شاخص بورس چیست؟

شاخص های سهام یکی از مهم ترین معیارهای سنجش عملکرد بورس هستند و به آن « دماسنج وضعیت اقتصادی کشورها » می گویند.

شاخص بورس چیست؟

شاخص، در مفهوم کلی، معیاری است که براساس آن می‌توان چیـزی را تشخیص داد.

در بورس هم، شاخص‌ها، در واقع معیارهای مهمی هستند که با بررسی و تحلیل آنها، می‌توان وضعیت گذشته و حال بورس را ارزیابی و حتی احتمالات را در روند آینده بورس بررسی کرد. بنابراین، طبیعتا باتوجه به نقش بسیار مهمی که شاخص بازار و شاخص‌های بورس در تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران ایفا می‌کنند، نوسانات شاخص‌ها نیز برای سرمایه‌گذاران بسیار حائز اهمیت است.

سرمایه‌گذاران حتما باید توجه داشته باشند که شاخص‌ها به تنهایی معیاری مناسب برای خرید و فروش سهام به حساب نمی‌آیند. مثلا تنها معیار خرید سهام نباید این باشد که شاخص در یک هفته اخیر مثبت بوده است.

نباید با منفی یا مثبت بودن شاخص کل بورس به این نتیجه رسید که وقت مناسبی برای خرید یا فروش سهام است.

البته درک این موضوع ممکن است برای سرمایه‌گذاران تازه‌وارد به بازار سرمایه اندکی سخت باشد و به همین دلیل ممکن است دست به خرید و فروش‌های هیجانی بزنند.

1. شاخص کل بورس

این همان شاخصی است که بارها در تلویزیون، رادیو و سایر رسانه‌ها از رشد و افت آن صحبت می‌شود.

به این شاخص، شاخص قیمت و بازده نقدی نیز می‌گویند که بیان کننده سطح عمومی قیمت‌ها و سود نقدی سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است.

در واقع این شاخص بیان‌کننده میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس است.

به عنوان مثال اگر قیمت سهامی در ابتدای سال 500 تومان باشد و در انتهای سال به 600 تومان برسد و در مجمع عادی سالیانه نیز سود نقدی 70 تومانی تقسیم کند، بازدهی سهم در طول یک سال به 34 درصد می‌رسد.

این شیوه محاسبه برای شاخص کل هم وجود دارد یعنی اگر شاخص کل در ابتدای سال در سطح 450 هزار واحد و در پایان سال به 950 هزار واحد برسد، نشان‌دهنده این است که میانگین بازدهی بورس از محل افزایش قیمت‌ها و تقسیم سود نقدی در انتهای سال تقریبا 111 درصد بوده است.

نکته‌ای که باید در بررسی بازدهی شاخص کل مد نظر قرار دهیم این است که افزایش شاخص کل بورس، نشان‌دهنده سودآوری همه شرکت‌ها در بورس نیست چرا که شاخص نشان‌دهنده میانگین بازدهی کل شرکت‌هاست.

به عبارت دیگر، ممکن است برخی از شرکت‌ها در طول سال با وجودیکه شاخص افزایش داشته، کاهش قیمت زیادی داشته باشند. یا بالعکس، ممکن است سهام برخی از شرکت‌ها در زمانی که شاخص در حال نزول است، رشد خوبی را تجربه کنند.

شکل زیر نشان‌دهنده شاخص کل در سایت tsetmc.com در پایان روز معاملاتی است که روی عدد 1,662,215 واحد تثبیت شده و نسبت به روز گذشته کاهش 65023 واحدی داشته است.

در بررسی شاخص کل باید به این نکته توجه داشت که شرکت‌های بزرگتر (شرکت‌های با سرمایه بالاتر و ارزش بازار بیشتر)، اثر بیشتری بر رشد یا افت شاخص کل بورس دارند.

به عنوان مثال ممکن است در یک روز معاملاتی با وجودیکه قیمت در بسیاری از نمادهای بازار، منفی و متعادل است، مثبت بودن چند نماد بزرگ بازار مانند فارس، فولاد، فملی، خودرو، تاپیکو باعث رشد شاخص بورس شود. یا بالعکس.

این نکته، ضعف شاخص کل بورس را در بیان حقایق بازار نشان می‌دهد. زیرا شاخص می‌تواند با تغییرات قیمت چند شرکت بزرگ بازار، منفی یا مثبت شود.

در تصویر زیر تاثیر نمادهای بزرگ بازار بر شاخص بورس را مشاهده می‌کنید:

گاهی اوقات با تشکیل سبد سهام از شرکت‌های با اندازه بزرگ بازار (خرید سهام شرکت‌هایی که ارزش بازار بالایی دارند) می‌توان بازدهی سبد را به بازدهی شاخص کل بورس نزدیک‌تر کرد.

در دنیا برخی از صندوق‌های شاخصی وجود دارد که بازدهی آنها برابر با بازدهی شاخص بورس است.

صندوق‌های شاخصی نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک هستند که در آن، مدیران صندوق در تلاشند تا سبدی از اوراق بهادار با ترکیب و وزن‌های متناسب با یک شاخص مبنا را تشکیل دهند.

در ایران نیز صندوق‌های کارآفرین، فیروزه و کاردان نیز به عنوان صندوق‌های شاخصی در حال فعالیت هستند و در آینده نیز شاهد تاسیس صندوق‌های بیشتری از این نوع خواهیم بود.

2. شاخص کل هم‌وزن

در شرح شاخص کل بورس اشاره شد که سهام شرکت‌های بزرگ‌تر و با ارزش‌ بازار بالاتر، اثر بیشتری بر مقدار شاخص کل دارند که این به نوبه خود ضعف این شاخص را نشان می‌دهد.

اما در کنار شاخص کل، شاخص دیگری به نام شاخص هم‌وزن وجود دارد که اندازه شرکت‌ها در محاسبه آن تاثیری ندارد و وزن همه شرکت‌ها یکسان در نظر گرفته می‌شود.

