انواع شاخص ها در بورس

آشنایی با انواع شاخص‌های بازار سرمایه

در معاملات بورس اوراق بهادار قیمت سهام به عنوان متغیر اصلی تعریف شده و بر اساس آن انواع شاخص‌ها تعریف می‌شود.

به گزارش سرویس بورس مشرق، سهامداران بازار سرمایه همچون سایر سرمایه گذاران پیش از سرمایه گذاری باید مجموعه ای از آموزش ها را فرا بگیرند. این روزها فعالیت در بورس بیش از هر زمان دیگری به دغدغه گروهی از افراد تبدیل شده است، به همین دلیل قصد داریم شما را با یکی از مفاهیم بازار سرمایه آشنا کنیم.

کف بازار بورس کجاست؟

در معاملات بورس اوراق بهادار دارایی اصلی مورد مبادله قرار می گیرد بنابراین قیمت سهام به عنوان متغیر اصلی تعریف شده و بر اساس انواع شاخص های بورس تعریف می شود. با توجه به این توضیحات به تبیین انواع شاخص های بورس اوراق بهادار تهران مورد استفاده قرار گرفته می‌پردازیم.

در بورس تهران، ۸ شاخص مهم وجود دارد که از جایگاه تحلیلی بالایی نزد سرمایه‌گذاران برخوردار هستند. شاخص کل قیمت، شاخص قیمت و بازده نقدی، شاخص بازده نقدی، شاخص صنعت و شاخص مالی، شاخص سهام آزاد شناور، شاخص بازار اول و بازار دوم، شاخص ۵۰ شرکت برتر و شاخص ۳۰ شرکت بزرگ از جمله مهم‌ترین شاخص‌های مهم در بازار بورس تهران هستند.

در ادامه به تشریح این شاخص‌ها می‌پردازیم.

شاخص کل قیمت چیست؟

شاخص کل قیمت نشان‌دهنده سطح عمومی قیمت تمام سهام موجود در بازار بورس است.از آنجایی که شاخص یک عدد است و واحد اندازه‌گیری خاصی برای آن تعریف نشده است به منظور اینکه قابلیت تفسیر و تحلیل پیدا کند به این صورت عمل می‌شود. یک سال مشخص را به عنوان سال پایه تعریف می‌کنند و تمامی ارقام شرکت‌ها در آن سال را به عنوان ارقام مبنا در سال پایه تعریف می‌کنند. پس از آن تغییرات قیمتی سهام در سال‌های بعد را نسبت به آن سال می‌سنجند و از این طریق رشد یا نزول شاخص اتفاق می‌افتد.

نکاتی مهم در رابطه با شاخص کل قیمت:

در این شاخص زمانی که شرکت‌ها از محل آورده نقدی و مطالبات سهامداران افزایش سرمایه می‌دهد و یا تعداد شرکت‌ها کم و یا زیاد می‌شوند تعدیل می‌ شود که به دلیل پیچیدگی محاسبات از تشریح شیوه آن خودداری می کنند.

زمانی که یک سهم به دلایل مختلفی مانند شفاف‌سازی؛ برگزاری مجمع عمومی عادی و یا به طور فوق‌العاده بسته می‌شود قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی به عنوان مبنای قیمتی آن سهم در شاخص منظور می شود.

از آنجایی که شاخص کل از تعداد سهام شرکت‌های مختلف اثر می‌پذیرد و بنابراین شرکت‌های بزرگ‌تر موجب تغییرات بزرگ‌تر شاخص بورس می‌ شوند نباید به طور صرف تغییرات این شاخص را مبنا قرار داد و برای تحلیل و ارزیابی وضعیت کلی بازار باید از سایر شاخص‌ها نیز کمک گرفت. یکی از اتفاقات رایج در بازار این هست که کلیت بازار نزولی است اما چون سه تا ۵ سهم بزرگ بازار صعود سنگین داشته‌اند شاخص کل رشد قابل‌توجهی را ثبت می‌کند.

سازمان بورس و اوراق بهادار سهام پذیرش شده در بازار بورس را بر اساس میزان نقدشوندگی، درصد شناوری سهام، وضعیت سودآوری، تعداد سهام و … در دو بازار اول و دوم تقسیم‌بندی می‌کند. شاخص قیمت کل برای سهام پذیرفته‌شده در هر کدام از این بازارها به تفکیک محاسبه می شود وبه آن شاخص بازار اول و بازار دوم یاد می گویند.

