجیبش، سرخط خبرهای رسانه‌ای نباشد و پیام‌هایی حول آن رد و بدل نشود. پیام‌ها و بحث‌هایی که عمده آنها به‌نوعی به‌دنبال مهارت‌های موفقیت و شناسایی سود بیشتر در این بازار است که لاجرم همه سرمایه‌گذاران و مخاطبان را ملزم به آشنایی با چارچوب‌های این بازار و تقویت سرمایه‌گذاری در بازار بورس بین‌المللی سرمایه‌گذاری در بازار بورس بین‌المللی دانش مالی خود می‌کند.

بازار بورس در ایران اگرچه اساسا بدون توجه به نیازسنجی‌های اصلی یعنی مدیریت نقدینگی و تامین نقدینگی بخش‌های تولیدی شکل گرفته، اما به هر حال در سال‌های اخیر این بازار نشان داده جذابیت زیادی برای جذب سرمایه‌های سرگردان دارد. موضوعی که موجب شده بازار بورس اقبال خوبی به نقدینگی وارد شده از خود نشان داده و سود‌های قابل اعتنایی به سرمایه‌گذاران خود در سهم‌ها و گروه‌های مناسب تقدیم کند؛ به‌طوری که طبق آمار اعلام‌شده، در 10 سال اخیر از میان6 بازار سرمایه‌گذاری، بورس با بازدهی 2382 درصدی در رتبه اول، سکه با بازدهی 1466 درصدی در رتبه دوم، ارز با بازدهی 1035 درصدی در رتبه سوم، مسکن با بازدهی 672 درصدی در رتبه چهارم، خودرو با بازدهی 587 درصدی در رتبه پنجم و سپرده بانکی نیز با بازدهی 516 درصدی در رتبه ششم قرار دارند.

همچنین در آمار‌های سالانه به جذابیت روزافزون بازار بورس برمی‌خوریم، به‌طوری که طی یک‌سال اخیر نیز سکه طرح جدید و قدیم به ترتیب بازدهی 42 و 36 درصدی، دلار بازدهی 24 درصدی، مسکن بازدهی 69 درصدی و بورس بازدهی153 درصدی داشته است.بر این اساس با فروکش کردن بی‌ثباتی مالی نسبت به سال گذشته، بازار سکه و دلار که بازار هدف بسیاری از مردم برای حفظ ارزش دارایی‌هایشان است، مشاهده می‌شود که بازدهی آنها حتی کمتر از یک‌سوم تغییرات قیمتی شاخص بورس بوده است.

ورود به بورس چگونه است؟

بازار بورس به‌همراه بیمه و بانک، اضلاع اصلی اقتصاد یک کشور را تشکیل می‌دهند، اما از نظر میزان شناخت جامعه از این مثلث، بورس با تمام پیشرفت‌های اخیر همچنان ضلع کمتر شناخته‌شده در ایران است. در کشور ما با توجه به گستردگی نقش بانک‌ها در مراودات مالی و همچنین اهمیت و گسترش بحث بیمه به‌ویژه بیمه عمر، عامه مردم شناخت مناسبی از آنها پیدا کرده‌اند. همان‌طور که شما جهت افتتاح حساب بانکی به یکی از شعب بانک‌ها یا جهت اخذ خدمات بیمه به شعب شرکت‌های بیمه مراجعه می‌کنید، نیاز است برای بورس و آغاز سرمایه‌گذاری در آن به کارگزاری‌های مورد تایید سازمان بورس مراجعه کنید.

درواقع کارگزار‌ها، شخصیت‌های حقوقی‌ای هستند که در حکم وکیل شما و از سوی شما اقدام به سرمایه‌گذاری و خرید و فروش اوراق بهادار یا سایر خدمات در بازار سرمایه می‌کنند. همچنین بدون واسطه کارگزاران هیچ‌کس نمی‌تواند در بازار بورس فعالیت مستقیمی داشته باشد. اما اگر این‌گونه فعالیت‌ها با خلأ اطلاعاتی و مهارتی سرمایه‌گذاران همراه باشد، ممکن است بورس را تبدیل به تهدیدی برای پس‌انداز‌ها و سرمایه‌گذاری‌های آنها کند.در همین زمینه توسعه صندوق‌های سرمایه‌گذاری در چند سال اخیر، سازوکاری برای پاسخگویی به همین ریسک به‌خصوص برای افراد مبتدی بوده است.

به عبارت دقیق‌تر، صندوق‌های سرمایه‌گذاری با ایفای نقش واسطه‌ای خود، سرمایه‌گذاری افراد غیرحرفه‌ای را از حالت مستقیمی که گفته شد به غیرمستقیم تبدیل می‌کنند و با تنوع سرمایه‌گذاری‌های خود، ریسک و بازده بازار سهام را برای آنها مساعد‌تر می‌کنند. به‌طور خلاصه اگر قصد سرمایه‌گذاری در بورس را دارید و از چند و چون این بازار آگاه نیستید و نمی‌خواهید سرمایه شما دچار زیان شود، صندوق‌های سرمایه‌گذاری بهترین گزینه برای تازه‌واردها به بورس هستند.

بازار بورس شامل چه بخش‌هایی است؟

اغب افراد یا حتی رسانه‌ها، هنگامی که از وضعیت بازار سهام صحبت می‌کنند، عمدتا به اعدادی خاص استناد می‌کنند. این اعداد خاص تحت‌عنوان شاخص، بیانگر شرایط کلی حاکم بر بازار سرمایه است که با هدف فراهم‌کردن فاکتوری برای تشخیص مسیر پیش‌روی بازار محاسبه می‌شود.

اما گذشته از نحوه تحلیل این شاخص‌ها، آنچه در کشور ما به‌صورت رسمی به‌عنوان بازار سرمایه می‌شنوید، شامل چهار شرکت بورسی است. این بازار‌ها شامل بورس، فرابورس، بورس کالا و بورس انرژی است که همگی تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار تهران فعالیت می‌کنند.نوع اول از انواع بورس در ایران، بازار بورس است که شرکت‌های پذیرفته‌شده در آن بر حسب شاخص‌های آماری همچون سودسازی، سهم شناور، میزان شفافیت و. در بازار‌هایی به‌نام بازار اول و دوم رتبه‌بندی می‌شود که بازار اول نیز خود از دو زیرمجموعه شامل تابلوی اصلی و فرعی تشکیل شده است.نوع دوم از انواع بازار‌های بورس در ایران، فرابورس است.