به عنوان مثال در گروه شیمیایی، شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس، شرکتی با اندازه بزرگ و ارزش بازار بالاست و از طرفی در همین گروه، نماد شکربن (شرکت کربن ایران) شرکتی بسیار کوچک‌تر با ارزش بازار پایین‌تر است.

اگر شاخص کل بر مبنای هم‌وزن محاسبه شود، معاملات این دو سهم در بازار تاثیر یکسانی روی شاخص هم‌وزن دارد.

در شکل زیر شاخص هم‌وزن را صفحه اصلی سایت tsetmc.com مشاهده می‌کنید که روی 465,120 واحد قرار گرفته است.

سرمایه‌گذاران در کنار بررسی شاخص کل بورس، باید شاخص هم‌وزن را هم مورد بررسی قرار دهند.

چرا که شاخص هم‌وزن بهتر می‌تواند وضعیت بازار سرمایه را نشان دهد.

به عنوان مثال ممکن است در یک روز معاملاتی، شاخص کل منفی ولی شاخص هم‌وزن مثبت باشد. این اتفاق نشان می‌دهد که شرکت‌های بزرگتر بازار در آن روز معاملاتی وضعیت مناسبی نداشتند ولی برعکس نمادهای کوچک‌تر مورد توجه بازار بوده‌اند و افزایش قیمت داشتند.

از شاخص کل بورس برای شاخص بورس چیست؟ پیش‌بینی وضعیت آینده بازار نیز می‌توان استفاده کرد، به همین دلیل تحلیل تکنیکال شاخص کل بورس به عنوان یکی از روش‌های رایج تحلیلی توسط سرمایه‌گذاران مورد استفاده قرار می‌گیرد.

البته این روزها سرمایه‌گذاران از تحلیل تکنیکال شاخص هم‌وزن نیز در کنار شاخص کل برای پیش‌بینی آینده بازار استفاده می‌کنند.

3. شاخص قیمت (وزنی – ارزشی)

شاخص قیمت در بورس، بیانگر سطح عمومی قیمت سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است. به عنوان مثال اگر شاخص قیمت در انتهای سال در مقایسه با ابتدای سال، 30 درصد رشد کند به این معناست که میانگین قیمت سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بازار سرمایه، به طور متوسط 30 درصد افزایش داشته است.

پس فرق شاخص کل با شاخص قیمت در این است که شاخص کل علاوه بر افزایش قیمت سهام، سود نقدی آنها را نیز در محاسبه لحاظ می‌کند.

ولی در شاخص قیمت، سود نقدی لحاظ نمی‌شود و صرفا تغییرات قیمت سهام، مبنای محاسبه قرار می‌گیرد.

البته این شاخص نیز میانگین است و نشان‌دهنده‌ی بالا رفتن دسته‌جمعی نمادها نیست. ممکن است قیمت سهام شرکت‌های کوچک بازار افزایش و شرکت‌های بزرگتر کاهش داشته و در نتیجه شاخص قیمت منفی شود.

در شاخص قیمت (وزنی – ارزشی)، معیار ارزش شرکت‌هاست و شرکت‌های بزرگتر بیشتر شاخص را تحت تاثیر قرار می‌دهند.

بدین ترتیب تغییرات شاخص عمدتا پیرو شرکت‌های بزرگ بازار است و شرکت‌های کوچک تاثیر ناچیزی بر شاخص دارند.

شکل زیر نشان‌دهنده شاخص قیمت (وزنی – ارزشی) در صفحه اصلی مدیریت سایت tsetmc.com است که نشان‌ می‌دهد این شاخص روی 436,418 واحد قرار دارد.

4. شاخص قیمت (هم‌وزن)

گفتیم که شاخص قیمت، بیانگر سطح عمومی قیمت سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس یا به تعبیر بهتر، میانگین بازده ناشی از افزایش قیمت سهام است.

از طرفی در شاخص قیمت (وزنی – ارزشی)، گفتیم که تاثیر شرکت‌های بزرگتر بر شاخص بیشتر و تاثیر شرکت‌های کوچکتر کمتر است.

اما در شاخص قیمت (هم‌وزن)، وزن تمام شرکت‌ها در محاسبه شاخص یکسان در نظر گرفته می‌شود و تغییرات شاخص گویاتر است و بهتر می‌توان وضعیت عمومی بازار را درک کرد.

شکل زیر نشان‌دهنده شاخص قیمت (هم‌وزن) ذر صفحه اصلی سایت tsetmc.com است که روی 305,135 واحد آرام گرفته.

5. شاخص آزاد شناور

شاخص آزاد شناور، شاخص قیمت را بر مبنای تعداد سهام شناور موجود در بازار نشان می‌دهد.

هدف از انتشار شاخص آزاد شناور، تحلیل رفتار بخشی از بازار است که نقدشوندگی بیشتری دارد زیرا در بررسی این شاخص، فقط ارزش سهامی که در اختیار سرمایه‌گذاران قرار دارد و همواره در حال معامله است محاسبه می‌شود و آن بخش از سهام که در اختیار سهامداران عمده است و قابلیت خرید و فروش ندارد محاسبه نمی‌شود.

شکل زیر نشان‌دهنده شاخص آزاد شناور در صفحه اصلی سایت tsetmc.com است که نشان می‌دهد این شاخص روی 2,259,713 واحد قرار دارد.

6. شاخص بازار اول و بازار دوم

به طور کلی شرکت‌هایی که وارد بازار اول بورس می‌شوند به لحاظ سرمایه، وضعیت سودآوری و همچنین درصد سهام شناور آزاد در وضعیت مناسب‌تری قرار دارند و شرکت‌هایی که از نظر این معیارها در شرایط پایین‌تری قرار دارند در بازار دوم بورس پذیرش می‌شوند.