شاخص کل هم‌وزن:

شیوه محاسبه شاخص کل هم‌وزن مشابه شاخص قیمت کل است با این تفاوت که از تعداد سهام شرکت در محاسبه شاخص استفاده می‌شود. در واقع در این شاخص فارغ از اینکه شرکت‌ها چه اندازه‌ای دارند اثر یکسانی را خواهند داشت در حالی که در شاخص قیمت کل تعداد سهام یک شرکت به عنوان وزن قیمت‌ها اثر بااهمیتی در محاسبات دارد.

سهم الف: ۱۰۰۰ ریال

سهم ب: ۳۰۰۰ ریال

سهم پ: ۲۰۰۰ ریال

شاخص هم‌وزن در سال ۱۳۶۹:

((۱۰۰۰ + ۳۰۰۰ + ۲۰۰۰) / (۱۰۰۰ + ۳۰۰۰ + ۲۰۰۰)) * ۱۰۰ = ۱۰۰

سهم الف: ۲۰۰۰ ریال

سهم ب: ۲۷۵۰ ریال

سهم پ: ۲۵۰۰ ریال

شاخص هم‌وزن در سال ۱۳۷۰ برابر خواهد بود:

((۲۰۰۰ + ۲۷۵۰ + ۲۵۰۰) / (۱۰۰۰ + ۳۰۰۰ + ۲۰۰۰)) * ۱۰۰ = ۱۲۱

همان‌طور که مشاهده می‌کنید که شاخص هم‌وزن رشد قابل‌توجه‌تری را نسبت به شاخص کل قیمت در حالت عادی نشان می‌دهد.

تفاسیر مهم هم‌زمان از شاخص کل قیمت و شاخص کل هم‌وزن:

در بازار بورس تفاسیر هم‌زمان شاخص قیمت کل و شاخص هم‌وزن بسیار رایج است.

زمانی که شاخص کل صعودی است اما شاخص هم‌وزن نزولی است به این معنی است که اغلب سهام بازار نزول داشته‌اند در حالی که شاخص کل به دلیل رشد چند سهم مهم شاخص ساز مثبت شده است.

زمانی که شاخص کل نزولی است و شاخص هم‌وزن صعودی است به این معنی است که سهام شاخص ساز و بزرگ بازار به دلایل مختلف نزولی انواع شاخص ها در بورس بوده و در نتیجه شاخص کل کاهش پیدا کرده است اما عموم سهام بازار افزایش قیمت را تجربه کرده‌اند. اگر این حالت طی دو الی ۴ روز کاری اتفاق بیفتد به این معنی خواهد بود که سرمایه‌گذاران برای کسب سود بایستی به سمت سهام کوچک و متوسط متمایل شوند.

اگر هر دو شاخص باهم نزول کنند: در این حالت عموم بازار با کاهش قیمت روبه‌رو شده است و اگر این موضوع برای چندین روز متوالی اتفاق بیفتد بستگی به شرایط حاکم بر بازار ممکن است که بازار به سمت رکود پیش می‌رود.

اگر هر دو شاخص صعود کنند: در این حالت عموم سهام بازار بورس صعودی می‌شوند و رخداد این حالت در طی چند روز می‌تواند حکم به صعودی بودن بازار طی روزها یا ماه‌های آتی را بدهد.

شاخص قیمت و بازده نقدی چیست؟

شاخص قیمت و بازده نقدی بیانگر بازدهی کل بورس اوراق بهادار تهران است. سود حاصل از سرمایه‌گذاری در بازار بورس از دو محل است:

سود نقدی مصوب مجامع

سود ناشی از افزایش قیمت سهام. شاخص اخیر هر دو مورد را در خود دارد و هر دو را نمایش می‌دهد. این شاخص به شاخص TEDPIX معروف است و فرمول محاسبه آن مشابه شاخص قیمت است با این تفاوت که در مخرج کسر علاوه بر قیمت در سال ۱۳۶۹ سود نقدی پرداختی در آن سال نیز منظور می‌شود.

شاخص بازده نقدی چیست؟

این شاخص تنها بازدهی ناشی از سود مصوب مجامع را که به سود نقدی معروف است محاسبه می کند و از این دریچه بازدهی ناشی از تمام سودهای پرداختی توسط شرکت‌های بورسی را محاسبه می کند. نکته مهم آنکه وقتی این شاخص نزول کند به این معنی است که در مجامع سود کمتری پرداخت می شود و در این حالات نباید خیلی به انتظار کسب سود نقدی سنگین باشیم و انتظارات و یا سبک معامله‌گری خود را اصلاح کنیم.