در تعریف جهانی فرابورس گفته می‌شود سهام شرکت‌هایی که شفافیت کافی یا وضعیت سودآوری مناسبی ندارند، میان خریداران و فروشندگان معامله می‌شود. اما در کشور ما این بازار براساس معیار‌های تفکیکی به ۴ بازار اول، دوم، سوم و پایه (زرد، قرمز و نارنجی) تقسیم می‌شود. سهام شرکت‌های فرابورسی در بازار اول و دوم اگرچه شفافیت کمتر یا سابقه معاملاتی کمتری دارند اما از نظر خریداران همچنان از شفافیت اطلاعاتی قابل‌قبولی برخوردارند. سهام بازار پایه فرابورسی هم که عمدتا شفافیت اطلاعاتی قابل‌قبولی ندارد، با تغییر قوانینی مواجه شد که کاهش و محدودیت دامنه نوسان، از مهم‌ترین آنها بود.

به‌طور کلی بازار فرابورس نسبت به بورس تهران دارای شرایط ساده‌تری برای عضویت شرکت‌هاست و از نظر قوانین معاملاتی مانند نوسان مجاز روزانه و حجم مبنا نیز تفاوت‌هایی با آن دارد. در بخش سوم از انواع بورس در ایران به بورس کالا می‌رسیم که بازاری سرمایه‌گذاری در بازار بورس بین‌المللی برای معامله انواع محصولات کشاورزی و صنعتی به‌صورت نقد، نسیه و سلف است. بازار انرژی که به‌عنوان جوان‌ترین بازار بورس و چهارمین بخش از بازار، حدودا هفت‌سالی است که فعالیت خود را آغاز کرده، هدف از معاملات خود را معامله هرگونه موردی که در ازای انرژی است مانند برق، نفت و گاز قرار داده است.

کدام صنایع بالاترین بازدهی را دارند؟

بعد از معرفی بازار‌ها، معرفی صنایع موجود در بازار بورس ایران اولویت پیدا می‌کند. همان‌طور که گفته شد شرکت‌ها براساس تفکیک معیار‌های خاص به عضویت بازار‌های مختلف سهام درمی‌آیند و بعد تمامی آنها در صنعت مربوط به خود طبقه‌بندی می‌شوند. اما اهمیت شناخت صنایع و رصد آنها می‌تواند گام دومی برای تحلیل بازار و انتخاب سهم‌های مناسب باشد. درواقع می‌توانیم با قرار دادن شرایط کلی بازار و تحلیل شاخص به‌عنوان گام اول، با استناد به آن به‌سراغ صنایع و سهام مناسب برویم.

به‌طور مثال زمانی که گفته می‌شود شاخص کل بازار سهام با رشد مواجه شده و شاخص کل هم‌وزن که در آن اندازه همه شرکت‌ها به‌صورت مساوی دیده می‌شود، منفی است، درمی‌یابیم که عمدتا این وضعیت شرکت‌های بزرگ بوده که شاخص کل را مثبت کرده است و در مقابل شرکت‌های کوچک با توجه به افت شاخص کل هم‌وزن، رشد مثبتی را تجربه نکرده‌اند. به این ترتیب اگرچه بررسی روند تغییرات شاخص کل می‌تواند وضعیت کلی بازار و بازدهی در این بازار را مشخص کند، اما به‌منظور انتخاب هرچه بهتر گزینه‌های سرمایه‌گذاری رصد صنایع نیز اهمیت پیدا می‌کند. برای بررسی صنایع می‌توان از دو منظر به آنها نگاه کرد؛ نخست صنایع عمدتا بزرگی که دارای ارزش بالاتر و در نتیجه تاثیر‌گذاری بیشتر بر شاخص هستند و دوم مدنظر قرار دادن گروه‌هایی که دارای بازدهی بیشتر‌ند.

برخلاف نگاه عموم که سود‌های بیشتر را در سهام‌ها و صنایع بزرگ‌تر می‌بینند، صنایع کوچک بعضی اوقات پتانسیل نموداری و بنیادی بیشتری برای سود‌آوری دارند. در این زمینه بررسی آمارهای منتشرشده شرکت مدیریت فناوری بورس تهران نشان می‌دهد، طی یک‌سال اخیر صنایع زراعت، معادن و محصولات چرمی به ترتیب با 682، 572، 514 درصد بیشترین بازدهی را میان صنایع مختلف بورسی تجربه کرده‌اند. این در حالی است که بانک‌ها و موسسات، صنعت خودرو و صنایع فلزات اساسی که جزء 10 صنایع بزرگ بازار محسوب می‌شوند به ترتیب بازدهی 105، 179 و 126 درصد را به ثبت رسانده‌اند.

صنایع اطلاعات و ارتباطات نیز در سالی که شاخص کل هم‌وزن بازدهی 336 درصدی را به ثبت رسانده، بازدهی 45 درصدی را تجربه کرده است.شایان ذکر است بزرگ‌ترین و مهم‌ترین صنایع در بازار سهام ایران عبارتند از صنایع پتروشیمی و پالایشگاهی، صنعت فلزات اساسی آهن و فولاد، بانک‌ها و موسسات اعتباری، فلزات گرانبها و صنعت سیمان و قطعات. هیجان قاتل بورس است همه فعالان بورس تهران شاید بارها رفتار‌های احساسی و هیجانات بازار سهام را به نظاره نشسته‌اند و حتی به جرات می‌توان گفت همه معامله‌گران این بازار حداقل چندین‌بار با پیروی از فضای روانی و احساسی بازار مرتکب تصمیمات اشتباهی در سرمایه‌گذاری شده‌اند.