پس شاخص بازار اول بیانگر سطح عمومی قیمت سهام شرکت‌هایی است که در بازار اول بورس پذیرش شده‌اند و شاخص بازار دوم نیز بیانگر سطح عمومی قیمت‌هایی است که در بازار دوم بورس پذیرش شده‌اند.

در تصویر شاخص بازار اول و دوم را مشاهده می‌کنید:

سخن آخر

در خصوص شاخص باید گفت که نیازی به بررسی تمامی شاخص‌های ذکر شده در این بخش نیست و از میان آنها باید شاخص کل و شاخص کل هم‌وزن بورس را تجزیه و تحلیل کرد.

البته این نکته را مجدد تکرار می‌کنیم که خرید و فروش سهام شرکت‌ها و سرمایه‌گذاری در بورس نباید صرفا با توجه به تغییرات روزانه شاخص باشد.

علت اصلاح سنگین شاخص بورس چیست؟

تهران - ایرنا - یک کارشناس بازار سرمایه گفت: در گذشته بارها اعلام شده است که علت اصلاح سنگین شاخص بورس را باید در خارج از بازار سرمایه جست و جو کرد که ریشه آن به برخی عوامل اقتصادی با محوریت مسایل سیاسی باز می‌گردد.

"امیرعلی امیرباقری" امروز (شنبه) در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا به مصوبه‌های جدید سازمان بورس برای بهبود روند معاملات بازار سهام اشاره کرد و افزود: در هفته گذشته شاهد فشار فروش بر کلیت بازار بودیم که به دنبال آن سازمان بورس اقدام به تصمیم‌گیری‌های جدید برای بهبود روند بازار کرد.

وی با بیان اینکه معاملات روز چهارشنبه نشان داد که تصمیمات جدید هم نتوانست کاری را از پیش ببرد و زمینه بهبود روند بازار را فراهم کند، خاطرنشان کرد: هر گونه دستکاری و وضع قوانین در کلیت بازار فقط اصلاح زمانی را طولانی و اصلاح قیمتی را تبدیل به اصلاح زمانی می‌کند که این موضوع باعث می‌شود تا یک فضای فرسایشی بر کلیت بازار حاکم شود.

این کارشناس بازار سرمایه چشم‌اندار سیاسی را مهمترین نکته موثر در کلیت بازار سرمایه و باقی بازارها دانست و گفت: با شنیدن اخباری از افزایش احتمال بازگشت آمریکا به برجام و نشانه‌هایی از آغاز فصل جدید در گفت و گوهای سیاسی، به سرعت تورم انتظاری که ناشی از چشم‌انداز تیره سیاسی بود، جای خود را به فضای احتمالی رکود می‌دهد که این مسایل بر کلیت بازارها به ویژه بازار سرمایه تاثیرگذار خواهد بود.

وی اظهار داشت: تروئیکای اروپایی متنی را که قرار بود در شورای حکام بر علیه ایران مطرح کنند و به تصویب برسانند را عقب انداختند، همین سیگنال از جانب غربی‌ها می‌تواند به عنوان سیگنالی مثبتی در جهت آغاز مذاکرات برای تامین منافع کشور و از بین بردن تحریم‌ها از بدنه اقتصاد کشور باشد.

خوش‌بینی بازارهای سرمایه‌گذاری به چشم‌انداز سیاسی

امیرباقری با بیان اینکه چنین مسایلی باعث شد تا کلیت بازارها به ویژه بازار سرمایه نسبت به چشم‌انداز سیاسی خوش‌بین شوند و فضای بدبینی جای خود را به افق و چشم‌انداز روشن دهد، اظهار داشت: با توجه به چنین مسایلی، تورم انتظاری و عینیت آن که در نرخ ارز بود رو به کاهش رفت و فشار فروش را در کلیت بازارها به ویژه بازار سرمایه شاهد هستیم.

این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: این مسایل نشان می‌دهد که اگر بخواهیم با دستکاری در رویه معاملات مانند تغییر در دامنه نوسان، تسویه اعتبارها و پیش گشایش‌ها، فضا و جهت بازار را تغییر دهیم با روح بازار ناسازگار خواهد بود زیرا علت افزایش افسار گسیخته قیمت‌ها در ۶ ماه نخست سال هجوم نقدینگی به بدنه بازار سرمایه بوده است.

وی با بیان اینکه نقدینگی‌هایی که در چند ماه نخست سال وارد بازار شدند به دنبال این بودند تا سرمایه‌های خود را از تورم انتظاری و تورم موجود حفظ کنند، گفت: در آن زمان سهام بازار در قله دو میلیون واحد با چشم‌انداز دلار ۵۰ هزار تومان و با تورم انتظاری نزدیک به ۵۰ درصد معامله می‌شدند، زمانی که فضای بازار وارد فاز اصلاحی شد قیمت‌ها با سرعت بیشتری شروع به اصلاح کردند و به مرور قیمت سهام به نقاطی باز می‌گردند که با کلیات اقتصاد و واقعیات اقتصادی هماهنگ شوند.

امیرباقری خاطرنشان کرد: گاهی در برخی از تحلیل‌ها شنیده می‌شود که بازار زیر قیمت قرار دارد، در حالی که باید گفت با چشم‌انداز و مفروضاتی که وجود دارد قیمت‌ها به سطوح معقولی بازگشته‌اند اما نباید گفت که بازار به شدت زیر قیمت قرار شاخص بورس چیست؟ دارد.

پیش‌بینی روند معاملات بورس در هفته جاری

این کارشناس بازار سرمایه روند معاملات بورس در هفته جاری را پیش‌بینی کرد و گفت: انتظار می‌رود در هفته جاری کلیت بازار از حالت رکودی و فرسایشی خارج شود و شاهد حجم معقول و طبیعی معاملات در برخی از نمادها به ویژه نمادهای شاخص ساز باشیم.