شاخص صنعت و شاخص مالی:

پیش از اینکه بخواهیم در رابطه با این دو شاخص مطالبی را خدمت شما بیان کنیم لازم است تا به این نکته اشاره‌کنیم که شرکت‌ها را بر اساس ماهیت فعالیتشان می‌توان تقسیم‌بندی کرد. شرکت‌های تولیدی و خدماتی دو دسته اصلی شرکت‌های بورسی را شامل می‌شوند. بیش از ۶۰ درصد شرکت‌های فعال در بورس را شرکت‌های تولیدی تشکیل می‌دهند.

همچنین مشاوره مالی و شرکت‌های تأمین سرمایه جزء خدمات مالی محسوب می‌شوند. شرکت‌های حاضر در دسته اول را در زمره شاخص صنعت و شرکت‌های حاضر در حوزه دوم را در شاخص مالی تقسیم‌بندی می‌کنند. برای مثال شرکت پتروشیمی زاگرس و پتروشیمی فن‌آوران که به تولید متانول اشتغال دارند در شاخص صنعت و شرکت تأمین سرمایه نوین و تأمین سرمایه لوتوس پارسیان در شاخص مالی تقسیم‌بندی می شود.

شیوه محاسبه هر دو شاخص بر اساس میانگین موزون شرکت‌های فعال در آن شاخص هستند، در واقع مشابه شاخص کل قیمت محاسبه می‌کنند و تفاوت آن‌ها با شاخص مزبور در تعداد شرکت‌های حاضر در آن صنعت است.انواع شاخص ها در بورس

شاخص سهام آزاد شناور(TEFIX) :

برخی از شرکت‌های حقوقی مالکیت اصلی و عمده شرکت‌های سهامی را بر عهده دارند. زمانی که یک شرکت یا شخص حقوقی یا حقیقی درصد بالایی از سهام یک شرکت را در اختیار داشته باشد به عنوان سهامدار اصلی آن شرکت شناخته می‌شود و سهام تحت مالکیت آن‌ها معمولاً جزو سهامی به حساب نمی‌آید که به صورت فعال در بازار معامله شود.

شناوری سهام به درصدی از سهام یک شرکت اشاره دارد که نزد سرمایه‌گذاران خرد (غالبا حقیقی) قرار دارد و قابلیت فروش مجدد در آینده نزدیک را دارد و خرید سهام با هدف نگهداری و یا افزایش کنترل و نفوذ در شرکت خریداری نمی شود.

درصد شناوری یک سهم در سایت بورس اوراق بهادار نمایش داده می‌شود. شاخص سهام آزاد شناور، تغییرات آن انواع شاخص ها در بورس بخش از سهام یک شرکت را محاسبه می‌کند که توسط سرمایه‌گذاران خرد مورد معامله قرار می‌گیرد، شیوه محاسبه مشابه شاخص کل قیمت است و تفاوت با آن شاخص در تعداد سهامی است که به عنوان ضریب قیمت لحاظ می‌شود.

برای مثال در شاخص کل قیمت صد درصد سهام فولاد مبارکه یعنی ۱۳۰ میلیارد سهم به عنوان ضریب قیمت فولاد مبارکه لحاظ می شود در حالی که در شاخص سهام آزاد شناور تنها ۲۵ درصد سهام این شرکت یعنی ۳۲٫۵ میلیارد سهم آن به عنوان ضریب قیمت لحاظ می‌شود. یکی از نکات تفسیری حائز اهمیت این هست که هرچه درصد شناوری سهام پذیرفته شده در بازار بورس بیشتر باشد نتیجه این شاخص به تغییرات شاخص کل قیمت نزدیک‌تر خواهد بود و هر چه درصد شناوری پایین‌تر باشد به نظر می‌رسد که نتیجه حاصل از شاخص سهام شناور آزاد واقعی‌تر باشد.

شاخص ۵۰ شرکت برتر:

سازمان بورس اوراق بهادار هر سه ماه یک‌بار فهرست ۵۰ شرکت برتر بورس را که بالاترین درجه نقد شوندگی را دارند ارائه می کند. شاخص ۵۰ شرکت برتر میانگین وزنی این ۵۰ شرکت را مشخص می کند، بنابراین شیوه محاسبه این شاخص مشابه شاخص کل قیمت است با این تفاوت که تعداد شرکت‌های لحاظ شده در این شاخص تنها ۵۰ شرکت است در حالی که در شاخص کل بیش انواع شاخص ها در بورس از ۱۰۰ شرکت در آن لحاظ می شوند.