جالب‌تر اینکه سرمایه‌گذاران ضررکرده براساس تصمیمات احساسی عموما به‌دنبال دلایل آن در عاملی به غیر از اشتباه احساسی خود می‌گردند؛ درصورتی که قدرت و هیجانی که در بازار سهام وجود دارد خیلی راحت می‌تواند فعالان را تحت‌تاثیر قرار داده و سرمایه آنها را ببلعد. بازار‌های سهام ذاتا ماهیتی هیجانی دارند و کشور ما هم به‌دلیل تجربه هیجانات سیاسی و اقتصادی روزافزون خود ممکن است دائما نوع جدیدی از هیجان را مشاهده کند. درست مثل همین اواخر که با شوک شهادت سردار سلیمانی و افزایش تنش‌های سیاسی-امنیتی در منطقه، بازار سهام روز‌های پرالتهابی را از سر گذراند.

لذا به‌طور کلی بازار بورس به همان اندازه که می‌تواند دوست شما باشد و سود‌های زیادی را برایتان به ارمغان بیاورد، می‌تواند نسبت به سرمایه‌های شما بی‌رحم باشد، پس رعایت دو نکته برای ورود به این بازار ضروری است؛ نکته اول ریسک‌پذیر بودن نسبت به پس‌انداز‌های راکد خود و دوم صبر داشتن و پرهیز از معاملات هیجانی و احساسی. درواقع درک این مساله که سود و ضرر، دو روی سکه بازار هستند و هیچ تضمینی برای سود همیشگی آن وجود ندارد، امری ضروری برای فعالیت در بازار سرمایه است؛ موضوعی که سبب شده حرفه‌ای‌ها هیچ‌وقت در بازار سرمایه بازنده نباشند. لذا به رویه سابق و مرسوم تمام بازار‌های مالی حتی هنگام صعود بازار سرمایه، این بازار نسبت به نابلد‌ها و تازه‌وارد‌های عجول، بی‌رحم بوده و مهلت خطای دوم را به آنها نمی‌دهد.

مارپیچ بورس در دو راهی

پس از یک‌سال و نیم نزول فرسایشی و طاقت‌فرسا به نظر می‌رسد رفتار و الگوی معاملاتی سهامداران نیز دستخوش تغییراتی شده است و برعکس تجربیات گذشته که تشدید تحریم‌ها و افزایش تورم و نقدینگی به رشد سهام منتهی می‌شد، حالا با وجود صعود نرخ‌ها در بازار ارز، کاهش امید به احیای برجام و با وجود محرک فصل مجامع، بورس واکنش مثبتی نشان نمی‌دهد و در فضایی کم‌رونق هر روز از مرز ۶/ ۱میلیون واحد بیشتر فاصله می‌گیرد؛ واکنشی متفاوت به واقعیت‌‌های اقتصادی که این‌بار سرمایه‌گذاری در بازار بورس بین‌المللی می‌توان آن را به فال نیک گرفت. گویا سهامداران به این واقعیت پی برده‌اند که پابرجایی یا تشدید ریسک غیر اقتصادی مانعی جدی برای عملکرد مطلوب بنگاه‌های اقتصادی و کسب سود واقعی است. شاید بتوان سهامداران را در مارپیچی تصور کرد که در مسیر رسیدن به هدف، به ناچار وارد یکی از دو مسیر احتمالی می‌شوند. رسیدن به یک سود واقعی و پایدار درصورت رفع تحریم‌ها یا تکرار چرخه باطل حباب و رکود با پابرجایی شرایط فعلی.

طلایی‌‌‌‌‌‌‌‌ترین دوران بورس تهران در طول پنجاه و اندی سال ‌فعالیت این بازار مربوط به دو سال‌۹۸ و ۹۹ بود؛ درست مقارن با زمانی‌که تحریم‌های بین‌‌‌‌‌‌‌‌المللی تشدید شد و دولت برای جبران بخشی از کسری‌بودجه، کانال پولی‌کردن آن را برگزید. نقدینگی، پایه پولی و تورم رو به افزایش گذاشت و در ادامه نیز سیاست نادرست دستکاری نرخ بهره، بر عطش صاحبان سرمایه ‌برای ورود به گردونه معاملات تالار شیشه‌‌‌‌‌‌‌‌ای افزود تا شاید بتوانند بخشی از زیان حاصل از کاهش ارزش ریالی دارایی‌های خود را از کانال بورس جبران کنند. در ظاهر نیز این اتفاق افتاد؛ ورود سراسیمه سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌های خرد و کلان به بازار سهام سبب شد تا یکی از پربازده‌‌‌‌‌‌‌‌ترین سال‌های تاریخ بورس تهران رقم بخورد. سال‌۹۸ با ثبت بازدهی ۱۸۷‌درصدی پایان یافت و سال‌۹۹ بورسی‌‌‌‌‌‌‌‌ها در کمتر از ۵‌ ماه افزایشی ۳۰۰‌درصدی میانگین وزنی بازار را شاهد بودند. این تجربیات که در زمان خود شیرین‌‌‌‌‌‌‌‌ترین لحظات را برای سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران رقم زده بود موجب ایجاد دو تصور میان فعالان بازار سهام شد. یک آنکه بورس تورم را دوست دارد و دوم سقوط بازار دارایی‌ها به‌ویژه سهام با احیای برجام. تصوری‌که البته عمدتا درمیان آن دسته از سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران که در تلاقی ۹۹-۹۸ بورسی شده‌‌‌‌‌‌‌‌ بودند، پررنگ‌‌‌‌‌‌‌‌تر بود.