وی اظهار داشت: چشم‌انداز بازار این است که فروش اوراق تامین مالی دولت رو به اتمام است؛ بنابراین احتمال اینکه نقدینگی‌ها وارد بازار و سهام شود بسیار زیاد است که این موضوع به طور حتم بر روند بازار تاثیرگذار خواهد بود.

امیرباقری با بیان اینکه نکته‌ای که اکنون باید به آن توجه کرد این است که موضوع قیمت‌ها از بحث روندها جدا است، گفت: با توجه به جذابیت قیمت‌ها برای خرید، از آنجایی که در کوتاه‌مدت روند انگیزشی سنگینی در بازار پیش‌بینی نمی‌شود؛ بنابراین بسیاری از افراد و سرمایه‌گذاران مبادرت به خرید نمی‌کنند و ترجیح می‌دهند زمانی وارد بازار شوند که چشم‌انداز سیاسی و اقتصادی در کشور متناسب با روندها تغییر کند تا سهامداران بتوانند منافع مطلوبی را در کوتاه‌مدت از آن خود کنند.

بهره‌وری سهامداران از صندوق با درآمد ثابت

این کارشناس بازار سرمایه گفت: اکنون از روندهای قوی انگیزشی در بازار در مدت زمان کوتاه خبری نیست؛ به همین دلیل بیشتر سهامداران در وضعیت فعلی یا مبادرت به خروج پول از بازار سرمایه می‌کنند یا تصمیم به ورود سرمایه خود شاخص بورس چیست؟ به صندوق با درآمد ثابت می‌گیرندتا بتوانند بهره‌وری لازم را از این ابزار اقتصادی داشته باشند.

وی به مصوبه اخیر سازمان بورس در مورد صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت تاکید کرد و افزود: در چند روز گذشته مصوبه‌ای تصویب شد که براساس آن صندوق های با درآمد ثابت باید ۱۵ درصد منابع خود را به خرید سهام اختصاص دهند، به نظر می‌رسد که این مصوبه در ادامه مصوبه‌های دیگر با روح بازار و فلسفه تشکیل صندوق با درآمد ثابت ناسازگاز باشد.

امیرباقری با بیان اینکه زمانی که به دنبال حرکت به سمت بازاری شفاف، کارا و عادلانه هستیم صرفا قیمت‌ها باید محرک خرید و فروش باشند، افزود: اگر قرار باشد با دستورالعمل و اعمال فشار معاملات بازار را به حرکت در آوریم در میان‌مدت و بلندمدت به جایی نخواهد رسید و فقط باعث به خطر انداختن امنیت سرمایه‌گذاری در این بازار خواهد شد.

امنیت سرمایه‌گذاری بزرگترین آفت در اقتصاد کشور

وی با اشاره به اینکه اکنون یکی از بزرگترین آفت هایی که نه تنها بازار سرمایه بلکه کلیت اقتصاد کشور را مورد تهدید قرار داده است بحث امنیت سرمایه‌گذاری است، گفت: این بحث در سال‌های گذشته با قوانین خلق الساعه از سوی مجلس و سایر نهادهای قانون گذار مغفول مانده است و سرمایه گذار را از فعالیت‌های میان‌مدت و بلندمدت اقتصادی بر حذر می‌دارد، این امر باعث شده است تا فضای دلالانه در اقتصاد کشور از جایگاه ویژه‌ای برخوردار شود.

امیرباقری اظهار داشت: مصوباتی که بخواهد الزام کند تا پول صندوق‌ها به کدام سمت برود یا از کدام سمت خارج شود با روح بازار آزاد در تضاد است و نتیجه این امر خروج پول از بازار حتی از صندوق‌ها به سمت بانک خواهد بود.

این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه تحقیقات نشان می‌دهد پولی که وارد بازار پول می‌شود چسبندگی به آن فضا پیدا می‌کند و دیگر به راحتی از آن بازار خارج نمی‌شود و وارد بازار سرمایه نخواهد شد، گفت: هر گونه قوانین و دستورالعملی که بخواهد صندوق‌های با درآمد ثابت را که به عنوان پارکینگ امن پول بازار شناخته می‌شود را تحت تاثیر قرار دهد مطلوب و معقول ارزیابی نمی‌شود، زیرا پولی که وارد این صندوق‌ها می‌شود از جنس بازار سرمایه است و در حاشیه این بازار قرار دارد که منتظر است در موقعیت‌های مطلوب دوباره وارد بازار سرمایه شود اما هر گونه تهدید این صندوق‌ها منجر به خروج نقدینگی از بدنه بازار و ورود آن به فضای بانکی می‌شود.

وی به سرمایه‌گذاران توصیه کرد تا در شرایط حاضر از هیجان دوری کنند، همچنین سهامداران بابد تحلیل را مبنای معاملات خود قرار دهند و از معامله براساس سیگنال‌هایی که در کانال های تلگرامی که عمدتا براساس منافع شخصی و به دور از هرگونه دانش در زمینه مالی است پرهیز کنند.

علت ریزش شاخص بورس چیست؟

خبر آنلاین : یک کارشناس بازار سرمایه گفت: اگر دامنه نوسان در منفی ۵ نوسان میکرد شاخص بیش از ۲ و نیم برابر رقم فعلی کاهش پیدا میکرد.

شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در پایان معاملات روز چهارشنبه ۷۴۸۷ واحد عقب نشست و به رقم یک میلیون و ۱۲۳ هزار و ۳۹۵ واحد رسید. گرچه شاخص کل با معیار هموزن ۹۳۲ واحد رشد کرد و به رقم ۴۳۸ هزار و ۹۶۶ واحد رسید.

ارزش معاملات دو بازار بورس و فرابورس به رقم ۳۵ هزار و ۱۴۹ میلیارد تومان رسید که این خود یک رکورد محسوب میشد. همچنین انتشار اوراق مرابحه آن در فرابورس باعث ثبت این رقم شد.