شاخص ۳۰ شرکت بزرگ‌تر:

بزرگی شرکت‌ها در سایت سازمان بورس بر اساس ارزش روز یک شرکت محاسبه می‌شود. برای محاسبه ارزش روز سهام یک شرکت از رابطه زیر کمک گرفته می‌شود:

قیمت پایانی سهام × تعداد کل سهام شرکت = ارزش روز یک شرکت

۳۰ شرکت بزرگ‌تر شامل شرکت‌هایی می‌شود که در صدر ۳۰ شرکت بزرگ بورس قرار بگیرند و شاخص سی شرکت بزرگ‌تر میانگین وزنی این ۳۰ شرکت را برآورد می‌نماید و شیوه محاسبه آن مشابه شاخص انواع شاخص ها در بورس کل قیمت است. معمولاً در دوران رکود بازار و زمانی که شاخص مسیر مشخصی ندارد با انجام معاملات بلوکی در سهامی که جزو ۳۰ شرکت بزرگ‌تر هستند رقم شاخص را تغییر بااهمیتی می‌دهند.

شاخص بورس

حتما در برنامه های خبری و یا در روزنامه ها درباره تغییرات شاخص بورس اوراق بهادار شنیده اید. اینکه شاخص بورس چند واحد رشد داشته و یا با افت مواجه شده است. شاخص ها ابزاری برای بررسی تغییرات هستند که در ارزیابی های اقتصادی یا اندازه گیری و تحلیل یک بازار قابل استفاده میباشند. شاخص […]

بازار امروز با فشار فروش آغاز شد و بعد از صف فروش نمادهای خودرو و خساپا، فشار عرضه ها در کلیت بازار شدت گرفت و حتی نمادهای بزرگ بانکی مثل وتجارت، وبملت و وبصادر را نیز تا نزدیکی صف فروش رساند. در این مقاله تحلیلی به بررسی مهمترین تحرکات در بازار سرمایه می پردازیم.

حتما در برنامه های خبری و یا در روزنامه ها درباره تغییرات شاخص بورس اوراق بهادار شنیده اید. اینکه شاخص بورس چند واحد رشد داشته و یا با افت مواجه شده است. با مطالعه این مقاله درباره شاخص بورس، انواع شاخص و تحلیل آن صحبت می‌کنیم. شاخص ها ابزاری برای بررسی تغییرات هستند که در […]

بازار سهام ایران بعد از شروع رالی صعودی از بهمن‌ماه سال گذشته، نهایتا تا اواخر انواع شاخص ها در بورس اردیبهشت‌1401 توانست قله‌ی یک میلیون و ششصد هزار واحد را لااقل برای دو روز لمس کند. طی یک‌ هفته‌ی اخیر، بورس ایران وارد فاز اصلاحی شده است. در ادامه به برخی از عواملی که می‌تواند موجب شدت و ضعف این اصلاح قیمت شود، پرداخته خواهد شد. در این مقاله تحلیلی به بررسی مهمترین عوامل نزولی شدن بازار سهام می‌پردازیم.

در محاسبات شاخص هم وزن، اندازه همه شرکت ها یکسان در نظر گرفته می شود و تاثیر قیمتی شرکت های کوچک و بزرگ بر روی این انواع شاخص ها در بورس شاخص یکسان است. در این تحلیل برای بررسی روند بازار از شاخص هم وزن استفاده شده است. این شاخص از مرداد ماه سال 99 در یک کانال نزولی قرار […]

شاخص کل که بهمن ماه سال گذشته به کف 1 میلیون و 200 هزار واحد رسید، توانست از این محدوده بیش از 30 درصد رشد داشته باشد و امروز هم محدوده مقاومتی 1 میلیون و 600 هزار واحد را شکست. با نزدیک شدن به اواخر بازار امروز شاهد افزایش عرضه ها بودیم اما مطابق چارت، […]

گزارش تحلیل تکنیکال و بنیادی بازار بورس در اپلیکیشن سیگنال در طی معاملات امروز شاخص کل تقریبا بدون تغییر و شاخص هم وزن با 0.5% رشد به کار خود پایان دادند.برتری شاخص هم وزن به نسبت شاخص کل کاملا مشهود بود و اکثر تقاضا در گروه های کوچک تر به ویژه گروه زراعت و گروه […]

با دیده‌بان سیگنال، بازار بورس را رصد کنید! روند متعادل معاملات در بازار کماکان ادامه دارد و نقدینگی در صنایع مختلف در حال گردش است. به طور واضح می‌توان حس کرد که نه خریدار مصمم به خرید است و نه فروشنده قاطعانه اقدام به فروش می‌کند. این رفتارها بیشتر در زمان‌هایی رایج هستند که بازار […]