شاید در نگاه اول چنین تصوری نادرست نیز نباشد. هرگونه تاخیر در احیای برجام و تداوم تحریم‌ها راه صعود دلار به کانال‌‌‌‌‌‌‌‌های بالاتر را هموار می‌کند که به‌معنای کاهش ارزش پول ملی و البته افزایش تورم خواهد بود و در چنین شرایطی هر شخص شیوه‌‌‌‌‌‌‌‌ای را برای فرار از آب‌رفتن دارایی‌های ریالی خود برمی‌‌‌‌‌‌‌‌گزیند، اما چه جایی بهتر از بازار سهام که به دلیل محدودیت‌‌‌‌‌‌‌‌ها و عدم‌بلوغی که دارد، با داغ‌شدن تنوز هیجانات می‌تواند سودهای نجومی را نیز از آن سهامداران کند؛ همانند اتفاقی که در گذشته‌‌‌‌‌‌‌‌ای نه‌چندان دور تجربه شد. شاید در صورت تکرار چنین شرایطی بازهم این چرخه تکرار شود و حتی زیان‌‌‌‌‌‌‌‌دیدگان ۵/ ۱ سال‌گذشته نیز تلخی این دوران را فراموش کنند، با این‌حال به گواه تاریخ، هیچ شرایطی هیچ‌گاه پایدار نخواهد بود و با فرونشستن گرد و غبار هیجانات، واقعیت‌‌‌‌‌‌‌‌ها نمایان شده و آنگاه است که شیرینی سودی که شاید در صورت واقعی‌‌‌‌‌‌‌‌سازی (تورم‌‌‌‌‌‌‌‌زدایی) چندان نیز جذاب نباشد، به تلخی بگراید. می‌گویند «گناه کسی را به پای دیگری نمی‌‌‌‌‌‌‌‌نویسند» اما در بازار سهام تجربه نشان داده همان‌طور که با ورود به موج هیجانی صعودی، قریب به اتفاق سهام چه ارزنده باشند و چه غیرارزنده با رشد قیمت همراه می‌شوند، با تغییر مسیر بازار و تخلیه حباب‌ تر و خشک باهم می‌‌‌‌‌‌‌‌سوزند و دیگر بازار ارزنده و غیرارزنده نمی‌‌‌‌‌‌‌‌شناسد. اتفاقی که سبب‌شده در ۵/ ۱ سال اخیر فعالان تالار شیشه‌‌‌‌‌‌‌‌ای روزهای تلخی را در ادامه یک روند صعودی با سودهای نجومی بچشند.

اما آیا در این زمان، سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذار همان‌طور که سودهای چند ۱۰۰درصدی را به پای معاملات به‌ظاهر حرفه‌‌‌‌‌‌‌‌ای خود می‌‌‌‌‌‌‌‌نوشت، در خلاف جهت نیز مسوولیت زیان خود را می‌‌‌‌‌‌‌‌پذیرد؟ تجربه دو سال‌اخیر پاسخی روشن به این سوال می‌دهد؛ خیر. سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری که با دو واژه «سود» و «ریسک» آشنایی چندانی ندارد، به‌سادگی نمی‌تواند فراز و فرود بازار و قیمت‌ها را هضم کند؛ به‌ویژه آنکه در ایران سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری مستقیم و ورود بدون واسطه به بازارهایی که شرط کسب سود واقعی و پایدار از آنها معاملات حرفه‌‌‌‌‌‌‌‌ای و با دانش مالی به میزان مکفی است، بسیار رواج دارد، انتظار برای چنین نگاهی شاید غیرمنطقی به‌نظر برسد، با این‌حال باید توجه داشت «سود» و «ریسک» دو واژه جدانشدنی هستند. شاید بازار سهام یکی از پرریسک‌‌‌‌‌‌‌‌ترین بازارهای سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری به‌شمار رود؛ جایی‌که ارتباط مستقیم میان پتانسیل سودآوری و ریسک یک سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری، موجب می‌شود به همان میزان که سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری در سهام می‌تواند زمینه‌‌‌‌‌‌‌‌ساز سودهای کلان شود، به همان ترتیب نیز خطر زیان‌‌‌‌‌‌‌‌دهی وجود داشته باشد.

بورس در بزنگاه مجامع

همان‌طور که اشاره شد دو تصور «تورم دوستی» و «برجام ‌‌‌‌‌‌‌‌گریزی» به تصوری غالب درخصوص فعالان تالار شیشه‌‌‌‌‌‌‌‌ای به‌ویژه طی سال‌های گذشته تبدیل شد، با این‌حال این روزها به‌نظر می‌رسد تجربه دو سال‌تلخ در بازار سهام، درس‌‌‌‌‌‌‌‌های ارزشمندی به سهامداران آموخته است. چندی است که شرکت‌ها روزانه میزبان سهامداران خود در مجامع سالانه هستند. هرچند هنوز ترافیک این گردهمایی بورسی سنگین نشده اما هر ساله یکی از جذاب‌‌‌‌‌‌‌‌ترین رویدادهای بازار سهام است که تصویر واضح‌‌‌‌‌‌‌‌تری را به ساکنان تالار شیشه‌‌‌‌‌‌‌‌ای مخابره می‌کند. حالا در شرایطی بازار سهام وارد فصل مجامع شده که در دو‌ماه نخست سال‌توانست صعود سه کانالی را تجربه کند و حتی ارزش معاملات خرد سهام به‌عنوان یکی از سیگنال‌های رونق یا رکود دادوستدها نیز به بالاترین مقدار در ۷‌ماه گذشته صعود کرد تا خوش‌بینی به پایداری شاخص‌‌‌‌‌‌‌‌های بورسی در مسیر صعود افزایش یابد. علت اصلی این تغییر مسیر که استارت آن از بهمن سال‌گذشته زده شد و همزمان با پایان تعطیلات نوروزی این بازار را وارد فاز رونق یا گاوی کرد، خوش‌‌‌‌‌‌‌‌بینی‌‌‌‌‌‌‌‌های مربوط به تفاهم سیاسی برای احیای برجام بود، با این حال طی هفته‌‌‌‌‌‌‌‌های اخیر مشاهده می‌شود رونق شکل‌‌‌‌‌‌‌‌گرفته در ابتدای‌سال ‌بسیار کمرنگ شده و بازار سهام بار دیگر شاهد کاهش جدی حجم دادوستدها و البته سرخ‌‌‌‌‌‌‌‌پوشی فضای تالار شیشه‌‌‌‌‌‌‌‌ای است؛ این در حالی است که هر ساله به‌‌‌‌‌‌‌‌طور سنتی، بر‌گزاری مجامع سالانه شرکت‌های فعال در بازار سرمایه که عموما با تقسیم سودهای نقدی همراه است، رونق بیشتری را به بازار سهام تزریق می‌‌‌‌‌‌‌‌کرده است، اما برآوردهای کارشناسان از مجامع امسال، تکرار این سنت را در هاله‌‌‌‌‌‌‌‌ای از ابهام قرار داده است.