روز چهارشنبه ارزش روز شرکت‌های بورس به بیش از ۴ میلیون و ۹۲۴ هزار میلیارد تومان رسید. معامله‌گران در بورس تهران بیش از ۶ میلیارد اوراق و حق تقدم و سهام در قالب ۶۹۱ هزار نوبت معامله و به ارزش ۶ هزار و ۹۹۷ میلیارد تومان داد و ستد کردند.

نمادهای بانک پارسیان، پالایش نفت بندرعباس و پالایشگاه تبریز بیشترین اثر تقویتی در شاخص بورس را داشتند و برعکس نمادهای پتروشیمی خلیج فارس، فولاد مبارکه و شستا و نیز ملی مس ۴ شرکت غول پیکر بورسی باعث ریزش شاخص شدند.

نمادهای پرتراکنش شامل پالایش نفت اصفهان، پالایشنفت بندرعباس، ملی مس ایران، لیزینگ پارسیان، پالایش نفت تهران و سرمایه گذاری سیمان تأمین بودند.

با این حال باید در نظر داشت که بورس در بهمن ماه رشدی ٨٠ هزار واحدی را تجربه کرد. بر این اساس برخی کارشناسان با استقبال از کاهش دامنه نوسان این اتفاقات را مثبت دانستند.

عمیدی ،کارشناس بازار سرمایه نیز در این خصوص به ایرنا گفت: با توجه به اینکه در آخرین روز معاملاتی دی ماه شاخص کل در سطح یک میلیون و ۱۵۰ هزار واحد قرار داشت می توان گفت در بهمن ماه شاخص کل رشد حدود ٨٠ هزار واحدی را تجربه کرد.

وی خاطرنشان کرد: با توجه به تغییرات انجام شده در ریاست سازمان بورس، برنامه و تصمیمات اتخاذ شده توسط وی می توان شاهد اثرات کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت آنها در بازار باشیم.

با این حال بازار سرمایه تحت‌تاثیر عوامل سیاسی قرار دارد.

سد مقاومتی کجاست؟

ایمان رئیسی، کارشناس بازار سرمایه نیز پیش‌بینی کرده است : بازار سهام در یک ماه باقی مانده تا پایان سال حرکتی صعودی خواهد داشت و شاخص کل به یک میلیون و ۴۰۰ هزار واحد خواهد رسید، هرچند ممکن است بعد از رسیدن شاخص کل به یک میلیون و ۴۰۰ هزار واحد دوباره روند نزولی بورس آغاز شود.

با این حال فردا روز مهمی برای بازار سرمایه تلقی می‌شود.بایدن سخنرانی متفاوت از انتظارات درباره برجام داشت و نوسان بازار فردا نوسانی تعیین کننده است.

مصطفی صفاری، کارشناس بازار سرمایه، در گفت و گو با خبرآنلاین علت ریزش شاخص را انتظار بازار برای مشخص شدن ابهامات سیاسی دانست و گفت: تا شوک سیاسی برجام برطرف نشود بازار به همین صورت ادامه خواهد داد. البته رهبری گفته که اگر تحریم‌ها برداشته نشود از برجام خارج خواهیم شد و تا ۵ اسفند هم مهلت داده شده است.

وی افزود: با این حال بازار از ۱۰ اسفند که هم تکلیف بودجه و هم برجام مشخص میشود، وضعیت بهتری پیدا خواهد کرد.

این کارشناس بازار سرمایه تغییر دامنه نوسان را یک عامل بازدارنده از ریزش بیشتر دانست و گفت: اگر دامنه نوسان در منفی ۵ نوسان میکرد شاخص بیش از ۲ و نیم برابر رقم فعلی کاهش پیدا میکرد.

صفاری اظهار کرد: دلیل حجم بالای معاملات این است که قیمت ها جذاب شده است. درواقع قیمت‌ها آنقدر پایین آمده که بهترین فرصت را برای ورود به بازار و خرید ایجاد کرده است.

بورس چیست؟

بورس به بازاری ‌اطلاق می‌شود که در آن سهام، کالاها، مشتقات و دیگر ‌ابزارالات مالی در آن معامله می‌گردند. هدف اصلی فعالیت بورس تضمین معامله‌ٔ منصفانه و بر اساس ترتیب و همچنین انتشار اطلاعات قیمتی به‌صورت بهینه بین فعالان در بازار می‌باشد.

بورس به شرکت‌ها‌، دولت‌ها‌ و دیگر افراد، پلتفورمی می‌دهد که می‌توانند به وسیلهٔ آن سهام‌ها‌یشان را به فروش رسانیده و یا سهام شرکت‌ها‌ی دیگر را خریداری نمایند.

نکات کلیدی بورس:

• بورس به‌عنوان یک بازاری شناخته می‌شود که در آن سهام، کالاها، مشتقات و دیگر ‌ابزارالات مالی مورد معامله قرار می‌گیرند.
• شرکت‌ها ممکن است از بورس به‌عنوان منبعی برای کسب سرمایه استفاده کنند.
• یک شرکت باید حداقل چهار میلیون دلار سهم را بین سهامداران پخش کرده باشد تا بتواند وارد لیست بازار بورس نیویورک شود.
• بیش از 80 درصد معاملات انجام شده در بازار بورس نیویورک به‌صورت کاملاً الکترونیکی انجام می‌شوند.
• بازار بورس نیویورک (New York Stock Exchange – NYSE) از سال 1792 به فعالیت مشغول است.

توضیحاتی در مورد بورس

بورس به بازاری ‌اطلاق می‌شود که در آن سهام، کالاها، مشتقات و دیگر ‌ابزارالات مالی در آن معامله می‌گردند. هدف اصلی فعالیت بورس تضمین معامله‌ٔ منصفانه و بر اساس ترتیب و همچنین انتشار اطلاعات قیمتی به‌صورت بهینه بین فعالان در بازار می‌باشد. بورس به شرکت‌ها‌، دولت‌ها‌ و دیگر افراد، پلتفورمی می‌دهد که می‌توانند به وسیلهٔ آن سهام‌ها‌یشان را به فروش رسانیده و یا سهام شرکت‌ها‌ی دیگر را خریداری نمایند.