معرفی انواع شاخص های بورس

معرفی انواع شاخص های بورس | اگر کم و بیش پیگیر اخبار بورس باشید به احتمال زیاد اصطلاح «شاخص بورس» و اخباری مانند: «شاخص بورس با ۵۰۰ واحد رشد به ۷۵۰۰۰ واحد رسید» را بارها شنیده‌اید. شاید این سوال برای شما هم پیش آمده باشد که این شاخص چیست و نوسانات عدد این شاخص چه انواع شاخص ها در بورس معنایی دارند؟ در […]

معرفی انواع شاخص های بورس | اگر کم و بیش پیگیر اخبار بورس باشید به احتمال زیاد اصطلاح «شاخص بورس» و اخباری مانند: «شاخص بورس با ۵۰۰ واحد رشد به ۷۵۰۰۰ واحد رسید» را بارها شنیده‌اید. شاید این سوال برای شما هم پیش آمده باشد که این شاخص چیست و نوسانات عدد این شاخص چه معنایی دارند؟

در این قسمت از نتورک نیوز به زبان ساده این مفهوم را برایتان توضیح می‌دهیم.

بورس چیست؟

شاید بهتر باشد قبل از توضیح شاخص بورس، اندکی به خود بورس بپردازیم. بورس، بازاری برای مبادله بین خریدار و فروشنده است که در آن سهام شرکت‌های مختلف خرید و فروش می‌شود.

واژه «شاخص» ترجمه کلمه انگلیسی (Index) است. این واژه در مفهوم کلی به معنای نماگر یا نشانگر و بیانگر عددی است که شما با استفاده از آن می‌توانید تغییرات ایجاد شده در یک یا چند متغییر را طی یک بازه زمانی خاص، مشاهده کنید. در واقع با بررسی یک شاخص می‌توانید وضعیت و نوسانات متغیرهای مورد بررسی آن شاخص را ببینید.

شاخص بورس چیست؟

شاخص‌های بورس در واقع معیارهای مهمی هستند که با بررسی و تحلیل آن‌ها، می‌توان وضعیت گذشته و حال بورس را از جنبه‌های مختلف، ارزیابی و حتی با کمک روش‌های نموداری روند آینده بورس را پیش‌بینی کرد.
بنابراین طبیعتا با توجه به نقش بسیار مهمی که شاخص‌های بورس، در تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران ایفا می‌کنند، نوسانات شاخص‌ها نیز برای سرمایه‌گذاران بسیار حائز اهمیت است. شاخص‌های بورس، انواع مختلفی دارند که هر کدام، وضعیت بورس را از جنبه‌ خاصی نشان می‌دهد، بنابراین سرمایه‌گذاران در تحلیل شاخص‌های بورس باید به کارکرد هر شاخص توجه کافی داشته باشند.

‌شاخص کل TEDPIX

در بورس تهران ‌‌شاخص بازدهی یا همان شاخص قیمت و بازده نقدی با نام TEDPIX شناخته می‌شود. این ‌شاخص همان شاخصی است که همیشه در اخبار و رسانه‌ها از آن به عنوان ‌شاخص بورس تهران صحبت می‌شود. شاخص کل در بین فعالان بازار و سرمایه‌گذاران یکی از پرکاربردترین شاخص‌هاست. این ‌شاخص بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است، به عبارت دیگر تغییرات ‌شاخص کل بیانگر میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس است.برای درک ساده‌تر مفهوم ‌شاخص کل، فرض کنید که شما از تمام شرکت‌های بورسی متناسب با وزن آن‌ها در ‌شاخص کل بورس سهام خریداری کنید، در این صورت تغییرات شاخص کل بورس برابر با میزان بازدهی سبد سهام شما خواهد بود. در واقع ‌‌شاخص کل تغییرات قیمت سهام و سودهای سالیانه‌ای را که شرکت‌ها به شما پرداخت می‌کنند، محاسبه می‌کند.

‌شاخص کل، با عنوان شاخص قیمت و بازده نقدی نیز شناخته می‌شود. نکته‌ای که هنگام بررسی شاخص باید به آن بیشتر توجه کنیم، میزان تغییرات ‌‌شاخص کل است. مثلا اگر شاخص کل بورس در طی یک سال از عدد ۸۰هزار به ۱۲۰ هزار واحد برسد، نشان‌دهنده این است که میانگین بازدهی بورس طی یکسال اخیر برابر با ۵۰درصد بوده است. طبق فرمول محاسبه ‌شاخص کل، هر چه شرکت‌ها بزرگتر باشند و سرمایه بیشتری داشته باشند، تاثیر بیشتری بر روی شاخص کل خواهند داشت.