تغییر نگاه بورس‌‌‌‌‌‌‌‌بازان؟

مجموعه‌‌‌‌‌‌‌‌ای از عوامل اقتصادی- سیاسی چه در داخل و چه در خارج از کشور سبب شده‌‌‌‌‌‌‌‌اند تا با پرده‌‌‌‌‌‌‌‌برداری شرکت‌ها از صورت‌های مالی زمستان ۱۴۰۰، وضعیت نه‌چندان دلچسبی را در عملکرد و سودآوری بنگاه‌های اقتصادی شاهد باشیم. این امر که به‌وضوح در مجامع سالانه شرکت‌های بورسی نمود پیدا می‌کند سبب شده است تا از نظر کارشناسان، یکی از دشوارترین فصل‌‌‌‌‌‌‌‌های مجامع را پیش‌رو داشته باشیم. درخصوص عوامل اثرگذار بر این شرایط علاوه‌بر تداوم ترس بورس‌‌‌‌‌‌‌‌بازان از احتمال پایدارنماندن رالی صعودی اخیر، حالا کاهش امید به احیای توافق هسته‌‌‌‌‌‌‌‌ای در آینده نزدیک و احتمال جهش مجدد تورم و نقدینگی نیز به‌نظر فعالان تالار شیشه‌‌‌‌‌‌‌‌ای را هراسان کرده است؛ به‌طوری که حتی جهش نرخ دلار در بازار آزاد و تغییر کانال آن به سطوح بالاتر طی روزهای گذشته نیز نتوانسته همچون گذشته به داغ‌شدن تنور معاملات در سهام دلاری بازار بینجامد.

شاید این تغییر احساس موجب تغییر مسیر بازار و افزایش فاصله از ابرکانال ۶/ ۱میلیون واحد که تنها یک روز میزبان بورسی‌‌‌‌‌‌‌‌ها بود، شده است اما به‌نظر تلخی مواجهه با واقعیت‌‌‌‌‌‌‌‌های اقتصادی کشور را باید به فال‌نیک گرفت؛ به‌‌‌‌‌‌‌‌طوری که بررسی دقیق کارنامه بنگاه‌های اقتصادی می‌تواند چارچوب و مسیر سرمایه‌گذاری در بازار بورس بین‌المللی سیاست‌های آتی تصمیم‌گیران اصلی اقتصاد کشور را تعیین کند. شاید سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران به این واقعیت پی برده‌‌‌‌‌‌‌‌اند که تنها کسانی موفق به کسب بازدهی مقبول در بازار پرریسک سهام خواهند شد که نه‌‌‌‌‌‌‌‌تنها درمیان انبوه صنایع بورسی قائل به تمایز باشند بلکه در هر صنعت با انجام تحلیل دقیق نسبت به چشم‌‌‌‌‌‌‌‌انداز آتی هر شرکت، برترین‌‌‌‌‌‌‌‌ها را برگزینند. البته باید توجه داشت آنچه رکود فعلی در تالار شیشه‌‌‌‌‌‌‌‌ای را سبب شده است بالا‌بودن قیمت‌ها نسبت به ارزش ذاتی آنها نیست، بلکه نبود محرک کافی برای جذب سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران است. سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذارانی که در انتظار نشسته‌‌‌‌‌‌‌‌اند تا از ابهامات پیرامون بازار کاسته شود و در فضایی شفاف‌‌‌‌‌‌‌‌تر دست به چینش پرتفوی بورسی خود بزنند.

این بی‌‌‌‌‌‌‌‌میلی و انتظار با شرایط اقتصادی کشور نیز همخوانی دارد؛ به‌طوری که عمده فعالان اقتصادی در انتظار نتایج مهم مذاکرات هسته‌‌‌‌‌‌‌‌ای هستند. انتظاری که ریسک‌‌‌‌‌‌‌‌گریزی صاحبان سرمایه را به‌شدت افزایش داده تا از جذابیت بورس تهران به‌عنوان بازاری که جایگاه سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران ریسک‌‌‌‌‌‌‌‌پذیر است، کاسته شود، از این‌رو به‌نظر تا تعیین‌تکلیف نهایی این توافق احتمالی، نمی‌توان انتظار رونق قابل‌توجهی در بازار سهام داشت. در چنین وضعیتی توصیه به ورود یا خروج از بازار سهام منطقی به‌نظر نمی‌رسد، اما تجربه بازارهای بین‌‌‌‌‌‌‌‌المللی نشان می‌دهد آن دست از سهامدارانی که با دقت و حوصله بیشتری مسیر تحولات را پیگیری می‌کنند، می‌توانند با یک اقدام مناسب، سودهای مناسبی کسب کنند، با این‌حال باید توجه داشت فاصله تا تحقق نشانه‌‌‌‌‌‌‌‌های مثبت و اثرگذاری آنها بر رشد سودآوری شرکت‌ها، به نسبت طولانی است؛ بنابراین سرمایه‌گذاری در بازار بورس بین‌المللی برنده سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری است که مشابه یک «سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذار واقعی» اقدام کرده و با هریک از اصول تحلیلی که به آن اعتقاد راسخ دارد، اقدام به چینش پرتفویی کند که با آن قادر باشد نگاه بلندمدتی (حداقل دو سال) به سهامداری خود داشته باشد. به عقیده کارشناسان نیز در این برهه زمانی که عدم‌‌‌‌‌‌‌‌قطعیت‌‌‌‌‌‌‌‌ها موج می‌زند، ورود به بازار سهام با هدف فرصت‌‌‌‌‌‌‌‌طلبی یا سفته‌‌‌‌‌‌‌‌بازی برای سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران کم‌‌‌‌‌‌‌‌تجربه، هرگز توصیه نمی‌شود و این دسته از سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران باید با افزایش آگاهی و اطلاعات، خود را برای یک سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری بلندمدت آماده کنند.