یک بازار بورس ممکن است یک مکان فیزیکی باشد که در آن معامله‌گران یکدیگر را به‌منظور انجام معاملات ملاقات می‌کنند و یا می‌تواند یک پلتفورم الکترونیکی باشد.

می‌توان به بورس نام‌ها‌یی مانند محلِ دادوستد اوراق بهادار (Share Exchange) را نیز داد. بورس‌ها‌ در بیشتر کشورهای جهان وجود دارند.

از بورس‌ها‌ی برجستهٔ دنیا می‌توان به بورس نیویورک (New York Stock Exchange – NYSE)، بورس نزدک (NASDAQ)، بورس لندن (London Stock Exchange – LSE)، و همچنین بورس توکیو (Tokyo Stock Exchange – TSE) نیز اشاره کرد.

بورس‌ها‌ی الکترونیکی

در دههٔ اخیر، معاملات به‌صورتی کاملاً الکترونیکی انجام شده‌اند. الگوریتمِ دقیقِ پیدا کردنِ جفت‌قیمت‌ها‌یِ برابر خریدوفروش به کاربران این اطمینان را می‌دهد که معاملات به‌صورت کاملاً منصفانه انجام می‌شوند و به همین دلیل، نیازی به حضور کاربران در یک مرکز معاملات بورسی وجود ندارد. که از این مرکز تحت عنوان (Trading floor) نیز نام برده می‌شود.

در دههٔ اخیر، معاملات به‌صورتی کاملاً الکترونیکی انجام شده‌اند. الگوریتمِ دقیقِ پیدا کردنِ جفت‌قیمت‌ها‌یِ برابر خریدوفروش به کاربران این اطمینان را می‌دهد که معاملات به‌صورت کاملاً منصفانه انجام می‌شوند و به همین دلیل، نیازی به حضور کاربران در یک مرکز معاملات بورسی وجود ندارد.

اهمیت این دستاورد تکنولوژیکی به‌خصوص در دورانِ همه‌گیری ویروس کووید 19 بر همگان ثابت شد و این اجازه را به فعالان داد تا بتوانند در بازار بورس نیویورک و همهٔ بورس‌ها‌ی مهم دیگر در جهان به فعالیت بپردازند.

عملیات‌ مورد نیاز این بازار‌ها توسط پرسنل این سازمان‌ها‌ و از طریق کار آن‌ها به‌طور کامل از خانه انجام شد. عملیات‌ روزانه معمولاً بر روی چندین شبکه بورسی انجام می‌شود.

با وجود اینکه برخی از دستورهای معاملاتی ممکن است در یک فضای فیزیکی مانند بازار بورس نیویورک پردازش شوند، اما اکثریت معاملات به‌طور کامل به‌صورت الکترونیکی انجام می‌شوند و به همین دلیل نیازی به‌هیچ مکان فیزیکی ندارند.

این روند خود باعث شکل‌گیری برنامه‌ها‌ی معامله‌گری (trading programs) شده است که از الگوریتم‌ها‌ی پیچیده برای معامله در بازارهای بورس استفاده می‌کنند.

موارد مورد نیاز کمپانی‌ها‌ جهت قرار گرفتن در لیست بازارهای بورس

هر بازار بورس شامل لیست به‌خصوص خود می‌باشد که هر شرکتی که مایل به ورود به آن بورس است، باید واجد آن شرایط باشد تا بتواند سهام خود را برای معامله شدن در بازار ارائه نماید.

برخی از بازارهای بورس نسبت به بازارهای دیگر در این موارد سخت‌گیرتر عمل می‌کنند، اما بیشتر نیازمندی‌ها‌ی درخواست‌شده از شرکت‌ها در بورس‌های مختلف‌ با یکدیگر مشابه می‌باشند که شامل گزارش‌ها‌ی مداوم مالی، گزارش‌ها‌ی درآمد حسابرسی‌شده، و همچنین مقدار حداقلی‌ای از سرمایه است.

برای مثال، بازار بورس نیویورک لیست نیازمندی‌ها‌ی کلیدی و پایه‌ای دارد که تصریح می‌کند، یک شرکت باید حداقل چهار میلیون دلار سرمایه در دست سهامداران خود داشته باشد (Shareholders’ equity) تا بتواند وارد لیست این بازار شود.

بازارهای بورس امکان دسترسی به سرمایه را فراهم می‌کنند

یک بازار بورس می‌تواند به‌عنوان محلی برای کسب سرمایه برای شرکت‌ها‌یی که به دنبال رشد و گسترش فعالیت‌ها‌یشان هستند مورد استفاده قرار گیرند.

اولین فروش سهام یک شرکت خصوصی به عموم تحت عنوان عرضه اولیه عمومی (Initial Public offering – IPO) ‌شناخته می‌شود.

شرکت‌ها‌یی که در لیست بازار بورس قرار گرفته‌اند معمولاً دارای مشخصات قابل توجه‌تری نسبت به شرکت‌ها‌ی همتای خود می‌باشند.

این شرکت‌ها‌ برای جذب مشتریان جدید، بیشتر در دید عموم قرار دارند و همچنین می‌توانند کارمندانی با استعدادتر، و همچنین تأمین‌کنندگان مواد اولیه‌ای که قصد همکاری با یکی از رهبران این حوزه صنعتی را دارند به‌همکاری با خود جذب نمایند.

شرکت‌ها‌ی خصوصی معمولاً بر سرمایه‌گذاری‌ها‌ی ریسکی اتکا می‌کنند، و این معمولاً باعث می‌شود که آن‌ها کنترل فعالیت‌ها‌ی عملیاتی خود را از دست بدهند.