به‌عنوان مثال تاثیرگذاری تغییرات قیمت شرکت‌‌های بزرگی مانند صنایع پتروشيمی خليج فارس، فولاد مبارکه خیلی بیشتر از تاثیرگذاری شرکت‌های کوچکی مانند سیمان خاش یا قند هکمتان بر شاخص کل است.

شاخص کل هم‌وزن

برخی از کارشناسان و فعالان بازار سرمایه اعتقاد دارند شاخص کل معیار مناسبی برای ارزیابی شرکت‌های بورسی و نشان دهنده برآیند عمومی تغییرات بازار سهام نیست. به‌دلیل اینکه تاثیرگذاری شرکت‌ها با سرمایه بزرگتر بر روند ‌شاخص کل بیشتر است، به‌طوری‌که در مواقعی شاهد آن هستیم که اکثر بازار سهام در وضعیت کاهشی قرار دارند، اما با افزایش قیمت سهام چند شرکت بزرگ، شاخص کل مثبت می‌شود.

در شاخص کل هم‌وزن شرکت‌های پذیرفته شده در بورس با وزنی برابر در محاسبه ‌شاخص کل سهیم هستند و نوسانات مثبت و منفی شرکت‌های کوچک، به اندازه نوسان مثبت و منفی شرکت‌های بزرگ در این ‌شاخص تاثیرگذار است.

‌شاخص قیمت TEPIX

شاخص قیمت نیز یکی از اصلی‌ترین شاخص‌های بورس است. این ‌شاخص بیانگر روند عمومی تغییر قیمت سهام همه شرکت‌های پذیرفته در بورس اوراق بهادار است و برخلاف ‌شاخص کل، سود تقسیمی شرکت‌ها در این شاخص لحاظ نمی‌شود. مثلا اگر شاخص قیمت بورس در مدت یکسال ۲۰ درصد رشد داشته باشد، به این معنی است که سطح عمومی قیمت‌ها در بورس نسبت به یکسال گذشته به طور متوسط ۲۰درصد رشد داشته است. تفاوت عمده این شاخص با ‌شاخص کل این است که در ‌شاخص قیمت، فقط قیمت سهام شرکت‌های بورسی در فرمول شاخص مورد محاسبه قرار می‌گیرد، در صورتی که در شاخص کل علاوه بر قیمت، سود پرداختی سالیانه شرکت‌ها هم در محاسبه شاخص لحاظ می‌شود. در این ‌شاخص نیز مثل ‌شاخص کل، وزن شرکت‌ها در تاثیر آن‌ها بر شاخص قیمت اهمیت دارد، یعنی هرچه شرکت بزرگتر باشد، تاثیر آن بر شاخص قیمت نیز بیشتر است.

شاخص قیمت هم‌وزن

در شاخص قیمت هم وزن، شرکت‌های پذیرفته شده در بورس با وزنی برابر در محاسبه ‌‌شاخص قیمت سهیم هستند و نوسانات مثبت و منفی شرکت‌های کوچک، به اندازه نوسان مثبت و منفی شرکت‌های بزرگ در این ‌شاخص تاثیرگذار است.

‌شاخص سهام آزاد شناور TEFIX

پیش از آنکه درباره «‌‌شاخص سهام آزاد شناور» توضیح دهیم، لازم است مفهوم «سهام شناور آزاد» را مرور کنیم. سهام شناور آزاد(Free float) بخشی از سهام یک شرکت سهامی اطلاق می‌شود که دارندگان آن آماده عرضه و فروش آن بخش از سهام هستند و انتظار می‌رود در آینده‌ای نزدیک قابل معامله باشد. مالکان سهام شناور آزاد قصد ندارند با حفظ آن در مدیریت شرکت مشارکت کنند. برای محاسبه سهام شناور آزاد باید ترکیب سهامداران، بررسی و سهامداران راهبردی را مشخص کرد. سهامدار راهبردی، سهامدارانی هستند که در کوتاه مدت، قصد واگذاری سهام خود را نداشته و معمولاً می‌خواهند برای اعمال مدیریت خود، این سهام را حفظ کنند. به عنوان مثال سهام شناور آزاد شرکت‌های مخابرات ایران و فولاد مبارکه به ترتیب برابر با پنج درصد و ۲۴درصد است.