دو سناریو برای اهالی بورس

این روزها شاید بیشترین نگاه سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران به مذاکرات احیای برجام باشد. هر چند در هفته‌‌‌‌‌‌‌‌های گذشته امید به حصول نتیجه مثبت در کوتاه‌‌‌‌‌‌‌‌مدت کمرنگ شده است اما هنوز نمی‌توان از احیای توافق هسته‌‌‌‌‌‌‌‌ای ناامید بود، از این‌رو رفع تحریم‌ها با احیای برجام یا تداوم شرایط فعلی اقتصادی و سیاسی که شاید سخت‌‌‌‌‌‌‌‌تر از اکنون نیز باشد، دو سناریوی پیش‌‌‌‌‌‌‌‌روی تمامی مردم و ویژه‌‌‌‌‌‌‌‌تر سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران و بازار دارایی‌ها است. برندگان بورسی احیای برجام: در صورت احیای برجام و با عنایت به تغییر نگاه ساکنان تالار شیشه‌‌‌‌‌‌‌‌ای به این مهم، می‌توان امیدوار به اثرگذاری این رویداد مهم سیاسی و اقتصادی از سه مسیر بر وضعیت سودآوری شرکت‌ها و رونق اقتصادی باشیم. نخستین مساله که در کوتاه‌مدت اتفاق می‌افتد، اتصال مجدد بانک‌ها به شبکه سوئیفت است؛ موضوعی که می‌تواند هزینه‌های نقل و انتقال پول را برای شرکت‌ها به‌شدت کاهش دهد. به‌عنوان مثال، در دوران تحریم شرکت‌ها برای وارد‌کردن محصولات باید کل هزینه را به‌صورت نقدی و حتی با ارقامی بالاتر به دلیل حضور واسطه‌های سنگین، پرداخت می‌کردند. با تسهیل نقل و انتقالات پولی نه‌تنها امکان خریدها به‌صورت ال‌سی وجود دارد، بلکه هزینه‌های واسطه‌ها نیز حذف خواهد شد.

مسیر دیگری که گشایش‌های هسته‌ای برای صنایع کشور ایجاد خواهد کرد، ایجاد بازارهای جدید برای فروش است. تقریبا همه کارشناسان نسبت به پایین‌بودن نسبت تولید واقعی به ظرفیت تولید واقف هستند به‌طوری که شاید بتوان گفت حدود ۳۰ تا ۴۰‌درصد ظرفیت تولید سرمایه‌گذاری در بازار بورس بین‌المللی کشورمان در این مدت خالی مانده است، بنابراین با ایجاد بازارهای هدف جدید می‌توان این ظرفیت خالی را پر کرد تا بنگاه‌های اقتصادی به سودآوری واقعی برسند. واضح است که یک بنگاه اقتصادی که با ۶۰‌درصد ظرفیت تولید فعالیت می‌کند، سودآوری چندانی ندارد و صرفا می‌تواند هزینه‌های متغیر خود را بپردازد، بنابراین حرکت به سمت استفاده کامل از ظرفیت تولید منجر به ورود شرکت‌ها به محدوده سودآوری واقعی خواهد شد. این هدف مستلزم مدیریت درست و پویایی بیشتر بنگاه‌های اقتصادی خواهد بود و باید ارزیابی شود که فعالان اقتصادی کشور تا چه حد آماده این تحول هستند. از سوی دیگر، اجرای برجام بسیاری از مصرف‌کنندگان کشور را نیز از انتظار خارج کرده و در نتیجه ضعف تقاضا که در داخل نیز قابل‌رصد بود، می‌تواند به تدریج بهبود پیدا کند.

در پایان، ورود سرمایه‌گذاران خارجی به ایران موضوع بسیار مهمی است که بر اقتصاد کشورمان تاثیر قابل‌توجهی دارد. فارغ از ریسک‌هایی که ورود سرمایه‌گذار خارجی می‌تواند داشته باشد، حضور آنها به‌معنای ارزآوری بیشتر، تامین سرمایه ارزان‌تر و حرکت به سمت بهره‌وری بالاتر است. این فضای اقتصادی جدید می‌تواند از چند طریق سرمایه‌های خارجی را جذب کند. مسیر مناسب، نخست آن است که سرمایه‌گذاران به‌صورت مستقیم (FDI) در طرح‌ها و حتی در شرکت‌های خصوصی سرمایه‌گذاری کنند. این مساله با به‌اشتراک‌گذاشتن فناوری و سرمایه می‌تواند زمینه بهبود اقتصاد کشور را فراهم کند. مسیر دوم سرمایه‌گذاران مالی‌اند که به‌طور خاص در زمینه‌هایی مثل بازار سهام فعالیت می‌کنند. این افراد نیز با توجه به جذابیت‌هایی که در بورس تهران وجود دارد می‌توانند نقدینگی بیشتری را در این بازار به گردش درآورند. همه این رویدادهای مثبت نیاز به ‌همراهی دسته‌جمعی ارکان اقتصادی و به‌ویژه بازار سرمایه دارد تا بتوانند اثرات خود را بر بورس تهران بگذارند. همچنین، سرمایه‌گذاران باید توجه کنند این تحولات مستلزم زمان بوده و بهره‌وری از این فضا نیازمند نگاه بلندمدت سرمایه‌گذاران است، با این‌حال آنچه که کاملا مشخص است اینکه رفع تحریم‌ها اثری میان‌‌‌‌‌‌‌‌مدت و بلندمدت بر رونق اقتصادی کشور دارد، بنابراین تحقق رشد سودآوری شرکت‌های بورسی نیز زمانبر خواهد بود؛ پس نگاه کوتاه‌‌‌‌‌‌‌‌مدتی در تالار شیشه‌‌‌‌‌‌‌‌ای در صورت تحقق این سناریو شاید چندان موفق نباشد.

چرخه باطل بورس در اقتصادی تورمی: اما سناریوی دیگر که کاملا برخلاف احتمال نخست است، عدم‌توافق طرفین برای احیای برجام است. بیراه نیست اگر بگوییم در یکی دو هفته اخیر، ناامیدی از احیای برجام بود که سبب شد دلار به کانال‌‌‌‌‌‌‌‌های بالاتر دست پیدا کند اما در بورس شاهد فضایی نیمه‌‌‌‌‌‌‌‌تعطیل، رکودی و البته قرمز باشیم.