برای مثال، یک شرکت سرمایه‌گذاری (Seed Funding) ممکن است برای انجام سرمایه‌گذاری درخواست‌شده، درخواست حضور یک نماینده به‌صورت دائم در هیأت مدیره را داشته باشد. از سویی دیگر، شرکت‌ها‌یی که در لیست بازارهای بورس ثبت شده‌اند کنترل و خودرأیی بیشتری به دلیل وجود سرمایه‌گذارانی که سهام آن‌ها را با حقوق محدود خریده‌اند دارند.

مثال‌ها‌ی واقعی از بازار‌های بورس

بازار بورس نیویورک، که تحت عنوان بازار وال استریت نیز شناخته می‌شود؛ به‌عنوان مشهورترین بورس دنیا که در خیابان وال استریت در منطقه منهتن شهر نیویورک قرار دارد، شناخته می‌شود.

این بازار سابقهٔ فعالیت از سال 1792 میلادی را دارد. بورس نیویورک انجام معاملات سهام به شکل مزایده (Auction format) را انجام می‌دهد و از روزهای دوشنبه تا جمعه از ساعت 9:30 صبح تا 04:00 بعدازظهر به‌وقت نیویورک فعالیت می‌کند.

به‌طور تاریخی، کارگزاری‌ها از طریق اعضای بازارهای بورس نیویورک استخدام شدند تا معاملات را با انجام مزایده‌های سهامی، ‌آسان‌تر کنند.

این روند شروعی بر پیدایش پروسه‌ها‌ی خودکار در دهه 90 میلادی شد و تا سال 2007، تقریباً تمام سهام‌ها‌یی که در بازار بورس نیویورک موجود بودند به‌صورت الکترونیکی مبادله می‌شدند. تنها برخی از سهام‌ها‌ وجود دارند که در این مورد استثناء محسوب می‌شوند و شایان ذکر است که این سهام‌ها‌، قیمت‌ها‌ی بسیار بالایی دارند.

تا سال 2005، تنها افراد دارای جایگاه در بازار بورس نیوروک می‌توانستند که به‌صورت مستقیم به معامله در بورس بپردازند. این جایگاه‌ها امروزه به‌صورت یک ساله اجاره داده می‌شوند.

بعد از درک بورس بهتر است در مورد تحلیل تکنیکال و تحلیل مالی نیز اطلاعاتی کسب نمایید. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد تحلیل تکنیکال مقاله آموزشی «تحلیل تکنیکال چیست؟» و «تحلیل مالی چیست؟» را مطالعه بفرمایید.

تیم تحریریه دیجی کوینر

این مقاله به کوشش هیئت تحریریه دیجی کوینر تولید شده است. تک تک ما امیدواریم که با تلاش خود، تاثیری هر چند کوچک در آگاه سازی فعالان حوزه رمز ارزها و بازارهای مالی داشته باشیم.

شاخص بورس(Stock index) چیست و چه کاربردی دارد؟

حتما در برنامه های خبری و یا در روزنامه ها درباره تغییرات شاخص بورس اوراق بهادار شنیده اید. اینکه شاخص بورس چند واحد رشد داشته و یا با افت مواجه شده است. با مطالعه این مقاله درباره شاخص بورس، انواع شاخص و تحلیل تکنیکال آن صحبت می‌کنیم.

شاخص ها ابزاری برای بررسی تغییرات هستند که در ارزیابی های اقتصادی یا اندازه گیری و تحلیل یک بازار قابل استفاده هستند. شاخص بورس نیز به عنوان یک شاخص با اهمیت، اندازه تغییرات قیمت سهام موجود در بازار بورس و اوراق بهادار را نشان می دهد.

در واقع، دلیل اهمیت شاخص بورس این است که سهام مبادله شده در بورس را بررسی می کند و اطلاعات کلی در مورد رشد یا افت بازار به ما ارائه می دهد.

شاخص های سهام یکی از مهم ترین معیارهای سنجش عملکرد بورس هستند و به آن « دماسنج وضعیت اقتصادی کشورها » می گویند.

دلایل اهمیت محاسبه شاخص های بازار سهام

پیش بینی حرکت های آتی بازار

تحلیل گران تکنیکال با استفاده از شاخص بورس اوراق بهادار می توانند حرکت های بعدی و جهت بازار را پیش بینی کنند. این شاخص برای ارزیابی آینده بازار بسیار با اهمیت است.

ارزیابی عملکرد مدیران شرکت های سرمایه گذاری

یکی از کاربردهای شاخص بورس برای ارزیابی عملکرد فعالیت مالی شرکت های سرمایه گذاری است. یعنی با مقایسه بازدهی سبد تحت مدیریت شرکت های سرمایه گذاری با شاخص بورس می شود بازده و میزان موفقیت آن شرکت را محاسبه کرد. شاخص بورس معیار خوبی برای ارزیابی موفقیت نهادهای سرمایه گذاری است.

نظارت بر صندوق های سرمایه گذاری مبتنی بر شاخص

بررسی شاخص بورس اوراق بهادار کمک می کند تا بتوان عملکرد صندوق های سرمایه گذاری شاخصی را بررسی کرد. چون با مقایسه عملکرد صندوق سرمایه گذاری شاخصی و شاخص کل سهام می توانیم بفهمیم که مدیریت صندوق چقدر توانسته کارکرد خود را به شاخص بورس نزدیک کند.

عملکرد آتی کل اقتصاد

یکی دیگر از کاربردهای شاخص بورس اوراق بهادار بیان کننده وضعیت حال حاضر بورس است و عملکرد اقتصاد آن کشور در آینده را نشان می دهد.

انواع شاخص ها در بازار بورس اوراق بهادار

شاخص قیمتی

همان طور که از نام آن مشخص است این شاخص مرتبط با قیمت سهام است و برآیند جهت حرکت قیمت های اوراق بهادار در بازار را نشان می دهد.