با توجه به مفهوم «سهام شناور آزاد» می‌خواهیم درباره «شاخص سهام شناور آزاد» نیز توضیح دهیم. محاسبه شاخص سهام شناور آزاد، مشابه ‌شاخص کل است، با این تفاوت که در وزن‌دهی شرکت‌های موجود در سبد ‌شاخص، انواع شاخص ها در بورس به جای استفاده‌ از کل سهام منتشر شده، تنها از سهام شناور آزاد شرکت‌ها استفاده‌ می‌شود و هدف اصلی استفاده‌ از سهام شناور آزاد در محاسبه شاخص‌ها، در واقع پیگیری رفتار قسمتی از بازار است که از قدرت نقدشوندگی بیشتری برخوردار هستند.

سایر شاخص‌های بورس

در بورس اوراق بهادار تهران، شاخص‌های دیگری نظیر شاخص قیمت مالی، ‌شاخص قیمت صنعت، ‌شاخص قیمت به تفکیک هر صنعت و ‌شاخص قیمت ۵۰ شرکت فعال‌تر وجود دارد. هر یک از این شاخص‌ها در واقع یک زیر شاخص از کل بازار سرمایه است. به عنوان مثال تغییرات ‌شاخص صنعت بیانگر میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در شرکت‌های تولیدی است و تغییرات ‌شاخص مالی نیز بیانگر میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در گروه خدمات مالی و سرمایه‌گذاری است.

محسن تقی نژاد- مدرس و تحلیلگر بازارهای مالی

۲ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «انواع شاخص های بورس» ثبت شده است

اصطلاحات tsetmc – هر آن چه در سایت بورس می بینید | بلاگ صدتحلیل

مقاله ی منتشر شده از بنده در مورد انواع شاخص های بازار بورس را میتوانید از بلاگ صدتحلیل مطالعه کنید: کلیک کنید

مطالب مرتبط درباره اصطلاحات tsetmc :

اصطلاحات رایج در بورس (شماره 1) کلیک کنید

اصطلاحات رایج در بورس (شماره 2) کلیک کنید

اصطلاحات رایج در بورس (شماره 3) کلیک کنید

شاخص بورس چیست

در این مقاله می آموزیم:

ü شاخص چیست و انواع شاخص ها در بورس کدامند؟

ü کدام یک از شاخص ها از اهمیت بیشتری برخوردار می باشد؟

کلمه شاخص در کل به معنای نمودار یا نشان دهنده می باشد ( INDEX )

محاسبه شاخص برای هر شرکت ، صنعت و . امکان پذیر است و می‌توان آن را محاسبه نمود.

نحوه محاسبه شاخص

برای محاسبه شاخص یک گروه ( صنعت یا . ) به 3 فاکتور مهم نیازمندیم:

· پارامتر مورد نظر ( در بورس معمولا قیمت)

· تاریخ مبدا

· عدد مبنا

برای محاسبه شاخص یک سال را به عنوان سال مبنا فرض کرده و پس از تقسیم ارزش جاری بر ارزش مبنا آن را در عدد 100 ضرب می کنیم . عدد بدست آمده شاخص آن گروه یا دسته مورد نظر است.

عدد به دست آمده به چه معناست؟

فرض کنید امروز در تاریخ 29/5/1395 شاخص بورس عدد 78567 را نشان می دهد و به تاریخ مبنا ( که در بورس سال 1369 می باشد) به عدد مبنا (غالبا 100 می باشد) تقسیم میکنیم.

شاخص های رایج در بازار بورس

با مراجعه به صفحه اول سایت www.tsetmc.com شاخص های منتخب را می‏توانید مشاهده کنید.

با کلیک بر روی شاخص های منتخب می توانید سایر شاخص های تعریف شده را نیز مشاهده کنید.

در اینجا به معرفی چند شاخص مهم و رایج در بازار بورس می پردازیم:

· شاخص کل

· شاخص قیمت

· شاخص صنعت

· شاخص بازار اول

· شاخص بازار دوم

این شاخص بیانگر روند عمومی قیمت سهام همه شرکت‌های پذیرفته در بورس اوراق بهاداراست

طبق فرمول طراحی شده تغییر قیمت شرکت‌های انواع شاخص ها در بورس بزرگتر که در عین حال سرمایه‌ بیشتری نیز دارند بر نوسان شاخص تاثیر بیشتری می‌گذارند.

در اخبار ها و روزنامه و رسانه ها اکثرا این شاخص را به عنوان صعود یا نزول بازار بورس معرفی می‏کنند.

برای مشاهده کامل این مقاله و دانلود کامل پی دی اف به ادامه مطلب مراجعه کنید

بورس به رهبری فلزی‌ها رشد کرد

امروز گروه فلزات اساسی توانست بازده خوبی را به نوسان‌گیران بازار سهام بدهد. در کنار این گروه، نفتی‌ها نیز با رشد بیش از سه درصد در قیمت پایانی مواجه شدند.