ناگفته پیداست یکی از پیامدهای تحقق این سناریو، افزایش تورم خواهد بود تا بازار دیگر صاحبان سرمایه به‌دنبال پناهگاهی برای جبران افت ارزش دارایی‌های خود باشند. رخدادی که می‌تواند بازهم بورسی‌‌‌‌‌‌‌‌ها را به اصطلاح «تورم‌دوست» کند. نه اینکه اهالی این بازار واقعا تورم را دوست داشته باشند بلکه تحت چنین شرایطی درصدد برمی‌‌‌‌‌‌‌‌آیند تا از دارایی خود محافظت کنند تا کمترین گزند را از عواقب تورم و کاهش ارزش ریال ببینند. اگر نگاهی نیز به تحولات سه سال‌گذشته اقتصاد ایران بیندازیم، کشور در رویدادی نادر، دو موج بزرگ تورمی و کاهش ارزش پول ملی یکی در سال‌۹۷ و دیگری در سال‌۹۹ را پشت‌سر گذاشته و در سال‌گذشته و‌ ماه‌های سپری‌شده از ۱۴۰۱ نیز از سایه تورم و رشد نقدینگی بالا در امان نمانده است. موج‌های تورمی که بورس را نیز متاثر کرد تا شاهد حبابی‌شدن قیمت‌ها باشیم. در صورت تکرار این مهم در سال‌جاری نیز «اخبار بد، برای بورسی‌‌‌‌‌‌‌‌ها اخبار خوب محسوب می‌شوند»؛ چراکه اگر مذاکرات احیای برجام بیش از این به درازا کشیده شود یا به مانع مهمی برخورد کند، می‌توان انتظار داشت که با تشدید فشارها بر دولت جهت پولی‌‌‌‌‌‌‌‌سازی کسری‌بودجه، انتظارات تورمی مجددا بالا بگیرند و بازار سهام نیز از این رهگذر در کوتاه‌‌‌‌‌‌‌‌مدت به شرایط رونق باز‌‌‌‌‌‌‌‌گردد. رونقی که شاید بازهم حبابی‌شدن سهام و البته بار دیگر رکودی طاقت‌‌‌‌‌‌‌‌فرسا و زجرآور را به‌دنبال داشته باشد.

روش های دریافت اقامت اسپانیا با سرمایه گذاری

در سال‌های اخیر اسپانیا با دریافت رتبه 14 قدرت اقتصادی و رتبه 10 از لحاظ کیفیت زندگی در جهان، تبدیل به یک کشور مناسب برای سرمایه‌گذاری و زندگی شده است. در پی کسب این موقعیت‌های اسپانیا، افراد زیادی از سراسر جهان به دنبال روش‌هایی برای دریافت اقامت این کشور هستند. سرمایه‌گذاری در اسپانیا از طریق خرید ملک یا ثبت شرکت و حتی تمکن مالی از روش‌های اقامت به این کشور شمرده می‌شوند.

اما همان‌طور که می‌دانید، دریافت اقامت سرمایه گذاری اسپانیا با روش‌های گفته شده کار آسانی نیست و باید بر طبق اصول و مراحل آن پیش بروید. امروزه مؤسساتی مانند مؤسسه پارسیس به کمک وکلا و تیم متخصص خود، با بررسی روش‌های سرمایه‌گذاری و دریافت اقامت قانونی کار شما را راحت‌تر کرده‌اند.

سرمایه گذاری در اسپانیا از طریق خرید ملک

کشورهای اروپایی مانند اسپانیا، برای اینکه بتوانند برنامه‌های خود را توسعه دهند، نیاز به جذب سرمایه دارند. به ‌همین دلیل راه‌ها و طرح‌های مختلفی ارائه دادند تا با روش‌های مختلف، در کشور خود سرمایه جذب کنند. یکی از این راه‌ها سرمایه‌گذاری در اسپانیا از طریق خرید ملک است.

در دو سال اخیر با شیوع ویروس کرونا اقتصاد جهان دچار آسیب جدی شد که کشور اسپانیا هم از این قاعده مستثنی نبود. ازاین‌رو پیش‌بینی می‌شود که قیمت ملک در این کشور 10 الی 15 درصد کاهش یابد؛ پس سال 2022 سال مناسبی برای خرید ملک در این کشور است؛ زیرا با این ‌کار در سال‌های بعد با افزایش قیمت ملک، سود خوبی خواهید کرد و از طرفی می‌توانید اقامت کشور اسپانیا را کسب کنید.

با وجود مزایای خوب این روش برای کسب اقامت در اسپانیا، باید به چند مورد توجه کرد. برای خرید ملک در اسپانیا می‌توانید از 150 هزار یورو تا 500 هزار یورو سرمایه‌گذاری کنید؛ اما اگر ارزش ملک خریداری شده زیر 500 هزار یورو باشد شما نمی‌توانید اقامت دائم کشور را دریافت کنید. در این صورت، اقامت 1 ساله کسب کرده و بعد از آن می‌توانید، 2 بار دیگر به مدت 2 سال تمدید کنید و بعد از گذشت 5 سال، برای دریافت اقامت دائم اقدام کنید. توجه داشته باشید که شرط تمدید اقامت در این روش، این است که شما باید هرسال به مدت 6 ماه (حداقل 184 روز) در اسپانیا حضور داشته باشید. توجه کنید درصورتی‌که ملک خریداری شده به ارزش 500 هزار یورو باشد با دریافت گلدن ویزای اسپانیا بدون نیاز به شرایط خاصی پس از 5 سال، اقامت دائم و بعد از 10 سال، پاسپورت و تابعیت اسپانیا شامل شما خواهد شد.

سرمایه گذاری در اسپانیا از طریق تمکن مالی یا خود حمایتی

از دیگر روش‌های ارائه شده توسط اسپانیا، سرمایه‌گذاری در اسپانیا از طریق تمکن مالی یا خود حمایتی است. همان‌طور که از نامش مشخص است، در این روش باید نشان دهید که شما، بدون حمایت دولت اسپانیا و بدون نیاز به درآمد یا استخدام توسط کارفرماهای دیگر تمکن مالی کافی برای امرار معاش خود را دارد. شرایط این نوع سرمایه‌گذاری هم این‌گونه است که مبلغ 30 هزار یورو برای متقاضی اصلی، مبلغ 8 هزار یورو برای همسر و 7 هزار یورو برای هر یک از فرزندان زیر 18 سال نیاز است تا اقامت 1 ساله کسب شود؛ بعد از 1 سال با نشان‌دادن همان مبلغ در حساب همه افراد گفته شده، اقامت برای 2 سال تمدید می‌شود که برای 2 بار می‌توانید این کار را انجام دهید. بعد از گذشت 5 سال و با رعایت این قوانین می‌توانید اقامت دائم اسپانیا را کسب کنید.