شاخص نقدی

این شاخص برآیند جهت حرکت بازده نقدی سهام یا همان (DPS) است.

شاخص بازدهی کل

این شاخص ها هم نشان دهنده برآیند جهت حرکت قیمت ها هستند و هم نشان دهنده جهت حرکت بازده نقدی.

اکثر تحلیل شاخص بورس چیست؟ گران معمولا از شاخص قیمتی در تصمیم گیری های خود استفاده می کنند و برای آن ارزش بیشتری قائل هستند.

مهم ترین شاخص های بورس اوراق بهادار در ایران

شاخص کل بورس (TEDPIX)

شاخص کل بورس تهران همان شاخصی است که معمولا در اکثر رسانه ها و اخبار نام آن را می شنوید و نشان دهنده میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت های فعال در بازار بورس ایران است. شاخص کل بورس ایران با نام بین المللی TEDPIX شناخته می شود.

شاخص کل بر مبنای ارزش بازاری سهام محاسبه می شود. یعنی وزن شرکت ها در تاثیر آن ها بر شاخص اهمیت دارد. تغییرات سهم های بزرگتر بازار مثل فولاد مبارکه، پارس، ایران خودرو، فملی و … که تعداد سهام و سرمایه آن ها بیشتر است بسیار تاثیرگذارتر از سهم های کوچک بازار هستند. به سهم های بزرگ تاثیرگذار، سهم های شاخص ساز می گویند.

شاخص کل قیمت (TEPIX)

شاخص قیمت سهام بر خلاف شاخص کل فقط تغییرات قیمت سهام فعال در بازار را در نظر می گیرد و سود نقدی (DPS) را لحاظ نمی کند. شاخص قیمت با نام بین المللی TEPIX شناخته می شود.

اکثر تحلیل گران فعال در بازار بورس از این شاخص برای تصمیم گیری استفاده می کنند و از نظر آن ها این شاخص نسبت به شاخص کل اطلاعات مهم تری در اختیار آن ها قرار می دهد.

شاخص هم وزن

در شاخص هم وزن دیگر بزرگی سهم ها اهمیت ندارد و سرمایه آن ها یکسان در نظر گرفته می شود. یعنی تمامی سهم های بازار به یک میزان بر رشد یا افت شاخص موثرند.

به عنوان مثال اگر یک سهم بزرگ مثل « فارس » یک درصد رشد کند به همان میزان بر شاخص هم وزن تاثیر می گذارد که یک سهم کوچک بازار مثل « وآوا » یک درصد رشد کند.

اگر شاخص کل مثبت و شاخص هم وزن منفی باشد تحلیل بازار چگونه است؟

همان طور که گفته شد سرمایه و بزرگی سهم ها در شاخص هم وزن اهمیت ندارد و تمام سهم ها به یک میزان بر افت یا رشد شاخص موثرند. پس وقتی شاخص هم وزن منفی است به این معناست که قیمت اکثر سهم های فعال در بورس کاهش داشته است.

اما برعکس شاخص هم وزن، سرمایه و بزرگی سهم ها برای شاخص کل مهم است. در نتیجه وقتی شاخص هم وزن منفی و شاخص کل مثبت است به این معناست که هرچند اکثر سهم شاخص بورس چیست؟ های بازار منفی بوده اند اما سهم های بزرگ و شاخص ساز مثبت بوده اند که باعث شده اند شاخص کل رشد کند.

شاخص بازار اول و دوم

طی تقسیم بندی های سازمان، بورس به دو بازار اول و دوم تقسیم می شود که شاخص بازار اول به محاسبه تغییرات سهم های پذیرفته شده در بازار اول می پردازد و شاخص بازار دوم تغییرات سهم های پذیرفته شده در بازار دوم را نشان می دهد.

شاخص آزاد شناور

سهام آزاد شناور به سهامی گفته می شود که دارندگان آن آماده عرضه و فروش سهام خود در بورس هستند و قصد ندارند با حفظ سهام خود در مدیریت شرکت مشارکت کنند. سهام شناور هر سهم در صفحه در یک نگاه آن سهم در سایت Tsetmc نمایش داده می شود.

محاسبه شاخص آزاد شناور مشابه شاخص کل است با این تفاوت که تنها تغییرات سهام آزاد شناور را اندازه می گیرد. نکته قابل توجه در مورد شاخص شناور آزاد این است که این شاخص به بخشی از بازار اهمیت می دهد که از نقدشوندگی بالاتری برخوردار است.

شاخص صنعت

شرکت های پذیرفته شده در بورس در صنایع مختلفی مثل بانک ها و موسسات اعتباری، محصولات شیمیایی، مواد و محصولات دارویی و … طبقه بندی می شوند. بورس تهران اقدام به محاسبه ی شاخص قیمت برای هر صنعت می کند که نحوه ی محاسبه آن مشابه شاخص کل می باشد.

شاخص 50 شرکت فعال تر

50 شرکت فعال بازار بورس در دوره های سه ماهه تعیین می شوند. آن چه در انتخاب 50 شرکت بیشترین اهمیت را دارد تعداد روزهای داد و ستد شرکت هاست. بورس تهران میزان نقدشوندگی یا فعالیت شرکت ها را ملاک اصلی برای گزینش 50 شرکت قرار داده است.

شاخص 30 شرکت بزرگتر

شاخص30 شرکت بزرگتر شاخصی است که به صورت وزنی و براساس سهام شناور آزاد محاسبه می شود و عملکرد 30 شرکت بزرگ پذیرفته شده در بورس تهران را اندازه گیری می کند.

برای مشاهده جدیدترین تحلیل ها، اخبار، مقالات و قیمت های لحظه ای سهام به وب سایت سیگنال مراجعه و یا اپلیکیشن سیگنال را دریافت نمایید.