به‌ گزارش ‌ایسنا، امروز نیز معامله‌گران سهام شاهد رشد مستمر قیمت اکثر سهام در بورس اوراق بهادار تهران بودند. در صدر این رشد می‌توان به شرکت‌هایی در گروه فلزات ارزشی و تعدادی از پالایشی‌ها و پتروشیمی ها اشاره کرد.

رشد امروز قیمت‌ها سبب شد شاخص کل بیش از۳۱۶۶ واحد رشد کند و کانال ۱۶۶ هزار و ۳۰۴ واحدی را برای بار دیگر باز پس گیرد. شاخص کل هم وزن نیز با ۲۹۳ واحد رشد تا رقم ۲۷ هزار و ۱۷۶ واحدی رشد کرده است.

در ‌عین ‌حال شاخص آزاد و شناور هم جهت با شاخص کل هم وزن و شاخص کل بازده نقدی و قیمتی ۳۹۱۰ واحد افزایش یافت و تا رقم ۱۷۸ هزار و ۸۶ واحدی رشد کرد. در ‌عین ‌حال شاخص بازار اول و دوم هر یک به ترتیب ۲۱۷۶ و ۴۴۵۲ واحد رشد کرده‌اند.

امروز نمادهای در گروه‌های فلزات اساسی و گروه‌های فرآورده‌های نفتی لیدر بازار شده‌اند و توانستند جهش بزرگی به شاخص های بازار سرمایه بدهند. از جمله این نمادها می‌توان به فولاد مبارکه اصفهان، ملی صنایع مس ایران و سرمایه‌گذاری نفت، گاز و پتروشیمی تامین اشاره کرد. حرکت نمادها به ترتیب ۳۹۶، ۳۰۱ و ۲۳۷ واحد تاثیر مثبت روی شاخص بازار داشتند.

در طرف دیگر نمادها در گروه محصولات شیمیایی و مخابرات به کاهش شاخص‌های بازار دامن زدند. از جمله این نمادها می‌توان به پتروشیمی جم، مخابرات ایران و شرکت ارتباطات سیار ایران اشاره کرد. حرکت نمادها به ترتیب ۱۵۶، ۲۲ و ۲۱ واحد تاثیر کاهنده روی شاخص بازار داشتند.

در سومین روز معاملاتی بورس و فرابورس ایران در گروه فرآورده‌های نفتی کک و سوخت هسته‌ای تقاضاها بیشتر شد؛ به طوری که در برخی از نمادها شاهد صف خرید بودیم. به عنوان نمونه می‌توان به نماد شرکت نفت بهران اشاره کرد که ۱۰۰ درصد خریداران آن حقیقی بودند و با صف خرید با حجم ۴۹ هزار و ۳۸۱ سهم مواجه شد.

در گروه محصولات شیمیایی نیز علی‌رغم چند نمادی که به کاهش شاخص کل دامن زده‌اند، بیشتر سهم‌ها با افزایش قیمت روبرو شدند. در این گروه ۱۰۸ میلیون سهم به ارزش بیش از ۴۷ میلیارد تومان معامله شد.

بانکی‌ها نیز امروز شاهد رشد قیمت‌ها بوده‌اند. عمده سهم‌های این گروه با حدود ۲.۵ درصد رشد مواجه شدند. همچنین برخی از نمادها همچون بانک خاورمیانه با صف خرید روبرو شد.

اما نمادهای گروه خودرو و ساخت قطعات اکثرا با حدود یک و نیم درصد نوسان رو به بالا یا پایین در قیمت سهم‌شان مواجه شدند. ولی گروه فلزات اساسی امروز توانست سود خوبی را به نوسان‌گیران بازار سهام بدهد. در این گروه اکثر سهم‌ها با بیش از چهار درصد رشد قیمت مواجه شد.

ارزش معاملات بورس تهران امروز به رقم ۳۸۱ میلیارد تومان رسید که این رقم ناشی از دست به دست شدن ۱.۳ میلیارد سهم در بیش از ۱۲۰ نوبت داد و ستد بود.

آیفکس نیز امروز حدود ۵۰ واحد رشد کرد و تا رقم ۱۸۲۴ واحدی بالا رفت. ارزش معاملات این بازار به ۶۴۵ میلیارد تومان رسید و حجم معاملات رقم ۷۴۸ میلیون سهم و اوراق مالی را تجربه کرد. تعداد معاملات فرابورس ایران به رقم ۱۰۴ هزار و ۶۴۶ نوبت رسید.