سرمایه گذاری در اسپانیا از طریق ثبت شرکت

روش دیگر سرمایه‌گذاری برای مهاجرت و دست‌یابی به اقامت اسپانیا، سرمایه گذاری در اسپانیا از طریق ثبت شرکت است. روش ثبت شرکت در اسپانیا نسبت به روش‌های گفته شده، سرمایه کم‌تری نیاز دارد از طرفی با راه‌اندازی کسب‌وکار در این کشور، درآمد و سود هم خواهید داشت.

برای ثبت شرکت در اسپانیا بر اساس نوع شرکتی که قصد دارید راه‌اندازی کنید سرمایه متفاوتی نیاز دارید. این شرکت‌ها عبارت‌اند از:

شرکت مالکیت فردی: برای این شرکت‌ها نیاز به سرمایه اولیه ندارید، اما باید در برابر تعهدات خود و بدهی‌های شرکت مسئول باشید.

شرکت با مسئولیت محدود یا SRL: برای ثبت این شرکت‌ها به 5 نفر با حداقل سرمایه 3 هزار یورو نیاز است. اگر میزان سرمایه افزایش یابد تعداد نفرات هم می‌تواند افزایش یابد. افراد در این شرکت‌ها بر اساس سهم خود مسئول هستند.

شرکت با مشارکت محدود ساده و مشارکت سهام: برای ثبت این شرکت‌ها نیاز به سرمایه اولیه‌ای ندارید. شرکت مشارکت محدود یک شرکت شخصی است که توسط شرکا اداره می‌شود و شرکت با مشارکت سهام مجموعه‌ای از سهام‌داران هستند که هر سهام‌دار به‌اندازه سهم خود مسئولیت دارد.

شرکت مشارکت عمومی: در این نوع شرکت‌ها یک شخص، صاحب شرکت است و توسط شرکا اداره می‌شود. نیاز به 2 شریک دارد که سرمایه اولیه‌ای نمی‌خواهد؛ اما در صورت بدهی شرکت همه شرکا مسئول هستند.

شرکت سهامی عام SA: این نوع شرکت‌ها برای شرکت‌های بزرگ و بین‌المللی است که برای راه‌اندازی آن 60 هزار یورو نیاز که می‌توانید یک‌جا و یا در مدت 1 سال به حساب شرکت منتقل کنید. تصمیمات این شرکت با اکثریت اعضا گرفته می‌شود و سهام‌داران مسئولیتی در قبال بدهی شرکت ندارند.

اهمیت دریافت مشاوره از مؤسسه پارسیس

باتوجه‌به مطالب گفته شده دانستیم که راه‌های مختلفی برای سرمایه‌گذاری و کسب اقامت کشور اسپانیا وجود دارد. برای اینکه بتوانید راه مطمئن و بهتری را نسبت به شرایط اقتصادی خود انتخاب کنید، پیشنهاد می‌کنیم از مشاورین پارسیس کمک بگیرید. مؤسسه پارسیس با سال‌ها تجربه موفق در زمینه مهاجرت و اقامت کشور اسپانیا، شما را در رسیدن سریع و بدون مشکل به مقصد راهنمایی می‌کند.

ابراز نگرانی رئیس بانک مرکزی اسپانیا از ادغام بازارهای سنتی با رمزارزها

رئیس بانک مرکزی اسپانیا در مورد خطرات ناشی از ادغام شدن بازارهای رو به رشد رمزارزها با موسسات مالی سنتی هشدار داده است. پابلو هرناندز در پایان یک رویداد توضیح داد که به دلیل تعداد زیادی ابزار معاملاتی که در آخرین مرحله بازار صعودی راه‌اندازی شده‌اند، ارتباط متقابل بین این بازارهای غیرقابل تنظیم و موسسات سنتی افزایش یافته است که شامل ETF آتی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری است.

از این نظر، هرناندز همچنین اظهار داشت که «برخی از شرکت‌های خصوصی بزرگ علاقه خود را به استفاده از دارایی‌های رمزنگاری برای مدیریت پول نقد اعلام کردند.» این امر رئیس بانک مرکزی اسپانیا را وادار کرد تا هشدارهایی را در مورد بی ثباتی که ممکن است این ورود متغیرهای کریپتو در اسپانیا ایجاد کند، افزایش دهد.

رشد بازار و خطرات آن

رشد بازار کریپتوکارنسی در اسپانیا به صورت تصاعدی بوده است، به طوری که برخی تخمین ها به آن اندازه بیش از 60 میلیارد یورو (64 میلیارد دلار) در تراکنش های مرتبط با رمزنگاری می دهند. رئیس بانک مرکزی اسپانیا نیز به این موضوع اشاره کرد و اظهار داشت که آنها «نباید این واقعیت را نادیده بگیرند که این بازار در حال حاضر بزرگتر از بازار وام‌های مسکن در آستانه بحران مالی جهانی است».

علاوه بر این، هرناندز توضیح داد که حجم معاملات برخی از مهم‌ترین دارایی‌ها، مانند بیت کوین، اتریوم و تتر، در حال حاضر نزدیک به حجم معاملاتی است که توسط بورس نیویورک در طول برخی جلسات معامله می‌شود. این امر و نوسانات نسبی برخی از دارایی‌های کریپتو، وی را به این باور رسانده است که این بازارها باید به زودی تنظیم شوند.

هرناندز توضیح داد که:

«ما در هیئت ثبات مالی (FSB) اخیراً تأکید کرده‌ایم که اگر به درستی تنظیم و نظارت نشود، این بازارها می‌توانند به سرعت تاثیرات مخربی ایجاد کنند.»

این اولین بار نیست که بانک مرکزی اسپانیا در مورد خطرات مرتبط با کریپتو در بازارهای سنتی هشدار می دهد. در گزارشی که در ماه آوریل (فرودین) منتشر شد، این موسسه همچنین گزارش داد که چگونه ارتباط بین بازارهای رمزنگاری و سنتی و افزایش استیبل کوین‌ها ممکن است خطرات متعددی را برای ثبات اقتصادی به همراه داشته باشد.

این مطلب صرفاً ترجمه از منبع ذکر شده بوده و مسئولیت آن با آکادمی هلاکوئی نمی‌باشد.